Homilía do Papa na Misa de Clausura de XMX de Panamá

«Todos na sinagoga tiñan os ollos fixos nel. 

Entón comezou a dicirlles: 

Hoxe cumpriuse esta pasaxe da Escritura que acaban de ouvir» 

(Lc 4,20-21).

FOTO E TEXTO TOMADOS DE: https://www.aciprensa.com

Así o Evanxeo preséntanos o comezo da misión pública de Xesús. Faino na sinagoga que o viu crecer, rodeado de coñecidos e veciños e ata quizais dalgunha das súas "catequistas" da infancia que lle ensinou a lei. Momento importante na vida do Mestre polo cal, o neno que se formou e creceu no seo desta comunidade, púñase de pé e tomaba a palabra para anunciar e pór en acto o soño de Deus. Unha palabra proclamada ata entón só como promesa de futuro, pero que en boca de Xesús só podía dicirse en presente, facéndose realidade: «Hoxe cumpriuse».

Xesús revela o agora de Deus que sae ao noso encontro para convocarnos tamén a tomar parte no seu agora de «levar a Boa Noticia aos pobres, a liberación aos cativos e a vista aos cegos, dar liberdade aos oprimidos e proclamar un ano de graza no Señor» (cf. Lc 4,18-19). É o agora de Deus que con Xesús faise presente, faise rostro, carne, amor de misericordia que non espera situacións ideais, situacións perfectas para a súa manifestación, nin acepta escusas para a súa realización. El é o tempo de Deus que fai xusta e oportuna cada situación, cada espazo. En Xesús iníciase e faise vida o futuro prometido.

Cando? Agora. Pero non todos os que alí o escoitaron sentiron convidados ou convocados. Non todos os veciños de Nazaret estaban preparados para crer en alguén que coñecían e viran crecer e que os convidaba a pór en acto un soño tan esperado. É máis, «dicían: "pero este non é leste o fillo de Xosé?"» (Lc 4,22).

Tamén a nós nos pode pasar o mesmo. Non sempre cremos que Deus poida ser tan concreto, tan cotián, tan próximo e tan real, e menos aínda que se faga tan presente e actúe a través de alguén coñecido como pode ser un veciño, un amigo, un familiar. Non sempre cremos que o Señor nos poida convidar a traballar e a embarrarnos as mans xunto a El no seu Reino de forma tan simple pero contundente. Custa aceptar que «o amor divino se faga concreto e case experimentable na historia con todas as súas vicisitudes dolorosas e gloriosas» (BENEDITO XVI, Audiencia xeral, 28 setembro 2005).

E non son poucas as veces que actuamos como os veciños de Nazaret, que preferimos un Deus á distancia: lindo, bo, xeneroso, ben debuxadiño, pero distante, e sobre todo un Deus que non incomode, un Deus domesticado. Porque un Deus próximo e cotián, amigo e irmán pídenos aprender de proximidade, de cotidianeidad e sobre todo de fraternidade. El non quixo ter unha manifestación anxelical ou espectacular, senón que quixo regalarnos un rostro irmán e amigo, concreto, familiar. Deus é real porque o amor é real, Deus é concreto porque o amor é concreto. E é precisamente esta «concreción do amor o que constitúe un dos elementos esenciais da vida dos cristiáns» (cf. BENEDITO XVI, Homilía, 1 marzo 2006).

Nós tamén podemos correr os mesmos riscos que os veciños de Nazaret, cando nas nosas comunidades o Evanxeo quérese facer vida concreta e comezamos a dicir: "Pero estes mozos, non son fillos de María, Xosé, e non son irmáns de, son parentes de... Estes non son os mociños que nós axudamos a crecer? Que calen a boca, como lles imos a crer?. Ese de alá, non era o que rompía sempre os vidros coa súa pelota?. E o que naceu para ser profecía e anuncio do Reino de Deus termina domesticado e empobrecido. Querer domesticar a Palabra de Deus é tentación de todos os días.

E mesmo a vostedes, queridos mozos, pódesvos pasar o mesmo cada vez que pensades que a vosa misión, a vosa vocación, que ata a súa vida é unha promesa pero só para o futuro e nada ten que ver co presente. Coma se ser mozo fose sinónimo de sala de espera de quen agarda a quenda da súa hora. E no "mentres tanto" desa hora, inventámoslles ou se inventan un futuro hixiénicamente ben empaquetado e sen consecuencias, ben armado e garantido con todo "ben asegurado". Non queremos ofrecerlles a vostedes un futuro de laboratorio.

É a "ficción" de alegría. Non é a alegría do hoxe, do concreto, do amor. Así, con esta ficción da alegría, nos "tranquilizamos" e adormentamos para que non fagades ruído, para que non molesten moito, para que non vos preguntedes nin pregunten, para que non vos cuestionedes nin nos cuestionen; e nese "mentres tanto" os seus soños perden voo, vólvense rastreiros, comezan a durmirse, son "ensoñamentos" rastreiros, pequenos e tristes (cf. Homilía do Domingo de Ramos, 25 marzo 2018), tan só porque consideramos ou consideran que aínda non é o seu agora; que son demasiado novos para involucrarse en soñar e traballar o mañá. E así os seguimos procrastinando. E saben unha cousa, que a moitos mozos isto lles gusta. Por favor, axudémoslles a que non lles guste, a que se rebelen, a que queiran vivir o agora de Deus.

Un dos froitos do pasado Sínodo foi a riqueza de poder atoparnos e, sobre todo, escoitarnos.

A riqueza da escoita entre xeracións, a riqueza do intercambio e o valor de recoñecer que nos necesitamos, que temos que esforzarnos en propiciar canles e espazos nos que involucrarse en soñar e traballar o mañá xa desde hoxe. Pero non illadamente, senón xuntos, creando un espazo común. Un espazo que non se regala nin o gañamos na lotaría, senón un espazo polo que tamén vostedes deben pelexar. Vós mozos debedes pelexar polo voso espazo hoxe, porque a vida é hoxe, ninguén che pode prometer un día do mañá. O teu xogarte é hoxe, o teu espazo é hoxe, como estas respondendo a isto?

Porque vós, queridos mozos, non sodes o futuro. Gústanos dicir que sodes o futuro, non. Sodes o presente, vós mozos sodes o agora de Deus. El convócavos e chámavos nas vosas comunidades, a chámavos nas vosas cidades para ir en procura dos vosos avós, dos vosos maiores; a poñervos de pé e xunto a eles tomar a palabra e pór en acto o soño co que o Señor vos soñou.

Non mañá, agora, porque alí, agora, onde estea o seu tesouro alí estará tamén o seu corazón (cf. Mt 6,21); e aquilo que os namore conquistará non só a vosa imaxinación, senón que o afectará todo. Será o que vos faga levantar pola mañá e vos impulse nas horas de cansazo, o que vos rompa o corazón e o que vos faga encher de asombro, de alegría e de gratitude. Sentide que tedes unha misión e namorádevos, que iso o decidirá todo (cf. PEDRO ARRUPE, S.J., Nada é máis práctico). Poderemos ter todo, pero queridos mozos, se falta a paixón do amor, faltará todo. A paixón do amor hoxe e deixemos que o Señor nos namore e lnos leve ata o mañá.

Para Xesús non hai un "mentres tanto" senón amor de misericordia que quere aniñar e conquistar o corazón. El quere ser o noso tesouro, porque Xesús non é un "mentres tanto" na vida ou unha moda pasaxeira, é amor de entrega que convida a entregarse.

É amor concreto, de hoxe, próximo, real; é alegría festiva que nace ao optar e participar na pesca milagrosa da esperanza e a caridade, a solidariedade e a fraternidade fronte a tanta mirada paralizada e paralizante polos medos e a exclusión, a especulación e a manipulación. Irmáns: O Señor e a súa misión non son un "mentres tanto" na nosa vida, un algo pasaxeiro, non son só unha Xornada Mundial da Mocidade son a nosa vida de hoxe e camiñando.

Todos estes días de forma especial rumoreou como música de fondo o "fágase" de María. Ela non só creu en Deus e nas súas promesas como algo posible, creulle a Deus e animouse a dicir "si" para participar neste agora do Señor. Sentiu que tiña unha misión, namorouse e iso decidiuno todo. Vós sentide que tedes unha misión, deixádevos namorar e o Señor decidirá todo.

Como sucedeu na sinagoga de Nazaret, o Señor, no medio noso, os seus amigos e coñecidos, volve porse de pé, a tomar o libro e dicirnos: «Hoxe cumpriuse esta pasaxe da Escritura que acaban de ouvir» (Lc 4,21).

Queridos mozos: Queredes vivir a concreción do seu amor? Que o voso "si" siga sendo a porta de ingreso para que o Espírito Santo nos regale un novo Pentecostés á Igrexa e ao mundo. Que así sexa.

***

Saúdo do Santo Pai ao final da Misa

Ao final desta celebración, dou grazas a Deus por darnos a posibilidade de compartir estes días e vivir novamente esta Xornada Mundial da Mocidade.

De modo particular quero agradecer a presenza nesta celebración do señor Presidente de Panamá, Juan Carlos Varela Rodríguez, como tamén a de Presidentes doutras nacións e a das demais autoridades políticas e civís.

Agradezo a Mons. José Domingo Ulloa Mendieta, Arcebispo de Panamá, a súa dispoñibilidade e o seu bo facer ao acoller na súa Diocese esta Xornada, así como aos demais bispos deste país e dos países veciños, por todo o que realizaron nas súas comunidades para dar acubillo e axuda a tantos mozos.

Grazas a todas aquelas persoas que nos sostiveron coa súa oración, e que colaboraron co seu esforzo e traballo para facer realidade este soño da Xornada Mundial da Mocidade neste país.

E a vostedes, queridos mozos, unhas grande «grazas». A vosa fe e a vosa alegría fixeron vibrar a Panamá, a América e ao mundo enteiro. Como tantas veces escoitamos durante estes días no Himno desta XMX: "Somos peregrinos que chegamos hoxe aquí desde continentes e cidades".

Estamos en camiño, seguide camiñando, seguide vivindo a fe e compartide a fe. Non vos esquezades que non sodes o mañá, non sodes o "mentres tanto" senón o agora de Deus.

Xa se anunciou a sede da próxima Xornada Mundial da Mocidade. Pídolles que non deixedes arrefriar o que vivíchedes durante estes días. Volvede ás vosas parroquias e comunidades, ás vosas familias e aos vosos amigos, e transmitide o que vivíchedes, para que outros poidan vibrar con esa forza e ilusión que vós tedes.

Con María seguide dicindo "si" ao soño que Deus sementou en vostedes.

E, por favor, non vos esquezades de rezar por min. Grazas.