Ficha e Lectio - Domingo 6 de Ordinario C
FICHAS ADAPTADAS DE: http://elrincondelasmelli.blogspot.com/
LECTIO:
Paradoxos
da felicidade
(17
febreiro 2019)
Nos
oito anos e medio, máis ou menos, que levo aquí en Vigo (despois de algo máis
de corenta pasados en Madrid) é esta a primeira vez que me tocou agora mesmo proclamarvos desde aquí o texto das benaventuranzas de
Lucas, tal e como aparecen no seu evanxeo. Como sabedes, as lecturas litúrxicas
(incluída a do evanxeo) están repartidas en tres anos ou ciclos e nun certo
grao son aleatorias dentro dun mesmo ciclo, dependendo do máis ou menos longos
que sexan determinados tempos litúrxicos.
O
caso é que o texto de Lucas relacionado coas benaventuranzas –ou “felicidades”,
como a min me gusta dicir- ten as súas peculiaridades, que o distinguen do de
Mateo, que é o que de feito máis veces se le nas nosas liturxias.
Hai
algúns detalles detalles menos importantes, coma o feito de que Mateo sitúe
este sermón ou discurso de Xesús nunha montaña e Lucas nunha valgada ou tamén
que neste as benaventuranzas sexa só catro mentres que en Mateo sexan o dobre,
ou sexa, oito. Si é, concretamente, máis significativo o feito de que Lucas non
fale da benaventuranza ou felicidade dos “pobres no espírito” –como fai Mateo-
senón, de maneira directa e simple, dos “pobres”: “Ditosos vós os pobres”, sen
máis engadidos, é dicir, os que carecen daqueles medios materiais de
subsistencia que a outros lles sobran.
En
calquera caso, e en canto ó fondo da mensaxe de Xesús en relación coa
felicidade ou “felicidades”, que el nos anuncia e quere para todos nós, temos
que dicir ou admitir que non deixan de ser estrañas ou paradoxais, pois só poderemos
chegar a acadar esas felicidades por camiños aparentemente alomenos contrarios.
Non
pensemos, de todos modos, que Xesús, ese gran misterio de Deus que se agacha no
Xesús de Nazaret, quere ou busca a nosa desgraza, a nosa infelicidade. Se fose
así, hai tempo que tería desaparecido calquera rastro de cristianismo. Pois foi
nada menos que Deus mesmo o que nos creou precisamente con desexos infindos de
felicidade. Só Deus pode darnos tales desexos e só el pode tamén satisfacelos
totalmente. O que pasa é que os camiños que nos levan á felicidade, á unha
felicidade fonda e perdurábel, non son os que á primeira vista nos semellan
selo ou os que certa propaganda e determinados intereses políticos ou económicos
nos propoñen.
Por
iso non deberiamos en principio considerar absurdo ou pura utopía o camiño proclamado
por Xesús, que nos conduciría á instauración daquel “reino de Deus”, fonte de
felicidade e de verdadeira plenitude humana. É verdade que de tantas veces
oídas, as oito “felicidades” do chamado “Sermón do monte” de Mateo ou as
“catro” de hoxe de Lucas poden esvararnos xa nos oídos ou soarnos a música
celestial.
En
calquera caso, Xesús fálanos desas “felicidades” como de algo que procede tamén
da súa propia experiencia vital como ser humano entre seres humanos. Deste
xeito esas felicidades veñen ser algo así como un espello que reflicte a persoa
e o modo de se comportar do propio Xesús e de quen queira tamén seguilo
consecuentemente na súa vida. Xesús, efectivamente, é pobre “no espírito” e
pobre real ou de verdade, Xesús “chora” (lembrade, por exemplo, a escena previa
á resurrección do seu amigo Lázaro), Xesús é “sufrido”, Xesús é “famento e
sedento de xustiza”, Xesús é “misericordioso”, Xesús é “de corazón limpo”,
Xesús “traballa pola paz”, Xesús é, finalmente, “perseguido por causa da
xustiza”. E será xustamente esta última “felicidade”, a de ser “perseguido por
causa da xustiza”, a que o levaría á morte e, seguidamente –máis alá xa da
historia-, á felicidade plena da resurrección.
Si,
as “felicidades” proclamadas por Xesús ante a multitude que o escoitaba veñen
ser como o abrente dun novo sol que espalla a súa luz sobre o val e a terra
para o xurdimento dun novo día que non terá xa máis solpores. Xurdirá así ese “Reino
dos Ceos” como froito da graza de Deus e do noso sermos -coma o Mestre- pobres,
sufridos, famentos e sedentos de xustiza, misericordiosos, de corazón limpo, construtores
de paz e perseguidos por causa da xustiza.
Non
nos deixemos levar pola incredulidade ou pola desesperanza á vista da crúa
realidade dos acontecementos que ocorren ó noso arredor ou máis lonxe, polo
mundo adiante. Xesús chama ditosos, felices, a cantos proceden así, é dicir, a
cantos están atentos e decididos á levar á práctica o seu programa das
benaventuranzas ou “felicidades”. Felicidades que empezan xa neste mundo, pero
que chegarán á súa plenitude no vindeiro, coa resurrección na que cremos e
esperamos.
Porque
é a palabra de Xesús a que garante, ós que viven e practican estes modos de se
comportar, que “serán consolados”, que “herdarán a terra”, que “ficarán fartos”
ou se encherán de plenitude, que “serán tratados con misericordia”, que “serán
chamados fillos de Deus”, que “verán a Deus”.
Que
máis podemos querer ou pedir? En calquera caso, está claro que Deus quere e
busca a nosa “santidade” conxuntamente coa nosa “felicidade” por camiños que de
entrada nos poderían parecer contrarios a esa mesma felicidade. Pois para Xesús
a felicidade só se acada polos camiños da pobreza e da solidariedade cos
necesitados, cos que sofren, cos que non teñen ninguén que fale a prol deles.
Ese
é precisamente o estraño contido da proclamación das chamadas benaventuranzas
ou felicidades que se nos anuncian no evanxeo de hoxe e que non son senón un
fiel retrato do que foi a vida mesma de Xesús.
Manuel Cabada Castro
VER MÁIS:
Comentarios
Publicar un comentario