Ficha e Lectio - Domingo 15 de Ordinario C
DEBUXO DE:
LECTIO:
Á
beira dos sufrintes
(14
xullo 2019)
Xesús
non foi un filósofo ou un ideólogo de belas teorías. Vivía de experiencias
interiores moi fondas e en contacto directo e inmediato coa xente do seu tempo,
da súa nación e da súa relixión. Vivía de Deus Pai, co seu Pai Deus, e en
estreita e igualitaria relación coa xente normal e corrente, coa xente de a pé,
sobre todo cos máis necesitados, xustamente porque eran estes os que máis precisaban
da súa palabra e das súas obras.
Na
súa carta ós Colosenses fai hoxe Paulo unha especie de síntese ou resumo do que
segundo el vén sendo Xesús, do seu fondo significado. Dísenos alí que “Cristo
Xesús é imaxe do Deus invisíbel e primoxénito de toda criatura”. É dicir, Xesús
é esa realidade única e marabillosa na que se xuntan o Deus misterioso e
infinito coa realidade creada e humana. Vén ser o mesmo que se significa en
último termo con esa outra denominación de Xesús como “Emmanuel”, é dicir, como
“Deus connosco”. Deus fíxose en Xesús “próximo”, moi “próximo” a todos nós. Tan
próximo como o é a “cabeza” respecto do resto do corpo unido a ela. Unha
denominación, a de “cabeza”, que Paulo emprega nesta mesma carta para se
referir á función que desempeña Xesús en relación con todos nós, que formamos
con el en canto “cabeza” o conxunto do que chamamos o corpo de Cristo.
Mais
as cartas de Paulo poden resultar algunhas veces, precisamente pola súa
fondura, un tanto conceptuosas ou difíciles de entender para moitos de nós.
Pódese dicir que Paulo pretende sintetizar e sistematizar dalgún modo os
contidos esenciais dos diversos relatos evanxélicos. Nótase ben a diferenza
estilística entre Paulo e os evanxeos en xeral cando comparamos o seu modo de
falar sobre Cristo Xesús na súa carta ós Colosenses e a límpida parábola do
samaritano de hoxe, recollida por Lucas. E, a pesar de todo, tanto Paulo como
Lucas están a falar da mesma cousa: da proximidade de Deus a nós por medio de
Xesús e da necesidade de que nós, pola nosa parte, nos aproximemos a cantos
precisen de nós.
Porque,
en definitiva, o tema xeral das lecturas litúrxicas de hoxe están centradas
nesta proximidade de Deus a nós e a toda a realidade. Cando Deus crea todo e
nos crea a nós mesmos, quédase para sempre en certo modo en nós, por máis que
nos supere sempre infinitamente, tal como dicía santo Agostiño. Para o santo
bispo e doutor da Igrexa, Deus era –tal como se expresaba el- “máis intimo a
nós que a nosa propia intimidade”, aínda que fose tamén el absolutamente
“superior” a calquera grandeza nosa.
Pois
ben, esta “intimidade” de Deus a todo é a que se nos fai presente na vida mesma
do seu fillo Xesús, absolutamente próximo a nós ó ser el realmente e de verdade
un de nós, un coma nós. Isto que vos estou agora a comentar pode resultarvos
aínda moi abstracto. Mais é Xesús mesmo quen nos deixou un retrato fiel de si
mesmo na súa incomparábel parábola do bo
samaritano. El é ese bo samaritano que se achega, que se aproxima, que intima
co máis necesitado, que se fai máis íntimo a nós que a nosa propia intimidade
(para utilizarmos as palabras de santo Agostiño). Porque é ben sabido que quen
ama se fai en certo modo máis íntimo ó amado que o amado a si mesmo. Deste modo
Xesús realiza entre nós a presenza, a intimidade de Deus co mundo e coa
humanidade, e dunha maneira moi directa e concreta.
Que
Xesús no seu modo de ser e de se expresar non era nada abstracto, demóstrao ben
esta parábola. Aínda máis. Podemos dicir que el se amosa, na súa concreción e
na utilización que fai nela dos personaxes, como un verdadeiro provocador.
Porque nas cousas verdadeiramente importantes non hai escusa para non proceder así.
Non esquezamos que Xesús está aquí a falar de algo que tamén os teólogos
actuais consideran moi importante: a compaixón, a misericordia con todos, sobre
todo cos que máis sofren. Todo isto está moi en liña –quero de novo lembralo-
co importante discurso inaugural de Xesús en Nazaret sobre o Deus da bondade e
da misericordia (non da vinganza ou da lei), tal como ese discurso nos foi
recollido por Lucas. E cómpre indicar aquí aínda que, quizais non por
casualidade, é precisamente Lucas o único entre os evanxelistas que nos
transmite esta marabillosa parábola do samaritano.
En
canto ós personaxes que saen nela, Xesús coloca como o máis cumpridor dos
deberes relixiosos alguén semellante a unha especie de renegado da relixión,
tal como eran os samaritanos para os xudeus. Pola contra, os que de oficio ou
profesionalmente deberían comportarse máis relixiosamente coa persoa malferida
e tirada no camiño son xustamente os que máis anti-relixiosamente se comportan
con ela. Pois tanto o sacerdote coma o clérigo evitan coidadosamente achegarse
a esa persoa, non sexa que vaian quizais contaminarse cunha daquelas impurezas
rituais que se derivaban de tocar un morto. É dicir, aquí a relixiosidade da
lei convértese decididamente en inhumana, anti-humana e polo tanto en
anti-divina. Mais iso non semella conturbar o clérigo nin o sacerdote.
E
non esquezamos que a parábola do bo samaritano é unha resposta a un xurista
xudeu, próximo polo tanto ó gremio xudeu dos sacerdotes, que posibelmente
intentaba coa súa pregunta poñerlle a Xesús unha das acostumadas trapelas. Por
iso, na súa parábola Xesús convértese en realidade –insisto- nun auténtico
provocador, aínda que tal provocación sexa para o propio ben do seu
interlocutor e, en calquera caso, para o noso propio ben.
Tal
como nos ensina Lucas, Xesús non é un teórico que responde abstractamente á
pregunta do xurista. E, ademais, faino de maneira semellante a como din que adoitamos
facer os galegos. Respondendo á pregunta que nos fan con outra: “Que pon a Lei? Que les?”, responde Xesús á pregunta que lle fai a el o xurista sobre cómo
“herdar a vida eterna”. Mais cando o xurista lle responde correctamente, aínda
que de modo abstracto e puramente textual e literal, aludindo ó mandato
relixioso de amar a Deus e o próximo, Xesús faise decididamente encarnado,
directo, concreto. Pois na parábola do samaritano de Xesús non hai nada teórico
ou abstracto. Todo é vida, concreción e en definitiva exercicio decidido de
compaixón, mal que lle pese a presuntas normas, leis, prudencias ou cautelas
que poidan obnubilarnos a cabeza.
A
parábola do samaritano está aí para que a meditemos e sobre todo para que nos
comportemos conforme a ela tódolos días da nosa vida. Sen medos nin atrancos
teóricos ou prácticos de ningún tipo. No cerne dela está agachado o que hai de
máis puro e enxebre de Xesús.
E,
desde logo, canto nos ensina sobre como comportarnos en relación cos inxustos acontecementos
que ocorren en tantos lugares do mundo! Sexamos bos samaritanos, se é que
queremos ser bos discípulos de Xesús!
Manuel Cabada Castro
https://www.gruposdejesus.com/15-tempo-ordinario-c-lc-1025-37/
Comentarios
Publicar un comentario