MENSAXE DO SANTO PAI FRANCISCO PARA A CORESMA 2015

Fortalezan os seus corazóns

 (St 5,8)

Queridos irmáns e irmás:

A Coresma é un tempo de renovación para a Igrexa, para as comunidades e para cada crente. Pero sobre todo é un «tempo de graza» (2 Co 6,2). Deus non nos pide nada que non nos deu antes: «Nós amemos a Deus porque el nos amou primeiro» (1 Xn 4,19). El non é indiferente a nós. Está interesado en cada un de nós, coñécenos polo noso nome, cóidanos e búscanos cando o deixamos. Cada un de nós interésalle; o seu amor impídelle ser indiferente ao que nos sucede. Pero ocorre que cando estamos ben e nos sentimo a gusto, esquecémonos dos demais (algo que Deus Pai non fai xamais), non nos interesan os seus problemas, nin os seus sufrimentos, nin as inxustizas que padecen? Entón o noso corazón cae na indiferenza: eu estou relativamente ben e a gusto, e esquézome de quen non está ben. Esta actitude egoísta, de indiferenza, alcanzou hoxe unha dimensión mundial, ata tal punto que podemos falar dunha globalización da indiferenza. Trátase dun malestar que temos que afrontar como cristiáns.

Cando o pobo de Deus convértese ao seu amor, atopa as respostas ás preguntas que a historia lle expón continuamente. Un dos desafíos máis urxentes sobre os que quero determe nesta Mensaxe é o da globalización da indiferenza.

A indiferenza cara ao próximo e cara a Deus é unha tentación real tamén para os cristiáns. Por iso, necesitamos ouvir en cada Coresma o berro dos profetas que levantan a súa voz e nos espertan.

Deus non é indiferente ao mundo, senón que o ama ata o punto de dar ao seu Fillo pola salvación de cada home. Na encarnación, na vida terrea, na morte e resurrección do Fillo de Deus, ábrese definitivamente a porta entre Deus e o home, entre o ceo e a terra. E a Igrexa é como a man que ten aberta esta porta mediante a proclamación da Palabra, a celebración dos sacramentos, o testemuño da fe que actúa pola caridade (cf. Ga 5,6). Con todo, o mundo tende a pecharse en si mesmo e a pechar a porta a través da cal Deus entra no mundo e o mundo nel. Así, a man, que é a Igrexa, nunca debe sorprenderse se é rexeitada, esmagada ou ferida.

O pobo de Deus, por tanto, ten necesidade de renovación, para non ser indiferente e para non pecharse en si mesmo. Querería proporlles tres pasaxes para meditar acerca desta renovación.

1. «Se un membro sofre, todos sofren con el» (1 Co 12,26) - A Igrexa

A caridade de Deus que rompe esa cerrazón mortal en si mesmos da indiferenza, ofrécenola a Igrexa cos seus ensinos e, sobre todo, co seu testemuño. Con todo, só se pode testemuñar o que antes se experimentou. O cristián é aquel que permite que Deus  o revista da súa bondade e misericordia, que o revista de Cristo, para chegar a ser como El, servo de Deus e dos homes. Lémbranolo a liturxia do Xoves Santo co rito do lavatorio dos pés. Pedro non quería que Xesús lle lavase os pés, pero despois entendeu que Xesús non quería ser só un exemplo de como debemos lavarnos os pés uns a outros. Este servizo só o pode facer quen antes se deixou lavar os pés por Cristo. Só estes teñen "parte" con El (Xn 13,8) e así poden servir ao home.

A Coresma é un tempo propicio para deixarnos servir por Cristo e así chegar a ser como El. Isto sucede cando escoitamos a Palabra de Deus e cando recibimos os sacramentos, en particular a Eucaristía. Nela convertémonos no que recibimos: o corpo de Cristo. Nel non hai lugar para a indiferenza, que tan a miúdo parece ter tanto poder nos nosos corazóns. Quen é de Cristo pertence a un só corpo e nel non se é indiferente cara aos demais. «Se un membro sofre, todos sofren con el; e se un membro é honrado, todos se alegran con el» (1Co 12,26).

A Igrexa é communio sanctorum porque nela participan os santos, pero á súa vez porque é comuñón de cousas santas: o amor de Deus que se nos revelou en Cristo e todos os seus dons. Entre estes está tamén a resposta de cuantos déixanse tocar por ese amor. Nesta comuñón dos santos e nesta participación nas cousas santas, ninguén posúe só para si mesmo, senón que o que ten é para todos. E posto que estamos unidos en Deus, podemos facer algo tamén por quen están lonxe, por aqueles a quen nunca poderiamos chegar só coas nosas forzas, porque con eles e por eles rezamos a Deus para que todos abrámonos á súa obra de salvación.


2. «Onde está o teu irmán?» (Xn 4,9) - As parroquias e as comunidades

O que dixemos para a Igrexa universal é necesario traducilo na vida das parroquias e comunidades. Nestas realidades eclesiais tense a experiencia de que formamos parte dun só corpo? Un corpo que recibe e comparte o que Deus quere doar? Un corpo que coñece aos seus membros máis débiles, pobres e pequenos, e se fai cargo deles? Ou nos refuxiamos nun amor universal que se compromete cos que están lonxe no mundo, pero esquece ao Lázaro sentado diante da súa propia porta pechada? (cf. Lc 16,19-31).

Para recibir e facer frutificar plenamente o que Deus nos dá é preciso superar os confíns da Igrexa visible en dúas direccións.

En primeiro lugar, uníndonos á Igrexa do ceo na oración. Cando a Igrexa terreal ora, instáurase unha comuñón de servizo e de ben mutuos que chega ante Deus. Xunto cos santos, que atoparon a súa plenitude en Deus, formamos parte da comuñón na cal o amor vence a indiferenza. A Igrexa do ceo non é triunfante porque deu as costas aos sufrimentos do mundo e goza en solitario. Os santos xa contemplan e gozan, grazas a que, coa morte e a resurrección de Xesús, venceron definitivamente a indiferenza, a dureza de corazón e o odio. Ata que esta vitoria do amor non alague todo o mundo, os santos camiñan connosco, aínda peregrinos. Santa Teresa de Lisieux, doutora da Igrexa, escribía convencida de que a alegría no ceo pola vitoria do amor crucificado non é plena mentres haxa un só home na terra que sufra e laie: «Conto moito con non permanecer inactiva no ceo, o meu desexo é
seguir traballando para a Igrexa e para as almas» (Carta 254,14 xullo 1897).

 Tamén nós participamos dos méritos e da alegría dos santos, así como eles participan da nosa loita e o noso desexo de paz e reconciliación. A súa alegría pola vitoria de Cristo resucitado é para nós motivo de forza para superar tantas formas de indiferenza e de dureza de corazón.

Por outra banda, toda comunidade cristiá está chamada a cruzar o limiar que a pon en relación coa sociedade que a rodea, cos pobres e os afastados. A Igrexa por natureza é misioneira, non debe quedar replegada en si mesma, senón que é enviada a todos os homes.

Esta misión é o testemuño paciente daquel que quere levar toda a realidade e cada home ao Pai. A misión é o que o amor non pode calar. A Igrexa segue a Xesucristo polo camiño que a leva a cada home, ata os confíns da terra (cf. Ftos 1,8). Así podemos ver no noso próximo ao irmán e á irmá por quen Cristo morreu e resucitou. O que recibimos, recibímolo tamén para eles. E, igualmente, o que estes irmáns posúen é un don para a Igrexa e para toda a humanidade.

Queridos irmáns e irmás, canto desexo que os lugares nos que se manifesta a Igrexa, en particular as nosas parroquias e as nosas comunidades, cheguen a ser illas de misericordia no medio do mar da indiferenza.

3. «Fortalezan os seus corazóns» (St 5,8) - A persoa crente

Tamén como individuos temos a tentación da indiferenza. Estamos saturados de noticias e imaxes tremendas que nos narran o sufrimento humano e, ao mesmo tempo, sentimos toda a nosa incapacidade para intervir. Que podemos facer para non deixarnos absorber por esta espiral de horror e de impotencia?

En primeiro lugar, podemos orar na comuñón da Igrexa terreal e celestial. Non esquezamos a forza da oración de tantas persoas. A iniciativa 24 horas para o Señor, que desexo que se celebre en toda a Igrexa -tamén a nivel diocesano-, nos días 13 e 14 de marzo, é expresión desta necesidade da oración.

En segundo lugar, podemos axudar con xestos de caridade, chegando tanto ás persoas próximas como ás afastadas, grazas aos numerosos organismos de caridade da Igrexa. A Coresma é un tempo propicio para mostrar interese polo outro, cun signo concreto, aínda que sexa pequeno, da nosa participación na mesma humanidade.

E, en terceiro lugar, o sufrimento do outro constitúe un chamado á conversión, porque a necesidade do irmán lémbrame a fraxilidade da miña vida, a miña dependencia de Deus e dos irmáns. Se pedimos humildemente a graza de Deus e aceptamos os límites das nosas posibilidades, confiaremos nas infinitas posibilidades que nos reserva o amor de Deus. E poderemos resistir á tentación diabólica que nos fai crer que nós sós podemos salvar ao mundo e a nós mesmos.

Para superar a indiferenza e as nosas pretensións de omnipotencia, quero pedir a todos que este tempo de Coresma se viva como un camiño de formación do corazón, como dixo Benedito XVI (Ct. enc. Deus caritas est, 31). Ter un corazón misericordioso non significa ter un corazón débil. Quen desexa ser misericordioso necesita un corazón forte, firme, pechado ao tentador, pero aberto a Deus. Un corazón que se deixe impregnar polo Espírito e guiar polos camiños do amor que nos levan aos irmáns e irmás. En definitiva, un corazón pobre, que coñece as súas propias pobrezas e dáo todo polo outro.

Por isto, queridos irmáns e irmás, desexo orar convosco a Cristo nesta Coresma: "Fac cor nostrum secundum Cor tuum": "Fai o noso corazón semellante ao teu"(Súplica das Ladaíñas ao Sacro Corazón de Xesús). Dese modo teremos un corazón forte e misericordioso, vixiante e xeneroso, que non se deixe encerrar en si mesmo e non caia na vertixe da globalización da indiferenza.

Con este desexo, aseguro a miña oración para que todo crente e toda comunidade eclesial percorra provechosamente o itinerario cuaresmal, e pídolles que recen por min.
Que o Señor vos bendiga e a Virxe vos garde.

Vaticano, 4 de outubro de 2014 

Festa de san Francisco de Asís 

Franciscus