Semana de Oración para a Unidade dos Cristiáns - Do 18 ao 25 de xaneiro

Cada ano, recordando as palabra de Xesús: 

«para que todos sexan un, Pai;que todos sexan un, coma ti, Pai, en min, 

e eu en ti; que tamén eles sexan un en nós, para que o mundo crea que ti me mandaches» (Xn 17,21), convídase os cristiáns a reunirse para orar pola súa unidade.  En todo o mundo, organízanse intercambios de predicadores ou celebracións e cultos ecuménicos especiais.  

O evento no que ten a súa orixe esta experiencia única é a Semana de Oración pola Unidade dos Cristiáns. Para preparar esta celebración anual, os asociados ecuménicos dunha rexión en particular son convidados cada ano a elaborar un texto litúrxico de base sobre un tema bíblico. A continuación, un equipo internacional de editores formado por representantes do CMI e da Igrexa católica romana púe o texto para asegurarse de que pode ser utilizado como oración en todo o mundo e de que está relacionado coa procura da unidade visible da Igrexa.

Celébrase tradicionalmente do 18 ao 25 de xaneiro, 

entre as festividades da confesión de San Pedro 

e a da conversión de San Paulo. 

ADAPTADO DE: https://www.oikoumene.org

TOMADO DE: http://www.vatican.va

Adaptar os textos

Estes materiais ofrécense co entendemento de que sempre que sexa posible adaptaranse para ser utilizados localmente. Ao facelo, deberanse ter en conta as prácticas litúrxicas e devocionales locais así como o contexto socio-cultural. Tal adaptación debería facerse a través dunha colaboración ecuménica. Nalgúns lugares estas estruturas ecuménicas para adaptar os materiais xa existen; noutros, esperamos que a necesidade de que sexan adaptados constitúa un estímulo para a creación destas estruturas.

Como utilizar os textos da Semana de Oración pola Unidade dos Cristiáns

Para as Igrexas e as comunidades cristiás que celebran xuntas a Semana de Oración nun só acto ofrécese un modelo de Celebración ecuménica.

As Igrexas e as comunidades cristiás poden igualmente incorporar ás súas propias celebracións oracións e textos da Semana de Oración. As oracións da Celebración ecuménica e do Octavario e as reflexións sobre os textos bíblicos poden tamén utilizarse segundo considérese oportuno en cada situación.

As Igrexas e comunidades cristiás que celebran a Semana de Oración pola Unidade dos Cristiáns cada día da semana, poden atopar suxestións nos textos propostos para o Octavario.

Ás persoas que desexan realizar estudos bíblicos sobre o tema da Semana de Oración, poden servir de apoio os textos e as reflexións bíblicas propostas para o Octavario. As reflexións que se teñan cada día poden terminar cun momento final de oración de intercesión.

Para as persoas que desexan orar en privado, os textos deste folleto poden axudar a focalizar as intencións polas que oran e a que sentan en comuñón con outros que en todo o mundo oran por unha maior unidade visible da Igrexa de Cristo.

CELEBRACIÓN ECUMÉNICA

Actúa sempre con toda xustiza

(Deuteronomio 16, 18-20)

Introdución

Esta celebración pon de relevo a importancia de pasar dos discursos sobre a unidade, a xustiza e a misericordia á acción e ao compromiso concreto de levar a cabo actos de unidade, xustiza e misericordia nas nosas vidas persoais e na vida das nosas comunidades cristiás.

Débense ter en conta dous aspectos concretos desta celebración á hora de preparala. O primeiro está relacionado coa elección dos lectores para a Oración de arrepentimento. É importante que o primeiro lector (L1) sexa un ministro ordenado ou un líder da congregación, mentres que os outros dous poden ser membros da congregación.

O segundo aspecto refírese á acción simbólica que ten lugar despois do Compromiso pola xustiza, a misericordia e a unidade. Será necesario preparar dous cartóns ou etiquetas para cada persoa. Ao longo da celebración pediráselles aos participantes que pensen sobre como se poden comprometer a levar a cabo un determinado acto de xustiza, misericordia ou unidade. Convidaráselles a escribir nos dous cartóns cal é o seu compromiso concreto. Cada persoa pega unha destes cartóns na súa camisa. O segundo cartón recollerase como ofrenda e porase aos pés da cruz. Ao finalizar a celebración, entregaranse estes cartóns a cada un dos participantes mentres saen da igrexa para que cada un poida rezar polo compromiso dos demais.

DESENVOLVEMENTO DA CELEBRACIÓN

C: Celebrante principal

A: Asemblea

L: Lector

Chamada á oración

C: Celebremos ao Deus uno e trino.

     Deus, Pai noso, coroas a túa creación con xustiza e misericordia,

A: vimos adorarte.

C: Xesucristo, a túa cruz trae nova vida e xustiza,

A: vimos adorarte.

C: Espírito Santo, inspiras os nosos corazóns para que actuemos con xustiza,

A: vimos adorarte.

C: Que a graza do noso Señor Xesucristo, o amor de Deus e a comuñón do Espírito Santo estea con todos vós.

A: E contigo tamén.

Himno inicial (elixirase localmente)

Palabras de introdución

C: Como cristiáns de comunidades separadas reunímonos aquí para orar pola unidade. Este ano o tema elixido polas Igrexas de Indonesia para a Semana de Oración pola Unidade dos Cristiáns é: «actúa sempre con toda xustiza». Este tema é imperioso dadas as moitas situacións que causan divisións e conflitos. Mentres oramos xuntos, lémbrasenos que a nosa vocación como membros do corpo de Cristo é perseguir e encarnar a xustiza. A nosa unidade en Cristo dános forza para tomar parte na loita máis extensa pola xustiza e para promover a dignidade da vida.

Himno de encomio

Oración de arrepentimento

C: Queridas irmás e irmáns: recoñezamos ante o Señor que pecamos e pidámoslle perdón para que a nosa celebración sexa agradable a Deus.

L1: (lido por un ministro ordenado ou líder da congregación)

Deus de misericordia, elixíchesnos para pastorear o teu rabaño. Xesús, o teu Fillo, ensinounos a actuar con xustiza. Somos conscientes de que no noso ministerio algunhas veces actuamos inxustamente coas persoas que nos encomendaches: dando prioridade aos que son máis próximos ou teñen un status social máis alto; ignorando aos estraños, os pobres e os últimos da sociedade; tendo medo de defender aos oprimidos; usando mal os recursos da Igrexa. Estas condutas fixeron que algunhas persoas abandonasen a Igrexa. Señor, ten piedade.

A: Señor, ten piedade. (Esta resposta pode ser cantada)

L2: (lido por un membro da congregación)

Deus de amor, reuníchesnos como membros do teu rabaño. Xesús, o teu Fillo, ensinounos a amarnos uns a outros como signo de que somos os seus discípulos. Recoñecemos que fallamos á hora de vivir este mandamento do amor: considerando aos membros das outras Igrexas como rivais; sendo hostís cara aos demais e lentos para perdoar; mirando só aos intereses persoais; ignorando as necesidades das irmás e os irmáns; excluíndo aos que non comparten o noso punto de vista. Destas formas as nosas actitudes fortalecen os muros entre nós que nos dividen. Señor, ten piedade.

A: Señor, ten piedade.

L3: (lido por outra persoa)

Deus de bondade, encomendáchesnos facer da nosa casa común un lugar de xustiza para todos. No teu amor xeneroso mandas a chuvia sobre o xusto e o inxusto e en Xesús ensínasnos a amar sen facer discriminacións. Recoñecemos que fallamos á hora de vivir este ensino: non respectando aos nosos veciños; difundindo mentiras a través de varios medios de comunicación social; participando na ruptura da harmonía social. A nosa conduta corre o risco de facer do mundo un campo estéril que xa non produce a túa xustiza para toda a creación. Señor, ten piedade.

A: Señor, ten piedade.

C: Que o Señor todopoderoso teña misericordia de nós, perdoe os nosos pecados e nos leve á vida eterna.

A: Amén.

Himno / Canto / Música meditativa

Proclamación da Palabra de Deus

Primeira lectura: Deuteronomio 16, 11-20

Salmo Responsorial: Salmo 82, 1-8 (lido ou cantado)

                      Resposta: Ponte, oh Deus, en acción e xulga á terra.

Deus álzase na asemblea divina,

entre os deuses imparte xustiza.

«Ata cando xulgaredes inxustamente

e seredes favorables aos malvados?

                      Resposta: Ponte, oh Deus, en acción e xulga á terra.

Facede xustiza ao orfo e ao pobre,

defendede ao humilde e ao necesitado,

ponde a salvo ao desvalido e ao pobre,

librádeos das garras do malvado!».

                       Resposta: Ponte, oh Deus, en acción e xulga á terra.

Pero non entenden, non comprenden,

no medio da escuridade deambulan.

Que treman os alicerces da terra!

                        Resposta: Ponte, oh Deus, en acción e xulga á terra.

E eu dixen: «Vós sodes deuses,

fillos do Altísimo sodes todos,

pero ides morrer como humanos,

caeredes como un príncipe calquera».

Ponte, oh Deus, en acción e xulga á terra

porque todas as nacións son túas!

                          Resposta: Ponte, oh Deus, en acción e xulga á terra.

Segunda lectura: Romanos 12, 1-13

Aleluia (cantado)

Evanxeo: Lucas 4, 14-21

Aleluia (cantado)

Sermón

Compromiso pola xustiza, a misericordia e a unidade

C: Xesucristo ora pola unidade dos seus discípulos.

A entrega da súa vida é xustiza para o mundo.

L1: Como membros do corpo de Cristo, estamos chamados a camiñar xuntos seguindo as súas pegadas.

L2: Escoitemos a súa chamada.

                   A: Espírito Santo, únenos na acción.

L1: Como membros do corpo de Cristo, estamos chamados a manter as nosas vidas libres do amor ao diñeiro e contentarnos co que temos.

L2:   Rompamos o círculo da cobiza e vivamos con sinxeleza.

                     A: Espírito Santo, únenos na acción.

L1: Como membros do corpo de Cristo, estamos chamados a anunciar a liberdade aos presos e ás vítimas de todas as formas de violencia.

L2: Axudémoslles a ter unha vida digna.

                     A: Espírito Santo, únenos na acción.

L1: Como membros do corpo de Cristo, estamos chamados a dar acubillo ao estranxeiro.

L2: Superémonos uns a outros na acollida.

                     A: Espírito Santo, únenos na acción.

L1: Como membros do corpo de Cristo, estamos chamados a proclamar a boa noticia a toda a creación.

L2: Salvagardemos a vida e a beleza da creación de Deus.

                     A: Espírito Santo, únenos na acción.

C: Para concretar o noso compromiso persoal de traballar xuntos pola xustiza, convídasenos a escribir o noso compromiso en dous cartóns distintos. Unha porémola preto do noso corazón e a outra se recollerá e presentarase como ofrenda.

(Pódese cantar un canto de unidade e/ou de xustiza mentres os participantes escriben os seus compromisos.)

Ofrenda

C: Que esixe o Señor de ti senón respectar o dereito, practicar con amor a misericordia e camiñar humildemente co teu Deus (Miqueas 6, 8). Comprometémonos a realizar obras de xustiza.

(Neste momento os encargados recollen o segundo cartón e tráenas diante para polas aos pés da cruz.)

C: Deus de bondade, mostráchesnos a túa compaixón e a túa solicitude para toda a creación. O teu amor inspíranos a ofrecerche estes compromisos de actuar con xustiza, amando aos demais con todo o corazón sen ter en conta a súa procedencia cultural, étnica e relixiosa. Acepta agora as nosas ofrendas e transfórmaas en acción pola unidade da túa Igrexa. Pedímoscho polo teu Fillo Xesucristo, na forza do Espírito Santo, que vive e raíña contigo como un só Deus polos séculos dos séculos.

A: Amén.

Intercambio da paz

(Os líderes convidan á asemblea a intercambiar un sinal de paz, para que xuntos podamos proclamar a nosa fe.)

O credo niceno-constantinopolitano

Oración dos fieis

C: Elevemos a Deus a nosa pregaria común pola Igrexa e polas necesidades de toda a humanidade.

L: Desde as illas e os océanos,

adorámoste, oh Deus, Creador da vida.

A través das montañas e os vales,

encomiámosche, oh Deus, Salvador do mundo.

Coas linguas de todas as nacións,

dámosche grazas, oh Deus, Consolador dos corpos e das almas.

Vimos diante túa, traendo as nosas cargas e esperanzas.

Hoxe pedímosche:

                 A: Oh Deus, escoita a nosa oración e dános o teu amor.

L: Pedimos polos que viven no medio da inxustiza.

Aléntanos a levantar as súas voces e a fortalecer as súas esperanzas.

Pedimos polos que continúan perpetrando a inxustiza.

Que a túa benevolencia encha os nosos corazóns e nos faga instrumentos de liberdade e de paz.

Rezamos por todas as institucións e as persoas que toman partido pola xustiza.

Fai que actuemos con xustiza segundo as túas palabras.

Hoxe pedímosche:

                   A: Oh Deus, escoita a nosa oración e dános a túa xustiza.

L: Pedimos pola unidade visible da Igrexa.

Condúcenos a cumprir a oración de Xesús de que sexamos un

e traballemos xuntos para manifestar o teu Reino.

Hoxe pedímosche:

                   A: Oh Deus, escoita a nosa oración e dános paixón pola unidade.

L: Dámosche grazas polas moitas cores, culturas e costumes que compartimos neste mundo.

Nas nosas diferenzas, únenos polo teu amor.

Fainos capaces de actuar xuntos para defender a vida

e para facer deste mundo unha lugar xusto e pacífico para toda a humanidade.

Hoxe pedímosche:

                    A: Oh Deus, escoita a nosa oración e dános a túa paz.

Oración do Señor

Himno/canto

Despedida

C: Ao saír da celebración entregarásevos unha dos cartóns de compromiso. Convidámosvos a orar polo compromiso escrito no cartón.

Bendición

C: Que Deus vos envolva con amor

e faga que a bondade saia de vós.

Que Deus acenda en vós o valor

e vos transforme en instrumentos da súa xustiza e da súa paz.

Que Deus vos conceda a humildade

e vos dea perseveranza para promover a unidade.  

A: Amén

(Mentres se van os participantes os ministros distribúen os cartóns de compromiso.)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

INTRODUCIÓN AO TEMA PARA O ANO 2019

Actúa sempre con toda xustiza

(Deuteronomio 16, 18-20)

FOTO: Arquidiócese de Semarang (Java central)

 Cada ano os cristiáns de todo o mundo únense en oración para crecer na unidade. Facemos isto nun mundo no que a corrupción, a cobiza e a inxustiza crean desigualdade e división. Oramos xuntos nun mundo dividido: isto é algo poderoso. Con todo, como cristiáns e comunidades moitas veces somos cómplices da inxustiza, aínda que tamén estamos chamados a dar un testemuño común a favor da xustiza e ser instrumentos da graza sanadora de Cristo para un mundo quebrantado.

A Semana de Oración pola Unidade dos Cristiáns 2019 foi preparada por cristiáns de Indonesia. Cunha poboación de 265 millóns, da cal o 86 % considérase musulmá, Indonesia é ben coñecido como o país con maior poboación musulmá do mundo. Con todo, un 10 % dos habitantes de Indonesia son cristiáns de distintas tradicións. En termos tanto de poboación como da súa vasta extensión territorial, Indonesia é o país máis grande do Sueste Asiático. Ten máis de 17 000 illas, 1340 grupos étnicos diferentes e máis de 740 linguas locais e, con todo, está unido na súa pluralidade por unha lingua nacional, o indonesio (Bahasa Indonesia). A nación fúndase en cinco principios, chamados Pancasila[1], coa lema Bhineka Tunggal Ika (unidade na diversidade). A través da diversidade de grupos étnicos, linguas e relixións, os indonesios viviron de acordo co principio de gotong royong, que é vivir en solidariedade e colaboración. Isto significa compartir en todos os ámbitos da vida, o traballo, o dó e as festas, e considerar a todos os indonesios como irmáns e irmás.

Esta harmonía sempre fráxil está ameazada na actualidade de novas maneiras. Gran parte do crecemento económico que Indonesia experimentou nas últimas décadas baseouse nun sistema que ten no seu corazón a competitividade. Isto é directamente contrario ao principio de colaboración de gotong royong. A corrupción está presente de moitas formas. Infecta a política e os negocios, frecuentemente con consecuencias devastadoras para o medio ambiente. Dun modo especial a corrupción socava a xustiza e a aplicación da lei. Con demasiada frecuencia os que deberían promover a xustiza e protexer ao débil fan o contrario. Como consecuencia diso, a brecha entre os ricos e os pobres aumentou, co que nun país que é rico en recursos vese o escándalo de moitas persoas que viven en pobreza. Como di un devandito tradicional de Indonesia: «un rato morre de fame nun celeiro cheo de arroz». Mentres tanto, adóitase asociar a algúns grupos étnicos e relixiosos concretos coa riqueza en modos que alimentan as tensións. A radicalización que enfronta a unha comunidade contra outra creceu e vese exacerbada polo uso indebido dos medios de comunicación que demonizan a algunhas comunidades.

En tal contexto, as comunidades cristiás toman conciencia novamente da súa unidade ao xuntarse ante unha mesma preocupación e para dar unha resposta común a unha situación inxusta. Ao mesmo tempo os cristiáns, fronte a estas inxustizas, estamos obrigados a examinar as maneiras nas que somos cómplices. Soamente atendendo a oración de Xesús de que «sexan un» podemos dar testemuño de vivir a unidade na diversidade. Só a través da nosa unidade en Cristo seremos capaces de loitar contra a inxustiza e de pornos ao servizo das necesidades das vítimas.

Movidos por estas preocupacións, os cristiáns de Indonesia atoparon que as palabras do Deuteronomio «actúa sempre con toda xustiza?» (cf. Dt 16, 18-20) falaban poderosamente á súa situación e ás súas necesidades. Antes de que o pobo de Deus entrase na terra que Divos prometéralle, renovou a súa adhesión á alianza que Deus fixera con el. A pasaxe bíblica atópase nun capítulo que ten como tema central as festas que o pobo da alianza debía celebrar. Para cada festa instruíase ao pobo: «Celebrarala cos teus fillos e fillas, os teus escravos e escravas, cos levitas, inmigrantes, orfos e viúvas que viven nas túas cidades» (Dt 16, 14; cf. Tamén 16, 11). Os cristiáns de Indonesia tentan recuperar leste mesmo espírito de festas incluyentes entre as distintas comunidades que antes tiñan. Pode parecer estraño que ao final deste longo capítulo aparezan dous versículos sobre o nomeamento de xuíces, pero no contexto de Indonesia a relación entre as festas incluyentes e a xustiza aparece con moita claridade. Como pobo da alianza establecida por Jesús, sabemos que as alegrías do banquete celestial serán dadas aos que teñen fame e sede e que son perseguidos pola xustiza «porque seu é o reino dos ceos» (Mt 5, 6.10).

A Igrexa de Cristo está chamada a ser un anticipo deste reino. Con todo, na nosa desunión quedamos curtos. Fallamos á hora de ser o signo do amor de Deus para o seu pobo. Do mesmo xeito que a inxustiza fixo crecer as divisións que han desgarrado a sociedade de Indonesia, tamén a inxustiza alimentou as divisións na Igrexa. Arrepentímonos da inxustiza que causa divisións, pero como cristiáns cremos no poder de Cristo para perdoarnos e redimir. Deste xeito, atopámonos unidos baixo a cruz de Cristo, pedindo á vez pola súa graza que poña fin á inxustiza e pola súa misericordia polos nosos pecados que foron a causa da nosa división.

As reflexións para o Octavario e para a celebración ecuménica céntranse no tema elixido. Para profundar na nosa reflexión sobre a unidade e a xustiza, o tema de cada día escolleuse coidadosamente para presentar conflitos que son resultado da inxustiza. Os temas son:

Día 1: Que flúa o dereito como auga (Amós 5, 24)

Día 2: Dicide simplemente: «si» ou «non» (Mateu 5, 37)

Día 3: O Señor é clemente e compasivo (Salmo 145, 8)

Día 4: Contentádevos co que tedes (Hebreos 13, 5)

Día 5: Para levar aos pobres a boa noticia (Lucas 4, 18)

Día 6: Chámase Señor do universo (Xeremías 10, 16)

Día 7: Grande é a túa fe, muller! (Mateu 15, 28)

Día 8: O Señor é a miña luz, a miña salvación (Salmo 27, 1)