30 mar. 2011
Traballar a XORNADA MUNDIAL DA XUVENTUDE 10
Catequese 8 - Dános o seu Espírito, que nos une a El e conságranos
Jesús envíanos o Espírito Santo para mostrar o amor de Deus
Obxecto da Catequese:
Mostrar que na vinda do Espírito Santo realízase plenamente o designio salvífico de Deus. Xesús envía o Espírito do seo do Pai para mostrar o amor de Deus, que se manifesta dun modo privilexiado no corazón humano. Ser conscientes de que o Espírito segue actuando hoxe na Igrexa. O único Espírito maniféstase nos distintos dons e carismas realizando a unidade da Igrexa a través de diferentes ministerios.
Síntese:
1. O acontecemento de Pentecostés
2. O Espírito Santo no Antigo Testamento
2. Xesús é o Cristo, o Ungido polo Espírito Santo
4. O cristián recibe a unción do Espírito Santo a imaxe de Cristo
5. O Espírito na vida da Igrexa
Texto:
1. O acontecemento de Pentecostés
É San Lucas, o autor do libro dos Feitos dos Apóstolos, o que describe o que sucedeu en Pentecostés:
Ao chegar o día de Pentecostés, estaban todos reunidos nun mesmo lugar. De súpeto veu do ceo un ruído como o dun refacho de vento impetuoso, que encheu toda a casa na que se atopaban. Aparecéronselles unhas linguas como de lume que se repartiron e pousáronse sobre cada un deles; quedaron todos cheos do Espírito Santo e puxéronse a falar noutras linguas, segundo o Espírito concedíalles expresarse. Había en Xerusalén homes piadosos, que alí residían, vindos de todas as nacións que hai baixo o ceo. Ao producirse aquel ruído a xente congregouse e encheuse de estupor ao ouvirlles falar cada un na súa propia lingua. Estupefactos e admirados dicían: "É que non son galileos todos estes que están a falar? Pois como cada un de nós ouvímoslles en nosa propia lingua nativa? Partos, medos e elamitas; habitantes de Mesopotamia, Xudea, Capadocia, o Ponto, Asia, Frigia, Panfilia, Exipto, a parte de Libia fronteiriza con Cirene, forasteiros romanos, xudeus e prosélitos, cretenses e árabes, todos lles ouvimos falar na nosa lingua as marabillas de Deus". Todos estaban estupefactos e perplexos e dicíanse uns a outros: "Que significa isto?". Outros en cambio dicían ríndose: "Están cheos de mosto!". Entón Pedro, presentándose co Once, levantou a súa voz e díxolles: "Xudeus e habitantes todos de Xerusalén: Que vos quede isto ben claro e prestade atención ás miñas palabras: Non están estes bébedos, como vós supondes, pois é a hora terza do día, senón que é o que dixo o profeta: Sucederá nos últimos días, di Deus: Derramarei o meu Espírito sobre toda carne, e profetizarán os vosos fillos e as vosas fillas; os vosos mozos verán visións e os vosos anciáns soñarán soños. E eu sobre os meus servos e sobre as miñas servas derramarei o meu Espírito. Farei prodixios arriba no ceo e sinais abaixo na terra" (Ftos. 2, 1-19).
En Pentecostés maniféstase o Espírito Santo aos apóstolos. É o Espírito que Xesús prometera que enviaría do seo do Pai: "Eu pedirei ao Pai e daravos outro Paráclito, para que estea convosco para sempre" (Xn 14,16). A promesa de Xesús "eu estou convosco todos os días até o fin do mundo" (Mt 28,20) cúmprese no seu Espírito. O Pai, que enviara a Xesús na encarnación, envía en Pentecostés ao Espírito Santo (Gal 4,4-6) que leva a cumprimento o que Xesús manifestara.
O Espírito que aparece en Pentecostés con dons extraordinarios é o mesmo Espírito que se manifestou en toda a historia da salvación: desde a creación até hoxe. No Antigo Testamento xa se manifesta este Espírito, pero é en Cristo cando o Espírito móstrase en plenitude.
2. O Espírito Santo no Antigo Testamento
Hai unidade entre o Antigo e o Novo Testamento. O que se manifesta claramente na Nova Alianza, a partir da vinda de Xesús á terra, xa aparece veladamente na Antiga.
Na Xénese, Deus crea o cosmos polo seu Espírito "que aleteaba sobre as augas" (Xn 1,2). Este mesmo Espírito é o que intervén, xunto co Pai e o Fillo, na creación do home a imaxe e semellanza de Deus (Gn 1,26), é o Espírito que Yahvé sopra sobre o barro modelado segundo o segundo relato da creación do home (Gn 2,7).
O Espírito maniféstase no Antigo Testamento a través de personaxes elixidos por Deus para ser os mediadores da súa acción e da súa vida. Nos patriarcas o Espírito revélase por medio da bendición que reciben e transmiten de xeración en xeración. Abrahán, o primeiro dos patriarcas, é bendicido polo Deus que cumpre coa súa promesa dunha gran descendencia. El recibe, á súa vez, a vocación de bendicir á posteridade.
Despois da época dos patriarcas, o pobo de Israel, esclavizado baixo o poder exipcio recibe un novo mediador. Deus elixe a Moisés para salvar ao seu pobo, para que faga de ponte entre Deus e o pobo. Ademais, Moisés unxe co óleo santo aos sacerdotes da tribo de Leví para que sirvan a Deus e aos israelitas a través do culto. Na Lei, Deus manifesta o seu Amor polo pobo. Pero son os profetas os que reciben a inspiración do Espírito Santo dun modo especial. O Espírito vén e manifesta a través dos profetas unha mensaxe (palabra) ou lles encomenda unha acción (obra). Atopamos moitas veces que se di: "Veu sobre el o Espírito" (p. ex. en 2Cro 15, 1; 20, 14; Jc 3, 10; 11, 29; 15, 14); "o espírito de Yahvé revestiu " (Jc 6, 34; 1Cro 12, 19; 2Cro 24, 20). O Espírito vén ao elixido, revísteo e comunícalle unha mensaxe ou lle encomenda unha misión concreta, que pode ser temporal ou permanente.
Os profetas anuncian a Cristo e preparan o camiño para a súa vinda. O último profeta, gozne entre o Antigo e o Novo Testamento, é Xoán Bautista, o Precursor. O seu nacemento singular dunha estéril (Isabel) será principio da súa singular misión: sinalar ao Mesías. "Viu a Xesús vir cara a el e di: Velaí o Cordeiro de Deus, que quita o pecado do mundo" (Jn 1,29).
3. Xesús é o Cristo, o Unxido polo Espírito Santo
As profecías cúmprense en Xesús. El é o Mesías anunciado polos profetas. Os seus trazos manifestáronse nos Cantos do Servo de Yahvé (Is 42,1-9; 49,1-6; 50,4-10 e 52,13-53,12). Xesús aprópiase a profecía de Is 61,1ss:
O Espírito do Señor está sobre min, porque me unxiu para anunciar aos pobres a Boa Nova, envioume a proclamar a liberación aos cativos e a vista aos cegos, para dar a liberdade aos oprimidos e proclamar un ano de graza do Señor. Enrolando o volume devolveuno ao ministro, e sentou. Na sinagoga todos os ollos estaban fixos nel. Comezou, pois, a dicirlles: "Esta Escritura, que acabades de ouvir, cumpriuse hoxe". E todos daban testemuño del e estaban admirados das palabras cheas de graza que saían da súa boca (Lc 4, 18-22).
Cristo é o Profeta escatológico. É profeta pero máis que profeta. É o Fillo de Deus que recibe tamén como home o Espírito Santo. A misión de Xesús consiste en manifestar o amor do Pai a través da predicación e das súas obras, signos e milagres . Así se manifesta o seu designio de salvación: anunciar a Boa Noticia, liberar, curar. O poder do Espírito Santo capacita á humanidade de Xesús para ser canle da salvación de Deus.
Xesús é o Mesías, o Cristo, o "Unxido". Mesías (en hebreo ) é o mesmo que Cristo (en grego) e significa "Unxido". O Pai unxe a Xesús co Espírito Santo, como asegura Pedro: "Deus, a Xesús de Nazaret, unxiulle co Espírito Santo e con poder" (Hch 10, 38). É Deus Pai, a fonte na Trindade, que envía ao Espírito para que descenda sobre a humanidade de Xesús.
O Fillo de Deus recibiu desde sempre a unción do Espírito Santo polo Pai. A novidade, da que fala Pedro no texto dos Feitos dos Apóstolos, é que tamén Xesús, en canto home, recibe a unción do Espírito. Por tanto en Xesucristo podemos distinguir dous uncióne: a unción como Fillo de Deus, que recibe desde toda a eternidade, e a unción na súa humanidade. El é Cristo (=Unxido) desde sempre como Deus e é Cristo (=Unxido) tamén como home desde a encarnación. Á súa vez, na súa existencia humana, é unxido en distintos momentos polo Espírito Santo.
O proceso de glorificación da natureza humana dáse na propia carne de Xesús a través de toda a súa vida. San Lucas fálanos deste crecemento de graza: "Xesús progresaba en sabedoría, en estatura e en graza ante Deus e ante os homes" (Lc 2, 52; cf. Lc 2, 40). Desde neno, Xesús crece non só fisicamente, senón tamén na acollida do Espírito na súa humanidade. Aínda que a vida de Cristo desde a súa concepción é un ir recibindo o Espírito para que Este vaia posuíndo a carne humana, hai momentos clave dese progreso: a encarnación, o bautismo no Xordán, a morte e a resurrección.
Na encarnación o Verbo de Deus, sen deixar a súa divindade, asume a carne humana pola acción do Espírito Santo. O credo apostólico dio así: "concibido por obra e graza do Espírito Santo". De maneira que o Fillo de Deus, tomando a carne e sen perder a súa condición divina, faise home. Pola encarnación, en Xesús está presente e actuante o Espírito Santo. Estao na súa divindade (aí non hai cambios) e comeza a facerse presente na súa humanidade: hai unha presenza incipiente do Espírito que interveu na súa concepción de María Virxe. Ao encarnarse o Verbo asume a humanidade, toma a carne humana para divinizarla. Por tanto, o Verbo encarnado, en canto home, non ten desde o principio a plenitude do Espírito (en canto Deus si, pero non como home). O Verbo divino toma a carne para ungirla co Espírito e levala á gloria do Pai.
Despois do bautismo no Xordán recibe a unción do Espírito con vistas á súa misión de mediación entre Deus e os homes. O Espírito Santo maniféstase a través da humanidade de Xesús revelando o seu inmenso poder. A carne de Cristo, como tamén a letra da Sacra Escritura, é mediación privilexiada da manifestación do Espírito Santo. A través da humanidade de Xesús o home de fe descobre a forza do Espírito Santo, así como mediante a Escritura o crente accede a comprender a Palabra de Deus desde o Espírito Santo. Só desde a fe pódese acoller ao Espírito, escondido baixo os límites da carne de Cristo e velado baixo a letra da Sacra Escritura.
A humanidade ten carácter de mediación. É tal a forza do Espírito que a súa acción se transmite a través do corpo de Xesús, de todos os seus membros corporais, chegando mesmo á orla do seu manto . O poder salvífico de Xesús realízase a través da súa humanidade, que é, neste sentido, sacramento (signo) da acción de salvación de Deus co seu pobo.
A última etapa da vida de Xesús é o misterio pascual. Somentes cando Xesús resucita é glorificado plenamente tamén no seu corpo. Cristo é plenificado polo Espírito na resurrección despois de ser perfeccionado pola paixón e a cruz.
Todo isto ten un sentido. O Verbo asume a carne para que o ser humano poida ser glorificado polo Espírito Santo e así participar da condición divina. Se a "carne" (humanidade) de Cristo vaise "espiritualizando", recibindo progresivamente a efusión do Espírito até a glorificación total, faino coa fin de que tamén todo home poida ser glorificado en Cristo pola acción do Espírito Santo.
4. O cristián recibe a unción do Espírito Santo a imaxe de Cristo
Cristián quere dicir ser discípulo de Cristo, ser "unxido" como Cristo, marcado co selo do Espírito Santo cunha marca indeleble. Así a fixo o bautismo e logo a confirmación consolidouna.
Quen son eu? A miña identidade vén dada por ser home e cristián. Como ser humano fun creado a imaxe de Deus: son fillo do Pai a imaxe do Fillo polo Espírito Santo. Como cristián, polo bautismo son fillo de Deus, membro de Cristo ao participar do seu misterio pascual (morte e resurrección), son parte do seu Corpo (a Igrexa) e son Templo do Espírito Santo.
Ao ser creado recibín unha graza natural: o don de ser moldeado polo Pai coas súas mans (co Fillo e o Espírito Santo). Co bautismo fun re-creado. Recibín a graza santificante. É un novo don que se engade ao da creación. É tanto o amor de Deus comigo que quixo asociarme máis fondamente á súa propia vida, non só concedéndome unha natureza capaz de comunicarse con El, senón tamén me fai posible ser outro Cristo, a imaxe do Verbo encarnado.
É o Espírito Santo o que nos fai fillos en Cristo e só pola súa acción podemos chamar a Deus "Pai": "Como sodes fillos, Deus enviou aos nosos corazóns o Espírito do seu Fillo que clama: Abbá, Pai!" (Gal 4,6). O lugar onde o Espírito é enviado para habitar é o corazón humano, a alma, o espírito, é dicir: o máis profundo do noso ser. Dirá San Agustín que Deus é máis íntimo que nosa mesma intimidade.
O ser humano, sen ser divino, ten algo divino dentro que lle fai capaz de comunicarse con Deus, de ser como Deus, de entrar en comuñón con El. Grazas á presenza do Espírito no corazón o home pertence á familia de Deus como fillo seu.
O Espírito habita nos nosos corazóns que quedaron selados, pero na nosa historia hai outras experiencias que quedan impresas na nosa sensibilidade. Son experiencias que poden revelar o selo espiritual ou velala. Que experiencias revelan o don de Deus? As que teñen que ver coa esencia de Deus: as vivencias de amor, acollida, entrega, comuñón. En cambio velan a presenza do Espírito en nós as experiencias de desamor, rexeitamento, desprezo, que vividas como fracasos, frustracións e desenganos lévannos a complexos, medos, dúbidas. A experiencia do amor fainos sentirnos seguros, pero as de desamor lévannos á inseguridade. Deus deunos o don do Espírito Santo para que vivamos na seguridade- confianza dun amor incondicional.
5. O Espírito na vida da Igrexa
O texto dos Feitos dos Apóstolos manifesta a sorpresa dos que ven ese acontecemento: "A xente congregouse e encheuse de estupor ao ouvirlles falar cada un na súa propia lingua. Estupefactos e admirados.". O Espírito maniféstase cumpríndose a profecía de Xoel: "Derramarei o meu Espírito sobre toda carne, e profetizarán os vosos fillos e as vosas fillas; os vosos mozos verán visións e os vosos anciáns soñarán soños. E eu sobre os meus servos e sobre as miñas servas derramarei o meu Espírito" (Xoel 3,1-5).
Esta promesa cúmprese na Igrexa desde os principios. O Espírito Santo é o don de Deus para a Igrexa: "Convertédevos e que cada un de vós fágase bautizar no nome de Xesucristo, para remisión dos vosos pecados; e recibiredes o don do Espírito Santo" (Ftos 2,38). O don do Espírito é a entrega amorosa do Pai e o Fillo. Falar de don é falar de graza, amor, doazón, entrega, que é a que desexa Pablo aos corintios: "A graza do noso Señor Xesucristo, o amor do Pai e a comuñón do Espírito Santo estean con todos vós" (2Co 13,13). O Espírito Santo é a graza, o amor de comuñón que Divos entrega como don gratuíto para a nosa salvación.
O don do Espírito Santo ten, como todo agasallo, un doante e un receptor. O dador é a Trindade. O receptor é todo home. E que doa? A graza, que non é unha cousa, senón unha presenza persoal, a presenza da terceira persoa da Santísima Trindade, que é o mesmo Espírito do Pai e do Fillo, que é o Espírito Santo.
a) Os dons do Espírito Santo
O don do Espírito Santo maniféstase de moitas maneiras. Os "talentos" son as grazas espirituais que cada un recibe "segundo a súa capacidade" (Mt 25,15). O don do Espírito é único, pero multiforme. Inspirados en Is 11,1-3 , a Igrexa concretou o único don do Espírito en sete dons, que Deus concede para a santificación persoal:
A vida moral dos cristiáns está sostida polos dons do Espírito Santo. Estes son disposicións permanentes que fan ao home dócil para seguir os impulsos do Espírito Santo. O sete does do Espírito Santo son: sabedoría, intelixencia, consello, fortaleza, ciencia, piedade e temor de Deus. Pertencen en plenitude a Cristo, Fillo de David. Completan e levan á súa perfección as virtudes de quen os reciben. Fan aos fieis dóciles para obedecer con prontitude ás inspiracións divinas. O teu espírito bo guíeme por unha terra chaira (Sal 143,10). Todos os que son guiados polo Espírito de Deus son fillos de Deus... E, se fillos, tamén herdeiros; herdeiros de Deus e coherederos de Cristo (Rm 8,14.17) .
A docilidade á vida no Espírito é unha graza que nos impulsa interiormente ao ben, que nos move a abrirnos a Deus. Pero non sempre é fácil ser dócil ao Espírito Santo, porque hai tentacións e tamén resistencias que teñen que ver coas nosas feridas do pasado. Ás veces aparecen bloqueos que imposibilitan a apertura. É a experiencia de querer e non poder (querer abrirse ao Espírito, querer crer, esperar, amar, perdoar. pero non poder). Estas dificultades non impiden a vivencia dos dons, que nos permiten ser santos a imaxe do que é o Santo. Vexamos brevemente o significado de cada un destes dons.
- O don de piedade é a graza de saberse fillo de Deus, como Xesús (cf. Lc 3,21s). Este don lévanos á confianza, a audacia e a familiaridade con Deus. A conciencia de ser fillo leva á infancia espiritual do que se abandona e entrégase confiadamente (como Santa Tareixa do Neno Xesús).
- O don de sabedoría é o impulso do Espírito para gustar das cousas de Deus como por connaturalidad, por unha especie de instinto e de gusto polas cousas de Deus. Do mesmo xeito que hai unha sintonía entre, por exemplo, o azucre e as papilas gustativas que detectan o gusto doce, así este don dános a facultade de sintonizar con Deus. Isto en Xesús dábase dun modo espontáneo: gustaba en calquera realidade da presenza de Deus.
- O temor de Deus é o don do Espírito polo que recoñecemos o seu misterio e prostrámonos en adoración ante El como criaturas. É a actitude de Moisés ao descalzarse na terra sacra (Ex 3,5.6). O temor ante Deus refírese ao misterio transcendente, que fai tremer e chea de reverencia, e ao mesmo tempo que atrae irresistiblemente e fascina.
- O don de entendemento é o impulso interior que procede do Espírito para comprender a revelación que acollemos pola fe. Este don consiste na axuda do Espírito para penetrar nas verdades divinas e así ilas comprendendo máis. Sen perder o seu carácter de misterio o don de entendemento permítenos entrar na razonabilidad das cousas divinas.
- O don de ciencia é a luz que o Espírito dá para entrar máis en profundidade no coñecemento das cousas humanas. Mentres que o don de entendemento axúdanos a penetrar nas realidades divinas, o don de ciencia condúcenos a un coñecemento desde Deus das realidades humanas. Este don axúdanos a ir máis aló do aparente, tendo unha mirada desde Deus.
- O don de consello é unha luz pola cal o Espírito Santo mostra o que se debe facer no lugar e nas circunstancias presentes. Ilumina a conciencia nas opcións da vida diaria. Axuda para as decisións e o discernimiento (do estado de vida, pero tamén ante que facer nun momento determinado).
- O don de fortaleza é a forza de Deus para combater fronte ás tentacións do mal espírito, capacítanos para facer o ben e evitar o mal e aléntanos para dar testemuño da fe, mesmo até a ofrenda final da vida co martirio. Co don de fortaleza podemos realizar o que recibimos no don de consello.
b) Os carismas
Xunto cos dons desde os comezos da vida eclesial aparecen os carismas. "Carisma" significa en si don gratuíto de Deus , pero en San Pablo ten un carácter técnico que designa manifestacións extraordinarias do Espírito (1Co 12, 4. 9; 28. 30; Rm 12, 6). Desde este sentido, mentres que o don é unha axuda para a santificación persoal, os carismas son grazas que un recibe con vistas á edificación da Igrexa .
Os carismas son dados para o ben da comunidade, a construción do Corpo Místico. Con todo, afecta ao suxeito sendo para el fonte de fervor e, en definitiva, de santificación. Pero este non é o seu fin primordial, senón unha consecuencia. Non están ligados ao mérito persoal: o Espírito Santo distribúeos a quen quere (1Co 12,11), segundo a utilidade da comunidade e non as calidades do suxeito. Adoitan ser pasaxeiros, pero algúns constitúen unha calidade máis ou menos estable do suxeito (apóstolo, profeta, doutor.).
Desde este sentido máis técnico San Pablo enumera 4 listas de carismas: 1 Co 12, 8-10; 12,28-30; Rm 12, 6-8; Ef 4,11, que podemos estruturar en 3 categorías:
- Instrución: carisma de apóstolo, profeta, doutor, evanxelista, exhortador, palabra de sabedoría, palabra de ciencia, discernimiento de espíritos, falar en linguas, don de interpretalas.
- Alivio ou consolo: Carisma de fe, grazas de curacións, poder de milagres, esmola, hospitalidade, asistencia.
- Goberno: carisma de pastor, ministerio.
c) Os froitos do Espírito Santo
Xunto cos dons e carismas, están os froitos a través dos cales se manifesta a acción do Espírito: "Os froitos do Espírito son perfeccións que forma en nós o Espírito Santo como primicias da gloria eterna. A tradición da Igrexa enumera doce: 'caridade, gozo, paz, paciencia, longanimidad, bondade, benignidad, mansedumbre, fidelidade, modestia, continencia, castidade” (Ga 5,22-23, vg.) .
Estes froitos son os efectos concretos da graza do Espírito. Permítennos discernir se levamos unha "vida no Espírito" ou "unha vida na carne", segundo describe San Pablo en Rm 8.
TOMADO DE:
29 mar. 2011
Traballar a XORNADA MUNDIAL DA XUVENTUDE 9
Catequese 7. A Resurrección de Xesucristo trae unha vida nova
Obxecto da Catequese:
Mostrar como a Resurrección de Cristo manifesta a vitoria absoluta e definitiva sobre todo sufrimento e, en último termo, sobre o pecado e a morte. Xesús, que quixo pasar pola dor, consecuencia da liberdade humana, venceuno resucitando de entre os mortos.
Síntese:
1. Un acontecemento sorprendente
2. A resurrección é mostra do poder de Deus
3. A resurrección: fundamento da fe da Igrexa
4. A fe na resurrección é fonte de salvación
5. A resurrección é un acontecemento histórico e transcendente
6. A resurrección de Xesucristo trae unha vida nova
7. É unha gran noticia que debe ser comunicada: comunidade e evangelización
Texto:
Xesucristo é o "primoxénito de entre os mortos" (Col 1,18; Ap 1,5) que nos abriu o camiño da vida nova pola súa resurrección. Nesta maniféstase o sentido da súa morte. Xesús resucitado revélanos un Deus de vivos e non de mortos. El mesmo se autoproclama "a resurrección e a vida" (Xn 11,25). O cristián desde o bautismo participa na morte e resurrección de Cristo e así pode atopar vida en calquera situación.
1. Un acontecemento sorprendente
"É verdade! O Señor resucitou e apareceuse a Simón!" (Lc 24,34). É o berro dos discípulos aos de Emaús cando, despois de atoparse con Xesús, volven á comunidade de Xerusalén.
Xesús verdadeiramente resucitou e así o foron descubrindo as testemuñas das súas aparicións. Ao principio non podían crelo: como vemos por exemplo en Tomás (Xn 20,24), os discípulos de Emaús (Lc 24,13ss). Era algo impensable. Que morrera era evidente. Quen ía pensar que un morto volvese á vida? Xesús durante a súa vida na terra resucitou mortos (como Lázaro -Xn 11,43s), pero a resurrección de Xesús é distinta: xa non morrerá máis.
O corpo de Xesús resucitado é unha carne transfigurada, con propiedades espirituais: é material e espiritual á vez. Por que? Porque a carne foi espiritualizada coa presenza do Espírito Santo. Por iso é nota común ás aparicións que ao principio a Xesús non lle recoñecen (María Magdalena -Xn 20,15; os de Emaús -Lc 24,16, etc.). É o mesmo pero está transformado; xa non é o mesmo, a súa humanidade recibiu a plenitude do Espírito Santo.
2. A resurrección é mostra do poder de Deus
A primeira fórmula de fe que aparece no Novo Testamento é moi básica: "Deus resucitou a Xesús de entre os mortos". A fórmula é un fragmento kerigmático, é dicir, da fe orixinal predicada polos apóstolos, como testemuña o primeiro escrito do Novo Testamento, a carta aos Tesalonicenses 1,10 (escrita por San Pablo cara ao ano 50 d.C.) . Nesta primeira expresión, por que Deus é o suxeito? Porque só Deus ten forza para dar vida a un morto .
Así se mostra o poder de Deus que é o único que pode salvar: "Deus, que resucitou ao Señor, resucitaranos tamén a nós mediante o seu poder" (1 Co 6,14) (54-57 d.C). Non é só proclamación dun acontecemento, senón que é forza que se comunica e propaga a todos os homes .
Máis adiante, sen cambio de sentido, aparecerá a expresión "Cristo resucitou" (1Co 15,13s); "o Señor resucitou" (Lc 24,34). É Xesús, despois de que é Cristo (é dicir: o Unxido polo Espírito Santo), despois de que é Señor (é dicir: título divino do que ten o poder sobre todo) o que pode vencer o poder da morte coa vida nova da resurrección . A resurrección confirma que Xesús non é un mero home, senón que é Deus .
A resurrección é unha "nova creación", pola que todo volve ser feito. Do mesmo xeito que na primeira creación actuou a Trindade en unidade, así tamén na resurrección: é o Pai o que resucita a Xesús e é o Fillo o que resucita pola forza do Espírito Santo
3. A resurrección: fundamento da fe da Igrexa
A resurrección de Cristo, realizada coa forza de Deus, é o centro e a orixinalidade da fe cristiá.
"Anunciámosvos a Boa Nova de que a Promesa feita aos pais Deus cumpriuna en nós, os fillos, ao resucitar a Xesús" (Hch 13,32-33). A Resurrección de Xesús é a verdade culminante da nosa fe en Cristo, crida e vivida pola primeira comunidade cristiá como verdade central, transmitida como fundamental pola Tradición, establecida nos documentos do Novo Testamento, predicada como parte esencial do Misterio Pascual ao mesmo tempo que a Cruz .
Deus, que se fixo home en Xesucristo, resucitou de entre os mortos. Así o expresa 1Co dun modo máis desenvolvido:
Transmitinvos, en primeiro lugar, o que canda min recibín:
- que Cristo morreu polos nosos pecados, segundo as Escrituras;
- que foi sepultado e
- que resucitou ao terceiro día, segundo as Escrituras;
- que se apareceu a Cefas e logo aos Doce; despois apareceuse a máis de cincocentos irmáns á vez, dos cales aínda a maior parte viven e outros morreron.
Logo apareceuse a Santiago; máis tarde, a todos os apóstolos. E en último termo aparecéuseme tamén a min, como a un abortivo (1 Co 15,3-8).
San Pablo desenvolve neste "credo" primitivo escrito cara ao ano 56 a fe na resurrección que el recibiu e por iso "transmite". Os eséxetas din que este texto non é invención de Pablo, senón que recolle o que el escoitou dos apóstolos e confírmao co seu testemuño. A mensaxe central que Pablo recibiu é que o que morreu e foi sepulto resucitou. Para que haxa resurrección é necesario testemuñar a morte e esta confírmase coa sepultura. Por iso é polo que afirmar a morte e sepultura son necesarias para poder afirmar a resurrección.
Pero a forza da resurrección está no testemuño das testemuñas. Pablo sinala algúns deles: Pedro, os Doce apóstolos, un gran número de discípulos e, por último, a el mesmo. O mesmo Pablo é testemuña da resurrección e se ten fe nela e confésaa con tanta convicción é porque foi testemuña de primeira man.
Primeiro o testemuño do sepulcro baleiro e despois as numerosas aparicións fan posible que a mensaxe da resurrección sexa crible para as testemuñas e aqueles a os que estes comunican esta boa nova.
4. A fe na resurrección é fonte de salvación
Se Cristo non resucitou va é a nosa fe (1Co 15,17). Por iso a fe cristiá ten o seu fundamento na vitoria da vida sobre a morte. Isto é o que nos salva. A fe na resurrección que nos libera do poder do mal, do pecado, da morte:
Porque, se confesas coa túa boca que Xesús é Señor e crees no teu corazón que Deus resucitoulle de entre os mortos, serás salvo. Pois co corazón crese para conseguir a xustiza, e coa boca confésase para conseguir a salvación (Rm 10,9-10).
A confesión de Cristo morto e resucitado é táboa de salvación para o crente.
A resurrección de Cristo transforma o cansazo e a frustración en esperanza. É posible algo novo! Sempre é posible o cambio! Non hai nada que estea perdido. Esta é a experiencia dos discípulos: con medo, encerrados no cenáculo, só lles fai superar o temor ver a Xesús resucitado. Xesús aparécese, e isto devólvelles a esperanza. Así tamén os de Emaús cambian radicalmente: de fuxir de Xerusalén defraudados polo triste final daquel ao que seguiran e fracasara" na cruz, pasan a volver rapidamente ao descubrir que Xesús está vivo. "E, levantándose ao momento, volvéronse a Xerusalén" (Lc 24,33).
5. A resurrección é un acontecemento histórico e transcendente
"O misterio da resurrección de Cristo é un acontecemento real que tivo manifestacións historicamente comprobadas como o testemuña o Novo Testamento" .
A credibilidade das aparicións vén dada polas notas comúns que nelas se repiten: é un acontecemento inesperado, en primeira instancia non recoñecen que é Xesús, cústalles saír da tristeza na que están, ao principio cústalles crer que sexa Xesús, só polos seus xestos e palabras recoñéceno. Así, por exemplo, os de Emaús saen de Xerusalén decepcionados e só lle recoñecen cando Xesús fai o signo do "partir o pan" (Lc 24,31) e nese momento danse conta de que o seu corazón ardía cando El faláballes no camiño (Lc 24,32).
É imposible interpretar a Resurrección de Cristo fose da orde física, e non recoñecelo como un feito histórico. Sabemos polos feitos que a fe dos discípulos foi sometida á proba radical da paixón e da morte en cruz do seu Mestre, anunciada por el de antemán (cf. Lc 22, 31-32). A sacudida provocada pola paixón foi tan grande que os discípulos (polo menos, algúns deles)/deles) non creron axiña que na noticia da resurrección. Os evanxeos, lonxe de mostrarnos unha comunidade arrobada por unha exaltación mística, os evanxeos preséntannos aos discípulos abatidos ("a cara sombría": Lc 24, 17) e asustados (cf. Xn 20, 19). Por iso non creron ás santas mulleres que regresaban do sepulcro e "as súas palabras parecíanlles como desatinos" (Lc 24, 11; cf. Mc 16, 11. 13). Cando Xesús maniféstase ao once na tarde de Pascua "botoulles en cara a súa incredulidade e a súa dureza de cabeza por non crer a quen lle viron resucitado" (Mc 16, 14) .
Moitos se preguntan o "como" da resurrección, pero só sabemos o "que". A fe da Igrexa, testemuñada polos testemuños, manifesta o feito da resurrección, pero non se concreta a forma como esta darase. Así o di o Catecismo:
Ninguén foi testemuña ocular do acontecemento mesmo da Resurrección e ningún evanxelista descríbeo. Ninguén pode dicir como sucedeu fisicamente. Menos aínda, a súa esencia máis íntima, o paso a outra vida, foi perceptible aos sentidos. Acontecemento histórico demostrable polo sinal do sepulcro baleiro e pola realidade dos encontros dos apóstolos con Cristo resucitado, non por iso a Resurrección pertence menos ao centro do Misterio da fe naquilo que transciende e excede á historia .
6. A resurrección de Xesucristo trae unha vida nova
Habemos de entender o sentido da resurrección como complemento ao da morte. Se pola morte de Xesús somos liberados do pecado e da morte eterna, pola resurrección ábresenos o camiño a unha vida nova . En palabras de San Pablo: coa morte de Cristo morre o noso home vello e coa súa resurrección renace o home novo: "Desposuídevos do home vello coas súas obras, e revestídevos do home novo" (Col 3,9).
No bautismo participamos do misterio pascual a través do signo da auga. Ser sepultados na auga significa morrer a todo o vello (o pecado, o resentimento, a frustración.) e saír da auga supón comezar unha vida nova en Deus: "Sepultados con el no bautismo, con el tamén resucitastes pola fe na acción de Deus, que resucitou de entre os mortos" (Col 2,12).
A vida nova que nos trae Cristo resucitado é a vida eterna . Non se trata só da vida futura, senón que cando vivimos no Espírito xa posuímos a vida eterna, aínda que non plenamente:
Convén non esquecer que a vida nova e eterna non é, en rigor, simplemente outra vida; é tamén esta vida no mundo. Quen se abre pola fe e o amor á vida do Espírito de Cristo, está a compartir xa agora, aínda que de forma aínda imperfecta, a vida do Resucitado: "Esta é a vida eterna: que che coñezan a ti, o único Deus verdadeiro, e ao que ti enviaches, Xesucristo" (Xn 17, 3). esta atopa o seu "pleno significado" na comuñón co Pai" (EV 1). a vida eterna, sendo "a vida mesma de Deus e á vez a vida dos fillos de Deus" (EV 38), "non se refire só a unha perspectiva supratemporal", pois o ser humano "xa desde agora ábrese á vida eterna pola participación na vida divina" (EV 37) .
7. É unha gran noticia que debe ser comunicada: comunidade e evangelización
É nota común a todas as aparicións, que os que ven a Xesús non poden calalo. É tan grande a noticia que han de anunciala. Así pois, a resurrección leva a volver á comunidade e ao anuncio. As primeiras en atopar o domingo de Pascua o sepulcro baleiro foron mulleres, que corren para comunicarlles aos discípulos a gran noticia (Lc 24,9-10; Xn 20,1 cita só a María Magdalena) e que viron a Xesús resucitado (Xn 20,18). Asumen o risco de non ser cridas. Pero é máis forte a experiencia que o temor ao que dirán.
A experiencia de Xesús resucitado fai volver á comunidade aos que se han ir dela por medo ou decepción (como os de Emaús: Lc 24,33). O encontro con Xesús vivo leva a vivir a fe na comunidade, a compartila, a anunciala.
TOMADO DE:
28 mar. 2011
Traballar a XORNADA MUNDIAL DA XUVENTUDE 8
Catequese 6. A cruz de Xesucristo é a resposta de Deus ao sufrimento humano.
Obxecto da Catequese:
Recoñecer na entrega de Cristo, consumada na súa morte na cruz, a resposta de Deus ao sufrimento humano. Este sufrimento que é consecuencia, en última instancia, do pecado do home e, por tanto, da liberdade humana ante a capacidade de elección entre o ben e o mal. A dor, como a mesma liberdade, é un misterio insondable ante o cal o home se segue preguntando sen atopar resposta. O obxectivo deste tema é recoñecer este misterio e ver cal é a actitude adecuada ante el.
Síntese:
1. O sufrimento é unha realidade universal que ningún home nin sistema pode eliminar.
2. O tema da dor foi sempre un misterio para o ser humano.
3. A dor, unha vez asumido, colabora á realización e plenitude do home.
4. A cruz de Xesucristo é a resposta de Deus ao sufrimento humano.
5. O sentido da morte de Xesús
6. A cruz é fonte de vida.
Texto:
1. A dor é unha realidade universal que ningún home nin sistema pode eliminar
Todos sufrimos: é unha realidade universal. Desde que nacemos non podemos evitar a dor. Non deixa de ser algo significativo que o primeiro que facemos ao nacer é chorar. En Sálvea rezamos á Virxe: "a ti suspiramos, gimiendo e chorando neste val de bágoas".
En todas as etapas da nosa vida constatamos esta realidade, pero a medida que crecemos ímola sentindo máis. O home, na medida en que é consciente do que lle ocorre, sofre máis.
Hai unha loita permanente entre deixar de sufrir e aceptar as situacións dolorosas que nos sobreveñen inevitablemente. O ser humano busca eliminar o sufrimento físico, psíquico e moral. A investigación científica, no campo do medicamento por exemplo, avanza na loita contra a dor, pero non pode abolilo. O combate fronte ao sufrimento é lexítimo e necesario, pero non pode ser o obxectivo final, porque leva á frustración de non poder aniquilar algo que permanece de moitos modos en cada persoa e na sociedade.
A dor pon ao home ante a súa debilidade. O progreso humano, en todos os campos, non logra eliminalo. Non conseguimos o control para aniquilar o sufrimento. Este non respecta ningunha idade nin situación. Chégannos noticias de desgrazas naturais, mortes repentinas, enfermidades incurables. Coñecemos nenos e mozos aos que lles sorprende en pouca idade situacións moi dolorosas que non podemos explicar nin entender, o cal trunca moitos proxectos aparentemente lexítimos.
Isto lévanos a preguntarnos: A dor leva a ruína e a tristeza para o que sofre? É posible sufrir e ser feliz? Se o obxectivo final é abolir o sufrimento para poder ser feliz, sería imposible a felicidade nesta terra, porque é imposible eliminar totalmente a dor. Entón, como integrar a dor, as debilidades e incapacidades para que a vida sexa autenticamente lograda?, como compaxinar unha vida plena e auténtica cando a dor sobrevén?
2. A dor é un misterio
Cando chega unha situación dolorosa adóitanse dar as seguintes etapas: primeiro a negación da mesma, despois a pregunta sobre esa situación e, tras un tempo, a tensión entre aceptalo ou rexeitalo. Vexamos como se dan.
Ante unha circunstancia moi dolorosa é moi frecuente negala dicíndonos: "isto non ocorreu", "non é posible que isto me sucedeu a min". Cando uno xa non pode negalo, porque a realidade acábase impondo, suscítase a pregunta do por que: por que esta enfermidade?, por que a morte deste mozo?, por que esta desgraza ou aquel desastre natural? E non atopamos resposta ante este cuestionamiento existencial. Atascarse nesta etapa leva á frustración. Non hai unha resposta plenamente convincente ante o porqué da dor. Pero non podemos quedarnos aí. A pregunta do porqué é inevitable e necesitamos facela durante un tempo. Pero é un canellón sen saída. Necesitamos dar un paso máis. Quedar na negación do feito doloroso ou no cuestionamiento do porqué non permite integrar e superar esa dor. O ser humano é o único ser que pode dar sentido ao que aparentemente non o ten.
O home ten a necesidade de dar sentido a toda realidade. Á pregunta do por que debe seguir outra: a do "para que". Pero dar este paso supón unha decisión previa. Ante a realidade da dor é necesario tomar unha opción. Ou o queixume permanente do non poder comprender por que sucedeu ese acontecemento doloroso, o cal leva á amargura, ou ben aceptar -aínda que non se comprenda- que ese feito ten un sentido máis aló do aparente. Viktor Frankl (1905-1997), psiquiatra e psicoterapeuta austriaco, di: "se non está nas túas mans cambiar unha situación que che produce dor, sempre poderás escoller a actitude coa que afrontes ese sufrimento".
Aceptar a dor leva a integralo e fai posible vivilo con paz e alegría. O cura rural de Bernanos dio así: "Ao meu entender, a auténtica dor que brota dun home pertence en primeiro lugar a Deus. Tento aceptalo con corazón humilde, tal como é; esfórzome por facelo meu e por amalo".
A dor sitúanos ante o misterio de algo que se nos escapa radicalmente. E ante o misterio a actitude máis adecuada é a do silencio e a adoración.
O silencio é a mellor reacción ante a dor allea. Cando alguén está a sufrir, de que lle serven as palabras, moitas veces forzadas, do que lle tenta consolar? Ante o sufrimento o primeiro e fundamental é calar; non malgastar palabras, polo menos non dicir unha soa que non senta completamente, pois ante a dor todo soa a falso; canto máis, o que xa é falso de seu. Nesas circunstancias o mellor é acompañar en silencio, estar xunto ao que sofre, tratar de asumir interiormente a súa dor e así amarlle sen palabras.
Ante o sufrimento propio o mellor é expresar o sentimento (con palabras, berros, con bágoas.) e entregalo a Deus. Son dous momentos e dous niveis: o do sentimento da dor que necesita ser sacado do noso corazón e sácase expresándoo e logo entregar ao Señor ese sentimento, ofrecerlle esa situación.
O peor de calquera situación dolorosa non é esta en si mesma, senón o non poder aceptala. Hai persoas con enfermidades moi graves irreversibles, hai nais que perderon a un fillo e que viven felices, non porque non lles desbasta esa situación, senón porque a aceptaron e dérona un sentido que lles permite integrala. Así pois, a adoración do misterio da dor leva en primeiro lugar a recoñecelo, logo a aceptalo e finalmente a integralo.
3. A dor, unha vez asumido, colabora á realización e plenitude do home
Cando se acepta a inevitable realidade de sufrir atopamos os seus aspectos positivos. Poderiamos dicir que sufrir non é bo -porque non é agradable e resulta doloroso- pero si é bo sufrir, porque nos fai madurar e crecer, permítenos ser máis comprensivos ante os límites dos demais. Di Cicerón: "Ao sufrimento debemos todo o que é bo en nós, todo o que fai amable a vida, a piedade, o valor e as virtudes". Tamén Shakespeare valora a dor así: "O sufrimento esperta o espírito, o infortunio é o camiño da sensibilidade e o corazón crece na congoja".
Todo dor leva unha crise que, cando se supera, posibilita o crecemento e a maduración. A dor fai madurar e crecer, purifica, sitúanos en nosa máis fonda realidade. O sufrimento vai limando o noso corazón e doe moito, pero o efecto que deixa ao ser limado é o dun corazón máis comprensivo, máis capaz de amar.
O sufrimento aceptado permite comprender mellor a debilidade humana. Ademais provoca a solidariedade, dar a vida polos demais e non pensar só nun mesmo. O que sufriu sabe compadecerse mellor que o que non tivo esa experiencia. Por iso Deus mesmo quixo entrar no camiño da dor. Deus, no seu Fillo Xesucristo, asumiu totalmente a nosa dor para así consolarnos:
"Porque así di o Señor: Eu farei derivar cara a Xerusalén, como un río, a paz; como un torrente en crecida, as riquezas das nacións. Levarán en brazos ás súas criaturas e sobre os xeonllos acariñaranas: como a un neno a quen a súa nai consola, así vos consolarei eu" (Isaías 66, 12s).
O corazón maternal de Deus, como esa boa nai que sofre máis polo seu fillo que por ela mesma, consola co seu amor ao fillo atormentado e debilitado polas dificultades da vida.
4. A cruz de Xesucristo é a resposta de Deus ao sufrimento humano
A realidade do sufrimento é un escándalo para o que espera que Deus impida a dor. A soada acusación contra a existencia de Deus pola realidade do sufrimento aínda permanece: como pode seguir habendo sufrimento se existe un Deus bo e omnipotente? Se fose bo non o permitiría e, por outra banda, se non pode abolilo é sinal de que non é omnipotente.
Pero Deus, que é omnipotente e podería evitar todo dor, non o fai, non porque sexa malo, senón porque acepta a libre decisión do home, que ao enfrontarse a Deus e afastarse del abriu a porta á dor e á morte.
Ante esta situación, producida pola liberdade humana, Deus libremente non suprime o que o home produciu coa súa liberdade. Pero non quere deixarlle só e por iso El tamén asume o que, de seu, non lle corresponde. O seu modo de actuar é certamente difícil de comprender para o home. O seu respecto á liberdade é tan grande que máis que eliminar a dor o que fai é asumilo. En Xesucristo, Deus acolle toda a realidade humana -e como a dor pertence á condición humana real existente- El toma sobre si o sufrimento para acompañar ao que sofre. Este é o sentido da Paixón: Xesucristo comparte totalmente a nosa condición doente e acompáñanos nela.
Así pois, cal é a resposta de Deus ante o sufrimento humano? Deixar que o seu Fillo pasase polo mesmo que nós, até morrer do modo máis ignominioso, como un escravo. O Bendito por excelencia morre como un maldito.
Cal é a resposta de Deus ante o sufrimento do seu Fillo? O silencio. Nós diriamos: pero, Divos meu, por que non fas algo? Deus cala. É un escándalo. El poderíao evitar. Pero non, non o fixo. Por que? Por que deixou que o seu Fillo morrese, sufrise? Por que en Getsemaní, cando o seu Fillo con bágoas nos ollos e suando sangue de angustia pediulle clemencia, que pasase del ese cáliz amargo de sangue, por que nese momento cala? É o Misterio de Deus, o Misterio do sufrimento, o Misterio do home.
A contemplación do rostro de Cristo lévanos así a achegarnos ao aspecto máis paradoxal do seu misterio, como se ve na hora extrema, a hora da Cruz. Misterio no misterio, ante o cal o ser humano ha de prostrarse en adoración.
Pasa ante a nosa mirada a intensidade da escena da agonía no horto das Oliveiras. Xesús, atafegado pola previsión da proba que lle espera, só ante Deus, invócao co seu habitual e tenra expresión de confianza: "Abbá, Pai!". Pídelle que afaste del, se é posible, a copa do sufrimento (cf. Mc 14,36). Pero o Pai parece que non quere escoitar a voz do Fillo. Para devolver ao home o rostro do Pai, Xesús debeu non só asumir o rostro do home, senón cargarse mesmo do "rostro" do pecado. "Quen non coñeceu pecado, fíxose pecado por nós, para que viñésemos ser xustiza de Deus nel" (2 Co 5,21).
Nunca acabaremos de coñecer a profundidade deste misterio. É toda a aspereza deste paradoxo a que emerxe no berro de dor, aparentemente desesperado, que Jesús dá na cruz: "Eloí, Eloí, lema sabactaní?" -que quere dicir- "Meu Deus, meu Deus!, por que me abandonaches?" (Mc 15,34). É posible imaxinar un sufrimento maior, unha escuridade máis densa? .
Que fai Xesús ante o seu propio sufrimento durante a Paixón? Xesús habitualmente cala e cando fala non o fai para defenderse, senón para ensinar, para educar coa súa actitude.
Que ocorre no Calvario? Hai silencio, só roto polos que se burlan de Xesús ou polo seu "sete palabras" na cruz. Nestas palabras está a oración-lamento do que sofre: "Pai, perdóalles porque non saben o que fan"; a exhalación coa que se desafoga (é home como nós): "Teño sede"; coa que se dirixe ao Pai: " Meu Deus, meu Deus!, por que me abandonaches?", "Todo está cumprido", "Pai ás túas mans encomendo o meu espírito". Tamén na cruz manifesta a súa poder e señorío (segue sendo Deus): "Hoxe estarás comigo no paraíso", "Muller, aí tes ao teu fillo; fillo, aí tes á túa nai". O resto é silencio e, sobre todo, ao consumarse a morte, a terra estremécese, o veo do Templo se parte en dous e só se escoita a estremecida voz do centurión que o custodiaba: "Verdadeiramente este home era Fillo de Deus". Xesús evanxeliza na súa vida terrea, e na súa morte, silenciosamente. Sen deixar de ser Fillo de Deus, na cruz manifesta o seu lado máis humano, do que quixo facerse en todo semellante a nós excepto no pecado. Resúltanos difícil comprender por que Deus revélase nesa debilidade .
5. O sentido da morte de Jesús
A morte do Fillo de Deus na cruz é un misterio. Ante o misterio, diciamos antes falando do sufrimento, a mellor resposta é a contemplación e a adoración do mesmo. Non avanzamos preguntándonos polo por que. Pero si cando nos interrogamos: para que morre Xesús?
a) Libremente e por amor
Xesús acepta a morte dun modo voluntario e libre. Para que? Para redimirnos do pecado. Este "para que" contén un por que máis profundo: o amor do Pai que se manifesta no seu Fillo Xesucristo:
Xesús, ao aceptar no seu corazón humano o amor do Pai cara aos homes, amounos até o extremo (Jn 13, 1) porque ninguén ten maior amor que o que dá a súa vida polos seus amigos (Jn 15, 13). Tanto no sufrimento como na morte, a súa humanidade fíxose o instrumento libre e perfecto do seu amor divino que quere a salvación dos homes (cf. Hb 2, 10. 17-18; 4, 15; 5, 7-9). En efecto, aceptou libremente a súa paixón e a súa morte por amor ao seu Pai e aos homes que o Pai quere salvar: Ninguén me quita a vida; eu douna voluntariamente (Jn 10, 18). De aquí a soberana liberdade do Fillo de Deus cando el mesmo encamíñase cara á morte (cf. Jn 18, 4-6; Mt 26, 53) .
Xesús asume a morte, non porque lle resulte agradable, senón porque quere facer a Vontade do Pai, que por Amor pide esa entrega definitiva. Así o expresa un teólogo moderno:
O Crucificado non conserva nada que pertenza ao mundo; por iso Satanás, o príncipe deste mundo, non ten ningún poder sobre El. O Señor foi desposuído de todo: dos seus dereitos, honra e dignidade. Arrebatado á xustiza, é libre, verdadeiramente pobre no Espírito, todo humildade e obediencia. Morto ao mundo, vive para Deus. O Crucificado móstranos que o fin verdadeiro do home non é o pracer do corpo, nin o poder, nin as riquezas, nin a gloria diante dos homes; nin sequera o amor terreo, a beneficencia ou o servizo á humanidade. O fin é Deus, a quen pertencen exclusivamente todo o noso ser, o noso amor e as nosas forzas. Por conseguinte, o Crucificado é o modelo da nosa vocación verdadeira: servir ao Amor divino e entrar nese Amor pola humildade e a obediencia .
Deus ten a iniciativa do amor redentor universal, que é anterior ao noso mérito: "Nisto consiste o amor: non en que nós amásemos a Deus, senón en que O nos amou e enviounos ao seu Fillo como propiciación polos nosos pecados" (1 Jn 4, 10; cf. 4, 19). "A proba de que Deus ámanos é que Cristo, sendo nós aínda pecadores, morreu por nós" (Rm 5, 8)" .
Na cruz de Cristo maniféstanse dúas realidades: o amor de Deus e a malicia do pecado:
A cruz revélase en toda a súa profundidade e plenitude como Misericordia, como Amor eterno aos pecadores. Pero ao mesmo tempo revélanos que horrible é o afastamento de Deus e o pecado, cando pola súa causa morre Cristo na Cruz. Facía falta un acto de amor tan ilimitado e incrible para que rompese o xeo do odio a Deus. Pero ao mesmo tempo había que desenmascarar o pecado en toda a súa malicia. Cando estivo suspendido da Cruz, todo o mundo tivo que recoñecer a gravidade do pecado; mais tamén todos deberon admitir como ama Deus .
b) A todos e cada un
A eficacia da redención de Cristo afecta a todos os homes dun modo persoal. "Como pola desobediencia dun só home, todos foron constituídos pecadores, así tamén pola obediencia dun só todos serán constituídos xustos" (Rm 5, 19):
O sentido que Xesús daba á súa morte deixouno claro anticipadamente, no momento da institución da Eucaristía: "Tomade e comede todos del, porque isto é o meu Corpo, que será entregado por vós". Ningunha fórmula de fe do Novo Testamento e da Igrexa di que Jesús morreu "por mor dos pecados dos xudeus"; todas din que "morreu por mor de 'os nosos' pecados", é dicir, dos pecados de todos .
O colectivo "todos" supón que afecta a cada un en particular. É un beneficio do que todos participamos dun modo compartido e non competitivo. Por iso, todo home pode recibir a graza do perdón redentor de Cristo.
6. A cruz é fonte de vida.
Xesús asume todo o humano e por iso acepta o sufrimento como algo que hai que tomar para que o home sexa liberado del. Moitas veces estamos centrados no noso problema ou a nosa dor. Mirar a Cristo na cruz é atopar o consolo e a paz para vivir os nosos sufrimentos. Centrarnos na dor persoal é entrar nunha dinámica de frustración. Saír dun mesmo mirando á cruz de Cristo é saberse acompañado por El que quixo tomar sobre si todas as nosas doenzas por amor:
Que cousa manifesta tanto a misericordia de Deus como o feito de asumir a nosa miseria? Que amor pode ser máis grande que o do Verbo de Deus, que por nós se fixo como a herba débil do campo? Señor, que é o home para que lle deas importancia, para que te ocupes del? Que comprenda, pois, o home até que punto Divos coida del; que reflexione sobre o que Deus pensa e sente del. Non te preguntes xa, oh home, por que tes que sufrir ti; pregúntache máis ben por que sufriu el. Do que quixo sufrir por ti podes deducir o moito que che estima; a través da súa humanidade maniféstaseche o gran amor que ten para contigo. Canto menor fíxose na súa humanidade, tanto maior mostrouse no amor que che ten, e canto máis se anonadó por nós, tanto máis digno é do noso amor .
Esta é a experiencia dos santos, que ao unirse á Cruz de Cristo atopan o sentido pleno da súa entrega.
a) Na compañía dos santos e de toda a Igrexa
San Pablo experimenta na súa propia carne a cruz de Xesús: "Estou crucificado con Cristo; vivo eu, pero non son eu, senón que Cristo vive en min" (Gal. 2.19-20). "Nós predicamos a Cristo crucificado: escándalo para os xudeus, necedad para os gregos: mais para os chamados... forza de Deus e sabedoría de Deus... Pois non quixen saber entre vós outra cousa senón a Xesucristo, e este crucificado" (1Co 1,23-24: 1Co 2, 2). Vive todas as penalidades que sofre na misión coa alegría do que se sabe unido a Cristo.
San Ignacio de Antioquía, bispo, un dos primeiros mártires, mentres era conducido ao circo romano para ser devorado polas feras, escribía ás comunidades cristiás: "Permitídeme ser imitador da paixón do meu Deus" .
San Francisco de Agarrades, que ten unha visión e unha experiencia mística da cruz na que recibe o cinco chagas dirá: "Seime de memoria a Xesucristo crucificado". Este coñecemento apréndese mirando ao crucifixo, como facía tamén Santo Tomás de Aquino. É un coñecemento comprensivo e entrañable. É un coñecemento froito do amor, pois "o amor produce o coñecemento e leva ao coñecemento" (Platón).
A Beata Teresa de Calcuta di: "Os nosos sufrimentos son caricias bondadosas de Deus, chamándonos para que nos volvamos a El, e para facernos recoñecer que non somos nós os que controlamos as nosas vidas, senón que é Deus quen ten o control, e podemos confiar plenamente nel".
b) Na cruz está a vida e o consolo
A contemplación de Cristo permítenos ver como a súa morte é fonte de vida. É normal que a dor asuste -así lle pasou a Xesús na horta das oliveiras- pero cando se acepta e intégrase como paso necesario para unha vida resucitada é fecundo. Por iso dirá Santa Teresa de Xesús: "Na cruz está a vida e o consolo, e ela soa é o camiño para o ceo".
A Cruz é o único medio que temos para ascender até Deus. O que non leva esta marca non é ben celestial e non chega a bo termo. Só se deixa paso libre ao que está marcado con este sinal. Debemos preguntarnos a cada pouco se as nosas accións saen airosas ao confrontalas coa Cruz. Só entón son lexítimas e están orientadas cara á eternidade, cara á vida. O que entra seriamente no camiño da Cruz, quedará cambiado no seu interior, maduro, cheo de suavidade e dozura.
Nós seremos iguais a El, se levamos a súa Cruz tras El. Se tomamos parte na dor, deixándonos marcar pola Cruz, veremos brillar cada vez máis sobre nós o seu misterio no aspecto máis marabilloso, triunfante e gozoso .
c) A salvación pasa pola cruz.
Cristo morreu unha vez e por todos, pero nos membros do seu corpo segue sufrindo cada día. O corazón de Cristo é como un gran océano no que conflúen todos os ríos e mares da dor humana; o seu Corpo é como un mosaico inmenso no que se colocan todas as chagas dos homes. Cristo sofre con todo a dor da humanidade, de cada home. Por iso El e só El pode restaurar e dar sentido ao sufrimento.
O sufrimento ten sentido porque será o paso necesario para que a nosa vida sexa transfigurada. O pan non se pode repartir se antes non se parte, non rompe. Tampouco nós poderemos repartirnos, poderemos manifestar a vida que levamos dentro e á que estamos chamados se non nos partimos, se non aceptamos sufrir por amor. Estar así é camiño de salvación, é vía cara á resurrección, é vivir como Xesús a humanidade, é ser persoas en plenitude.
Todo dor, como o que é consecuencia da nosa fidelidade no traballo polo Evanxeo, é fonte de vida se o vivimos unido ao de Cristo. O gran que morre, dá froito; o que é levantado na cruz ten unha forza que atrae a todos cara a El; o atravesado pola lanza suscita a fe en quen o mira.
A morte non ten a última palabra. Cristo coa súa resurrección venceu o poder do pecado e da morte. O significado da morte de Jesús queda iluminado coa gloria da resurrección.
TOMADO DE:
Suscribirse a:
Entradas (Atom)