FICHA E LECTIO: Domingo 30 do Tpo.Ordinario A
FICHAS ANTERIORES: FICHA 1 / FICHA 2
Sen amor a treu non hai amor a Deus
(25 de outubro de 2020)
Aproveitándose das trapelas que lle preparaban os
representantes da relixión xudía do seu tempo, Xesús segue a nos ofrecer a súa
visión sobre temas importantes que afectan a nosa vida. É o froito da súa
íntima e inimaxinábel relación con Deus-Pai. O que el nos di ou comenta non é
senón o que Deus Pai, pai seu e pai noso, nos quere comunicar a nós e ó mundo.
“Mestre, cal é na Lei o gran mandamento?”. Tal é a
pregunta que lle fai un doutor da lei de entre os fariseos. Cuestión en
principio doada de responder. Deus é o primeiro de todo, a nosa orixe, o que
nos deu vida, o que nola sostén e que quere que esa nosa vida perdure por toda
unha eternidade. Deus creador non tiña necesidade de nós para nada. Por iso, se
nos creou é porque nos quere, porque desexa facernos partícipes a todos da súa
vida e do seu amor. A consecuencia é que deberiamos agradecerllo e amalo. Iso
si, el vai insistir na súa resposta en que ese amor a Deus, que tan
gratuitamente nos quere, haberá de realizarse “con todo o corazón, con toda a
alma e con todo o entendemento”. É unha maneira de nos dicir que o noso amor a
Deus non debería ter límite ningún a pesar da nosa propia e humana limitación.
Por iso, para que tal amor se realice fará falla toda unha vida e mais toda
unha eternidade.
Mais na súa resposta irá alén da pregunta formulada polo
doutor da lei. Porque el quere darlles a entender ós seus interrogadores que as
cousas que se refiren a Deus e a este primeiro mandamento cambiaron
radicalmente dende que Deus se converteu con Xesús en “Deus connosco”, en Deus encarnado,
en compañeiro e irmán noso. O Deus do Antigo Testamento é agora -coa aparición
entre nós de Xesús- un Deus humanizado, un Deus que lle dá importancia infinita
a tódalas persoas, a nós e mais a tódolos seres humanos de toda a historia
humana. Todos somos agora fillos de Deus e irmáns-irmás do seu Fillo.
Polo tanto, dende que Deus se quixo facer presente entre
nós, de maneira inimaxinábel e insospeitada, en Xesús, non é abondo xa con
dicir que amar a Deus é o primeiro mandamento. Non. Hai que lle engadir de
contado a tal mandamento que hai outro segundo sen o cal o cumprimento do
primeiro non resulta suficiente e nin sequera chega a se cumprir de verdade.
É por isto precisamente polo que Xesús dirá que o segundo
mandamento é “semellante” ó primeiro. Un segundo mandamento que na súa
formulación é moi breve, mais de longos e amplos horizontes e esixencias:
“Amarás o teu próximo como a ti mesmo”. En definitiva, non se pode dicir xa que
un cumpre co primeiro mandamento se non cumpre co segundo. Ninguén pode dicir,
xa que logo, que ama a Deus se non ama o seu próximo, o seu irmán, a súa irmá. A
mutua irmandade aféctanos a todos e cada un de nós.
Hai incluso unha medida dese noso amor mutuo. Trátase
dunha medida de moi doada comprensión. A diferenza do primeiro mandamento,
sobre o que se nos di que o debemos realizar ou cumprir “con todo o corazón,
alma e entendemento” (e que nos pode resultar unha medida incomprensíbel e
inalcanzábel), as cousas cambian ben no que se refire ó segundo. ¿Ou é que non
sabemos como nos queremos ou amamos a nós mesmos? Máis que sabelo, vivímolo en
todo intre e en calquera circunstancia. Procuramos que non nos falle o aire
para respirar, os alimentos para comer, a casiña ou o pisiño que nos protexan e
defendan, etc. etc. Iso de amármonos a nós mesmos facémolo coa meirande
espontaneidade e naturalidade do mundo e sen que nolo mande ninguén. Se a cousa
non fose así, dende hai moito tería xa desaparecido a humanidade e nin sequera estariamos
xa aquí.
Pois ben, esa é a medida que nos pon Xesús para
cumprirmos o segundo mandamento: amar os demais como cada un se ama a si mesmo. Unha medida que, por
comprensíbel e doada de entender que
sexa, non deixa de ser moi alta e esixente.
Como vedes, o quererse a si mesmos, o “egoísmo” ben
entendido, é algo que se converte en esencial para sabérmonos orientar no amor
a Deus e ó próximo. Neste sentido poderiamos dicir que se alguén non se quixera
realmente a si mesmo, tampouco sería capaz de querer os demais ou mesmo a Deus.
En relación con isto, nalgún sitio lin algunha vez que na
vida cristiá deberiamos ocuparnos de
tres cousas esenciais, que teñen todas elas relación co amor. O amor é unha
única realidade con tres caras diversas: amor a Deus, amor ó próximo e amor a
si mesmo. Desde nenos aprendemos, en relación co misterio da Santísima
Trindade, que hai “tres persoas distintas e un só Deus verdadeiro”. Agora ben,
en relación co amor, poderiamos dicir algo semellante: hai tres amores
distintos e un só amor verdadeiro. Eses tres amores distintos son o amor a
Deus, o amor ó próximo e o amor a si mesmo. Tres amores nos que se amosa de
distintas formas o mesmo e único amor que debería presidir a cotío as nosas vidas.
Xa
vedes como Xesús nos fai doado ou sinxelo o noso modo de proceder e de actuar
na vida, reducindo a multitude de mandados e prohibicións que tiñan os xudeus a
só dous mandados ou, se queredes, a tres: amar a Deus, amar o próximo e amarse si
mesmo. O último, amármonos a nós mesmos, resúltanos cousa doada. O problema
está só no segundo mandamento, o de amar o próximo, porque se o cumprimos podemos
dicir tamén que cumprimos xa fundamentalmente co primeiro.
Os
coñecedores das prácticas relixiosas dos xudeus e dos rabinos que os instruían
no tempo de Xesús infórmannos de que se podían contar, nada máis e nada menos,
que 613 mandamentos, dos cales 248 eran preceptos e 365 prohibicións. Todos
eles tiñan, ademais, o mesmo nivel de esixencia.
Podemos
dicir que Xesús nos liberou verdadeiramente deste complicado mundo normativo
antigo para centrármonos nunha soa dirección: a do amor. En realidade, se, como
proclamaba Xoán, Deus é “amor”, entón Xesús, o Fillo benquerido de Deus, non
podía mandarnos facer outra cousa có que o mesmo Deus Pai fai: amar, amar o seu fillo e amarnos a todos
nós. Amar, esa é palabra que non pasa.
Unha
tarefa que en calquera caso non remata no curto proceso da nosa vida e que
precisa de toda unha eternidade, aquela que Deus mesmo nos garante coa promesa
da resurrección.
Manuel
Cabada Castro
Comentarios
Publicar un comentario