FICHA E LECTIO: DOMINGO 4 CORESMA C
FICHAS ANTERIORES: FICHA 1 / FICHA 2
LECTIO:
A primacía da misericordia
(27.III. 22)
A
parábola do Fillo Pródigo é do máis marabilloso que un se pode imaxinar como
imaxe do que é en si mesmo Deus e de como se comporta. Contada ademais por un
Xesús que coñece o seu Pai Deus da maneira máis íntima e fonda que cabe pensar.
As nosas ideas de Deus, por moi atinadas e sublimes que as poidamos considerar,
son lixo e nada ante a fonda e incomparábel sabenza que de Deus Pai ten o seu
único e “benquerido” Fillo.
Esta
vivencia e experiencia que ten Xesús de seu Pai podería el manifestárnola cun
par de palabras ou conceptos, dicíndonos por exemplo, como se se tratase dunha
tese filosófica ou teolóxica dun profesor moi douto e erudito, algo así coma o
seguinte: “Deus, o meu Pai, é infinitamente misericordioso”. Quedariamos un
tanto fríos e sen saber moi ben como se concreta iso na realidade. Mais como
Xesús é a presenza viva e real, feita carne e sangue, de Deus no mundo non pode
el falarnos sobre o seu Pai ó xeito dun douto profesor. Terá que expresalo,
alén de conceptos máis ou menos fríos ou baleiros, con parábolas e imaxes
luminosas, que sempre nos din moito máis.
Por
iso Xesús falaba case sempre ós seus oíntes en parábolas, ben encarnadas na
realidade humana. Non deixa de ser curioso, en calquera caso, que só Lucas nos
narre esta preciosa parábola. E trátase do mesmo Lucas que nos refería hai un
par de domingos aquela escena de Xesús comentando na súa aldea de Nazaret un
texto de Isaías. Alí, para expoñer ante os seus oíntes as ideas fundamentais da
súa mensaxe, escollera e lera Xesús do texto de Isaías palabras de liberación e
salvación, omitindo as de condena ou vinganza que figuraban no propio texto de
Isaías. Para Xesús era ese un discurso programático, que el mesmo quixo
contrapoñer á visión limitada e recortada do Deus do Antigo Testamento. Naquela
ocasión os veciños da súa aldea amosáranlle o seu enfado e desgusto. Tanto que mesmo
o querían matar.
Na
parábola de hoxe o mesmo desgusto, e pola mesma razón, vaino manifestar o irmán
maior do fillo pródigo (que ficara na casa). Non deixan de ser estrañas e
rechamantes as sospeitas e os reparos que no fondo adoitamos ter respecto de
que Deus poida ser de verdade tan bo, con tan amorosas entrañas de compaixón e
misericordia!
Pois
ben, aquilo que Xesús comentaba entón na sinagoga de Nazaret, de maneira aínda
algo abstracta, vaino el revestir de cor e vida na parábola de hoxe.
Para
empezar, cómpre indicar que non é moi axeitado ó contido da parábola iso de
chamala, como tradicionalmente facemos, parábola do “fillo pródigo”. Porque
este título semella pór demasiado o acento aínda no comportamento aloucado e
insensato do fillo menor: nos seus pecados e desvaríos. Mais non é ese o centro
da mensaxe da parábola, senón que o esencial dela é a inimaxinábel e case incomprensíbel
misericordia de Deus Pai-Nai. Esta é a mensaxe fundamental. Por iso din algúns
comentaristas que deberiamos denominala máis ben algo así como “a parábola do
Pai bo e misericordioso”.
Deus
non é un vingador e castigador. Como aínda pensaba dalgunha maneira o mesmo
profeta Isaías. Precisamente por iso eliminara Xesús na súa lectura pública do
texto de Isaías as palabras correspondentes a esta idea “vingadora” que o
profeta tiña aínda de Deus.
De
feito, Xesús vén presentarnos o fillo maior (o que se quedou na casa) case como
un verdadeiro modelo da relixiosidade e do modo correcto de se comportar dun
fiel cumpridor das normas do Antigo Testamento. O irmán maior resístese, efectivamente,
a entrar para apertar o seu irmán (como fixera o seu pai) e a celebrar
conxuntamente con grande alegría a volta á casa do fillo menor. Resístese
porque para el iso significaría non tomar en serio o pecado, a transgresión da
lei por parte do seu irmán. Quen verdadeiramente merecería esa festa –pensa el-
sería el mesmo, o irmán maior, porque durante toda a súa vida non fixera outra
cousa senón ser un fiel, exacto e escrupuloso servidor da lei de Deus. “Levo
moitos anos servíndote sen che faltar nunca en nada”, replícalle “moi
alporizado” o fillo maior a seu pai. Servizo, pois, sometemento ás normas e
consecuentes dereitos adquiridos por ese correcto modo de proceder son os
argumentos que esgrime o fillo maior ante seu Pai.
Os
razoamentos do irmán maior non deixan de ter a súa lóxica e a máis dun de nós
poden resultarnos incluso coherentes e comprensíbeis. Mais non é esa a lóxica
dun Deus que se define a si mesmo polo amor, pola relación paternal ou maternal
con tódalas persoas, que el considera como verdadeiros fillos del en canto
irmáns do Xesús que se fixo irmán noso.
O
Pai intenta introducir o seu fillo maior nunha lóxica distinta. Na súa
bondadosa conversa co seu fillo maior quere introducirnos o Pai (é dicir, o
Deus de Xesús) nun modo de pensar e de ser que é elemento central do Evanxeo.
Non
se trata só do fillo maior. Tamén o fillo menor pensaba en certo modo da mesma
maneira có maior cando despois de tantos desvaríos se parou por fin a
recapacitar sobre o que lle estaba a pasar tralos golpes inesperados e
insospeitados que recibira na vida. Alí está el inerme, espido e desasistido
ante a crúa realidade da súa propia situación. Este fillo menor tampouco se
pode imaxinar seu Pai esperándoo cos brazos abertos. Nos seus plans non entra
sequera a posibilidade de se relacionar con el coma un fillo. El opera con
categorías de pecados cometidos, de traballos a realizar coma un xornaleiro
máis. Seu pai non pode seguir sendo xa pai del. Bo é se o recibe coma un servo
e xornaleiro. Categorías típicas do Antigo Testamento.
Mais
o Novo Testamento é unha cousa moi distinta, algo que supera totalmente as
categorías do Antigo. Recórdanolo ben Paulo na súa carta de hoxe ós Corintios:
“Quen estea en Cristo é unha criatura nova: o que era vello pasou. Velaí unha
realidade nova”.
O
tempo de Coresma convídanos e anímanos a entrarmos nesta insospeitada
“novidade” de Xesús, que nos revela un Deus Pai que é, por enriba de todo,
misericordia e amor.
Manuel Cabada Castro
VER TAMÉN:
https://www.gruposdejesus.com/4-coresma-c-lucas-151-3-11-32-2/
Comentarios
Publicar un comentario