Homilía do Papa Francisco na I Xornada Mundial dos Pobres
Temos a alegría de partir o pan da Palabra, e deica pouco de partir e recibir o Pan Eucarístico, que son alimento para o camiño da vida. Todos o necesitamos, ningún está excluído, porque todos somos esmoleiros do esencial, do amor de Deus, que nos dá o sentido da vida e unha vida sen fin. Por iso hoxe tamén tendemos a man cara a El para recibir os seus dons. A parábola do Evanxeo fálanos precisamente de dons. Dinos que somos destinatarios dos talentos de Deus, «cada cal segundo a súa capacidade» (Mt 25,15). En primeiro lugar, debemos recoñecer que temos talentos, somos «talentosos» aos ollos de Deus. Por iso ninguén pode considerarse inútil, ningún pode crerse tan pobre que non poida dar algo aos demais. Fomos elixidos e bendicidos por Deus, que desexa colmarnos dos seus dons, moito máis do que un papá ou unha mamá queren para os seus fillos. E Deus, para o que ningún fillo pode ser descartado, confía a cada un unha misión.
En efecto, como Pai amoroso e esixente que é, fainos ser responsables. Na parábola vemos que cada servo recibe uns talentos para que os multiplique. Pero, mentres os dous primeiros realizan a misión, o terceiro non fai frutificar os talentos; restitúe só o que recibira: «Tiven medo -di-, e fun e escondín o teu talento na terra; mira, aquí tes o que é teu» (v. 25). Este servo recibe como resposta palabras duras: «Servo malo e preguiceiro» (v. 26). Que é o que non lle gustou ao Señor del? Para dicilo cunha palabra que talvez xa non se usa moito e, con todo, é moi actual, diría: a omisión. O que fixo mal foi non facer o ben. Moitas veces nós estamos tamén convencidos de non facer nada malo e así nos contentamos, presumindo de ser bos e xustos. Pero, desa maneira corremos o risco de comportarnos como o servo malvado: tampouco el fixo nada malo, non destruíu o talento, senón que o gardou ben baixo terra. Pero non facer nada malo non é suficiente, porque Deus non é un revisor que busca billetes sen timbrar, é un Pai que sae a buscar fillos para confiarlles os seus bens e os seus proxectos (cf. v. 14). E é triste cando o Pai do amor non recibe unha resposta de amor xenerosa de parte dos seus fillos, que se limitan a respectar as regras, a cumprir os mandamentos, coma se fosen asalariados na casa do Pai (cf. Lc 15,17).
O servo malvado, a pesar do talento recibido do Señor, o cal ama compartir e multiplicar os dons, custodiouno celosamente, conformouse con preservalo. Pero quen se preocupa só de conservar, de manter os tesouros do pasado, non é fiel a Deus. En cambio, a parábola di que quen engade novos talentos, ese é verdadeiramente «fiel» (vv. 21.23), porque ten a mesma mentalidade de Deus e non permanece inmóbil: arrisca por amor, xógase a vida polos demais, non acepta o deixalo todo como está. Só unha cousa deixa de lado: o seu propio beneficio. Esta é a única omisión xusta.
A omisión é tamén o maior pecado contra os pobres. Aquí adopta un nome preciso: indiferenza. É dicir: «Non é algo que me concierne, non é o meu problema, é culpa da sociedade». É mirar a outro lado cando o irmán pasa necesidade, é cambiar de canle cando unha cuestión nos molestase, é tamén indignarse ante o mal, pero non facer nada. Deus, con todo, non nos preguntará se nos indignamos con razón, senón se fixemos o ben.
Entón, como podemos compracer ao Señor de forma concreta? Cando se quere agradar a unha persoa querida, facéndolle un agasallo, por exemplo, é necesario antes de nada coñecer os seus gustos, para evitar que o don agrade máis ao que o fai que ao que o recibe. Cando queremos ofrecer algo ao Señor, atopamos os seus gustos no Evanxeo. Xusto despois da pasaxe que escoitamos hoxe, El dinos: «Cada vez que o fixestes cun destes, os meus irmáns máis pequenos, comigo fixéstelo» (Mt 25,40). Estes irmáns máis pequenos, os seus predilectos, son o famento e o enfermo, o forasteiro e o encarcerado, o pobre e o abandonado, o que sofre sen axuda e o necesitado descartado. Sobre os seus rostros podemos imaxinar impreso o seu rostro; sobre os seus beizos, mesmo se están pechados pola dor, as súas palabras: «Isto é o meu corpo» (Mt 26,26). No pobre, Xesús chama á porta do noso corazón e, sedento, pídenos amor. Cando vencemos a indiferenza e no nome de Xesús prodigámonos polos seus irmáns máis pequenos, somos os seus amigos bos e fieis lle, cos que el ama estar. Deus apréciao moito, aprecia a actitude que escoitamos na primeira Lectura, a da «muller forte» que «abre as súas mans ao necesitado e tende os seus brazos ao pobre» (Pr 31,10.20). Esta é a verdadeira fortaleza: non os puños pechados e os brazos cruzados, senón as mans laboriosas e tendidas cara aos pobres, cara á carne ferida do Señor.
Aí, nos pobres, maniféstase a presenza de Xesús, que sendo rico fíxose pobre (cf. 2 Co 8,9). Por iso neles, na súa debilidade, hai unha «forza salvadora». E se aos ollos do mundo teñen pouco valor, son eles os que nos abren o camiño cara ao ceo, son «o noso pasaporte para o paraíso». É para nós un deber evanxélico coidar deles, que son a nosa verdadeira riqueza, e facelo non só dando pan, senón tamén partindo con eles o pan da Palabra, pois son os seus destinatarios máis naturais. Amar ao pobre significa loitar contra todas as pobrezas, espirituais e materiais.
E faranos ben achegarnos a quen é máis pobre que nós, tocará a nosa vida. Faranos ben, lembraranos o que verdadeiramente conta: amar a Deus e ao próximo. Só isto dura para sempre, todo o resto pasa; por iso, o que investimos en amor é o que permanece, o resto desaparece. Hoxe podemos preguntarnos: «Que conta para min na vida? En que invisto? Na riqueza que pasa, da que o mundo nunca está satisfeito, ou na riqueza de Deus, que dá a vida eterna?». Esta é a elección que temos diante: vivir para ter nesta terra ou dar para gañar o ceo. Porque para o ceo non vale o que se ten, senón o que se dá, e «o que acumula tesouro para si» non se fai «rico para con Deus» (Lc 12,21). Non busquemos o superfluo para nós, senón o ben para os demais, e nada do que vale faltaranos. Que o Señor, que ten compaixón da nosa pobreza e revístenos dos seus talentos, déanos a sabedoría de buscar o que conta e o valor de amar, non con palabras senón con feitos.
Foto: Daniel Ibáñez / ACI Prensa
O servo malvado, a pesar do talento recibido do Señor, o cal ama compartir e multiplicar os dons, custodiouno celosamente, conformouse con preservalo. Pero quen se preocupa só de conservar, de manter os tesouros do pasado, non é fiel a Deus. En cambio, a parábola di que quen engade novos talentos, ese é verdadeiramente «fiel» (vv. 21.23), porque ten a mesma mentalidade de Deus e non permanece inmóbil: arrisca por amor, xógase a vida polos demais, non acepta o deixalo todo como está. Só unha cousa deixa de lado: o seu propio beneficio. Esta é a única omisión xusta.
A omisión é tamén o maior pecado contra os pobres. Aquí adopta un nome preciso: indiferenza. É dicir: «Non é algo que me concierne, non é o meu problema, é culpa da sociedade». É mirar a outro lado cando o irmán pasa necesidade, é cambiar de canle cando unha cuestión nos molestase, é tamén indignarse ante o mal, pero non facer nada. Deus, con todo, non nos preguntará se nos indignamos con razón, senón se fixemos o ben.
Entón, como podemos compracer ao Señor de forma concreta? Cando se quere agradar a unha persoa querida, facéndolle un agasallo, por exemplo, é necesario antes de nada coñecer os seus gustos, para evitar que o don agrade máis ao que o fai que ao que o recibe. Cando queremos ofrecer algo ao Señor, atopamos os seus gustos no Evanxeo. Xusto despois da pasaxe que escoitamos hoxe, El dinos: «Cada vez que o fixestes cun destes, os meus irmáns máis pequenos, comigo fixéstelo» (Mt 25,40). Estes irmáns máis pequenos, os seus predilectos, son o famento e o enfermo, o forasteiro e o encarcerado, o pobre e o abandonado, o que sofre sen axuda e o necesitado descartado. Sobre os seus rostros podemos imaxinar impreso o seu rostro; sobre os seus beizos, mesmo se están pechados pola dor, as súas palabras: «Isto é o meu corpo» (Mt 26,26). No pobre, Xesús chama á porta do noso corazón e, sedento, pídenos amor. Cando vencemos a indiferenza e no nome de Xesús prodigámonos polos seus irmáns máis pequenos, somos os seus amigos bos e fieis lle, cos que el ama estar. Deus apréciao moito, aprecia a actitude que escoitamos na primeira Lectura, a da «muller forte» que «abre as súas mans ao necesitado e tende os seus brazos ao pobre» (Pr 31,10.20). Esta é a verdadeira fortaleza: non os puños pechados e os brazos cruzados, senón as mans laboriosas e tendidas cara aos pobres, cara á carne ferida do Señor.
Aí, nos pobres, maniféstase a presenza de Xesús, que sendo rico fíxose pobre (cf. 2 Co 8,9). Por iso neles, na súa debilidade, hai unha «forza salvadora». E se aos ollos do mundo teñen pouco valor, son eles os que nos abren o camiño cara ao ceo, son «o noso pasaporte para o paraíso». É para nós un deber evanxélico coidar deles, que son a nosa verdadeira riqueza, e facelo non só dando pan, senón tamén partindo con eles o pan da Palabra, pois son os seus destinatarios máis naturais. Amar ao pobre significa loitar contra todas as pobrezas, espirituais e materiais.
E faranos ben achegarnos a quen é máis pobre que nós, tocará a nosa vida. Faranos ben, lembraranos o que verdadeiramente conta: amar a Deus e ao próximo. Só isto dura para sempre, todo o resto pasa; por iso, o que investimos en amor é o que permanece, o resto desaparece. Hoxe podemos preguntarnos: «Que conta para min na vida? En que invisto? Na riqueza que pasa, da que o mundo nunca está satisfeito, ou na riqueza de Deus, que dá a vida eterna?». Esta é a elección que temos diante: vivir para ter nesta terra ou dar para gañar o ceo. Porque para o ceo non vale o que se ten, senón o que se dá, e «o que acumula tesouro para si» non se fai «rico para con Deus» (Lc 12,21). Non busquemos o superfluo para nós, senón o ben para os demais, e nada do que vale faltaranos. Que o Señor, que ten compaixón da nosa pobreza e revístenos dos seus talentos, déanos a sabedoría de buscar o que conta e o valor de amar, non con palabras senón con feitos.
Comentarios
Publicar un comentario