FICHA E LECTIO: Domingo 3 de Advento B
Profeta
humilde
(13.
XII. 2020)
O
próximo domingo é xa o último domingo de Advento, antes da festa do Nadal, e
Xoán Bautista segue hoxe tamén a nos preparar para o encontro co Señor do
Nadal.
Viamos
estes días pasados que os profetas eran os que removían as inercias e
pasividades de crentes e non crentes. O evanxeo de Xoán alude hoxe ós
representantes da que poderiamos chamar, para entendérmonos, a igrexa
xerárquica daquel entón: os sacerdotes e levitas do xudaísmo. Se ve que eles
estaban preocupados, se cadra tamén un pouco molestos, polo feito de que
algunhas persoas, non pertencentes ó estamento oficial e dirixente do xudaísmo,
semellasen interferir dalgunha maneira nas súas funcións. Entre elas Xoán
Bautista era sen dúbida o máis importante. El non exercía funcións relacionadas
co culto do templo, non era sacerdote nin levita. E, a pesar diso, predicaba ó
pobo, movía a xente a se arrepentiren e bautizaba os que se achegaban a el coa
auga do Xordán, anunciándolles a próxima chegada do Mesías.
Desde
logo non deixa de ser curioso e tamén algo desconcertante o feito de que o Deus
Pai do noso Señor Xesús Cristo e Pai noso utilizase para preparar a chegada do
seu Fillo onda nós, utilizase –digo- persoas que estaban máis ben á marxe dos
que poderiamos chamar os seus representantes “oficiais”. Porque Xoán Bautista
vivía no deserto e de forma distinta e tamén bastante distante dos considerados
oficialmente relixiosos. Unha vez máis, amósasenos Deus tamén aquí
sorprendente. El é meirande cás redes e conceptos cos que inutilmente queremos
entendelo ou comprendelo de modo conceptual.
Ante
o estraño caso do Bautista, ós sacerdotes e levitas do xudaísmo semella que non
lles quedaba outra opción que intentar controlar as cousas e, en primeiro
lugar, mandar intermediarios para se informaren exactamente sobre quen era el e
que era o que facía. “Os xudeus mandaron de Xerusalén –dísenos no texto de
Xoán- sacerdotes e levitas onda el”, onda o Bautista, para lle facer unha serie
de preguntas.
E
resulta que Xoán Bautista -contra o que eles podían sospeitar- lles responde,
con toda claridade e humildade, que el non é nin o gran profeta Elías que
volvera á vida, nin o Cristo-Mesías, nin tan sequera posúe estritamente a categoría
de “profeta”.
O
Bautista era, si, tal como se nos di, “testemuña da luz”. Como a lúa de noite é
testemuña do sol que está sempre a vir e que nela se reflicte. A lúa non é a
“luz”. A lúa non é o “sol”. Mais esa lúa chea, que podemos contemplar tan fermosa
nalgunhas noites, podería dicir de si mesma, coma o Bautista, que ela é
testemuña do sol. Porque do sol recibe ela a súa luz e, co seu resplandor, por
limitado que sexa, anuncia que o sol está oculto, mais existe e vai xurdir
dentro de máis ou menos horas co abrente do próximo día.
A
humildade do Bautista é así a da lúa, que sabe ben que, se pode iluminar, tal
poder non é seu. Ela non fai máis ca actuar coma voceiro ou reflexo do sol. Ela
prepáranos para podermos recibir o sol. O sol é, desde logo, un símil moi
axeitado do que Deus é. Coa súa luz, que procede del mesmo, posibilita a vida,
a calor e a capacidade de saber onde estamos e onde imos.
Mais
coido que hai aínda algo moi importante. O Bautista di de si mesmo que é
“testemuña da luz”. El anuncia e fai presente, á súa maneira, a luz. Nós non
somos quen de ollarmos directamente cara ó sol, porque a súa luz é excesiva e
poderiamos incluso quedarmos cegos. E de aquí proveñen, como ben sabedes, as
precaucións que cómpre tomar se queremos observar unha eclipse solar.
Pois
ben, resulta que Deus-Pai vai facer un prodixio incríbel para que o poidamos
ollar sen quedarmos cegos, “sen morrermos”, como se le no Antigo Testamento
cando, despois de ter algún profeta ou vidente unha experiencia de Deus por
medio dun anxo ou doutra maneira, se di que tiñan medo a morreren porque viran
a Deus.
Cal
é, pois, ese prodixio? O prodixio non é nin máis nin menos ca Xesús de Nazaret.
Ollándoo ou contemplándoo estamos a ver realmente a Deus sen quedarmos cegos ou
morrermos. É bo lembrarmos unha vez máis daquilo que el dixera: “quen me ve a
min, ve o Pai”. Polo tanto, se queremos ver a Deus, vexamos, ollemos,
contemplemos ese Xesús de Nazaret, imaxe viva e perfecta do Pai, que vai nacer
no Nadal.
O
Bautista mesmo está a anunciárnolo tamén cando no evanxeo de Xoán se nos di que
el, o Bautista, era ”testemuña da luz”. El non é a luz, mais anúncianos a luz.
E aquí está, como digo, o incríbel. Porque ¿onde está esa luz divina que se
poida ver? Cando os enviados polos xudeus lle fan ó Bautista a última das
preguntas, a de por que entón el bautiza se non é nin Elías, nin o profeta nin
o Cristo, el responderá: “Eu bautizo con auga; mais entre vós está quen vós non coñecedes, do que non son merecente de
lle desatar o amalló da sandalia”.
É
dicir, a luz visíbel de Deus está entre nós, aínda que non a coñezamos.
Dado que a luz invisíbel de Deus non pode ser vista, Deus Pai fíxose nel visíbel,
e de maneira verdadeira e perfecta. Deus está xa que logo realmente “entre
nós”. Agora entendemos por que Xesús é o “Emmanuel”, é dicir, o “Deus connosco”.
E por iso nos resulta difícil recoñecelo, porque a Deus con frecuencia o
imaxinamos estando onde non está (alá arriba, na estratosfera ou non sei onde...).
Non. Deus está aquí, connosco –á maneira dun pequeno vagalume- ó el se ter
feito un de nós, converténdose en irmán noso. Agora poderemos entender tamén
por que el considerará o que lles fagamos ou deixemos de facer ós nosos irmáns
como algo que lle fixemos ou deixamos de facer a el mesmo.
Neste
sentido, podemos dicir con verdade que, así como Xesús é a luz visíbel de Deus
Pai, así tamén son e serán sempre os pobres e necesitados a luz visíbel de
Xesús alén do tempo histórico ou biográfico en que el viviu.
Manuel
Cabada Castro
Comentarios
Publicar un comentario