FICHA E LECTIO: Domingo XXX do Tpo. Ordinario B
FICHAS ANTERIORES: FICHA 1 / FICHA 2
Tebras que precisan de luz
(24. X. 2021)
Seguramente é moi dura e triste a
experiencia de se quedar cego sobre todo se aínda se é un mozo. Isto sería
naturalmente máis grave en tempos antigos, non habendo aínda determinadas
posibilidades técnicas para suavizar tal desgraza. Que o cego sandado por Xesús
estaba en boa idade déixao entender o propio Marcos cando di que correu cara a el
“dando brincos” despois de el o chamar.
Por outra banda, Bartimeo, “o fillo
de Timeo”, que así o chamaban, non era cego de nacemento. Cando Xesús lle
pregunta que quere que lle faga, a súa petición é esta: “Mestre, que volva
ver”. Isto presupón, xa que logo, que antes vía, que posuía a marabillosa
capacidade de ver. Dos cegos de nacemento, é dicir, dos que nunca tiveron
experiencia de veren as cousas, as cores, a luz, as persoas..., non se pode
dicir estritamente que sufran por non velas (pois nunca as viron). En troques,
os que perderon a visión despois de gozaren da marabilla de poder ver si que
lamentan a desgraza de non seren agora quen de ver.
O cego do Evanxeo vive nas marxes, é
un marxinado coma tantos outros que existen na sociedade, tamén nas nosa
sociedades modernas e opulentas. Polo que se nos di, a súa profesión era esa:
ser un pobre esmoleiro que mendigaba a carón do camiño por onde ía pasar Xesús.
En canto cego, vive en certo modo na noite, nas tebras da súa condición
marxinal e necesitada.
O encontro que se vai producir desta
persoa con Xesús é neste sentido o encontro da escuridade coa luz. A ninguén
lle gusta estar ás escuras. E iso que propiamente a escuridade non é nada. Non
é unha cousa, unha entidade, por así dicilo, negra que está arredor de nós. É
simplemente a falta de luz. A luz si que é algo, algo moi complexo e fermoso
que estudan os físicos e outros científicos. Quen experimenta a luz énchese de
vida, de alegría, de liberdade. Con ela e nela pódense facer cousas. Os
horizontes ábrense espontaneamente diante de quen pode ver. Coa luz hai futuro,
hai posibilidades. Sen luz, nin os ollos mesmos –tan marabillosos como eles
son- valen para nada.
Ben sabemos as moitas veces que nos evanxeos se nos fala
de Xesús como “luz”. A liturxia do día central do ano litúrxico cristián, a do
domingo de resurrección, está toda ela centrada no cirio pascual que aluma a todos
nesa chamada noite “ditosa”. No evanxeo de Xoán (8, 12) póñense en boca de Xesús
estas palabras: “Eu son a luz do mundo. Quen me segue non andará ás escuras,
senón que terá a luz da vida”. No de Lucas aparece Zacarías formulando pensamentos
de fonda raizame bíblica que fan referencia ó Mesías como “luz”: “Visitaranos o
sol que nace do alto, para alumar os que viven en tebras e na sombra da morte”
(Lc 1, 78-79), “luz para alumar as nacións” (Lc 2, 32), etc. Esa luz da que
todos precisamos para orientármonos desde a nosa escuridade.
Teño feito algunha vez xa referencia ás miñas lembranzas
de tempos pasados. De cando en moitas aldeas galegas non había aínda luz
eléctrica. Así, se algún veciño da aldea nos visitaba entre lusco e fusco e se
marchaba entrada xa a noite, despois de parolarmos xuntos á calor da lareira, era
costume coller unha acha do lume da lareira e levala na man movéndoa dun lado
para outro (para non tropezar no camiño) ata deixala ó final na propia lareira.
Pois sen luz non é posíbel ou non resulta doado camiñar con seguridade.
Pois ben, o cego do evanxeo atopábase á beira do camiño.
No seu encontro con Xesús, que é ó tempo “luz” e “camiño”, o invidente vai
recibir dous grandes agasallos. O que el demandaba a berros era a posibilidade
de se mover con seguridade polo camiño. El estaba sentado á beira do camiño por
onde se movía a xente, mais a carencia de visión impedíalle moverse. Xesús
vaille conceder a visión. Mais ó tempo e alén das esixencias inmediatas, el vai
descubrir quen é o verdadeiro “camiño”. Ese camiño é o propio Xesús, que de si
mesmo dixera: “Eu son o camiño, a verdade e a vida”. Sobre o cego dinos
efectivamente Marcos que el, no mesmo intre de ser sandado da súa cegueira,
empezou a seguir Xesús polo camiño. É dicir, forzando algo pola miña parte as
expresións: o cego, esfiañadas xa as tebras dos seus ollos, “seguía polo camiño
(en minúscula) o Camiño (en maiúscula)”... Este Camiño (en maiúscula) é o propio
Xesús.
Non está aquí de máis volver lembrar aquel encontro de
Xesús cos rapaces e mailas súas nais dun domingo anterior. Mentres os apóstolos
rifaban con eles para que deixaran de se entremeter alí e estorbar, Xesús
criticou decididamente o comportamento dos seus discípulos. Na escena de hoxe
ocorre outro tanto. O cego é outro marxinado da sociedade, como o eran tanto as
nais coma os cativos referidos. A xente reprende o cego para que deixe de
berrar. Xesús, polo contrario, ordena que chamen por el, buscando o encontro
directo coa persoas. Tamén os que dispoñen de bo olfacto político intentan, con
mellor ou peor acerto, proceder así.
Mais aquí volve utilizar o Mestre o seu peculiar estilo
“divino” de se comportar. Refírome ás finuras ou delicadezas do Deus de Xesús
coa nosa liberdade, ese don divino que nos converte de verdade en persoas
humanas. Antes de lle dar vista ó cego, pregúntalle Xesús algo que nos podería
parecer redundante ou innecesario: “Que queres que che faga?”. Por certo, este
tipo de pregunta faime lembrar aquilo que conta no seu libro “Un médico na
aldea” un xa defunto médico e bo amigo, chamado Manuel Reimóndez Portela.
Refírenos el que cando o enfermo chegaba á súa consulta, preguntáballe don
Manuel: “Bos días, e logo que lle pasa?”. E máis dunha vez –comenta o referido
medico- o enfermo contestaba: “Para iso veño, a que vostede mo diga”...
Pois ben, Xesús (como tamén calquera bo médico rural)
quere que sexamos nós, é dicir, os enfermos, os que lle comuniquemos a el os
nosos desexos e doenzas. Ou sexa, quere darlle espazo á nosa liberdade, ós
nosos libres desexos. El trata sempre a liberdade con delicadeza, “con pinzas”
(na expresión do noso Martiño Sarmiento, segundo vos comentaba o outro día). A
liberdade, a nosa liberdade é unha liberdade que non se debe nin pode nunca
forzar. Por isto indicaba tamén agudamente o mesmo Sarmiento que o verbo latino
“volo” (“querer”) non ten imperativo: sobre a vontade ou querer doutro non hai
maneira de “mandar”, non podemos “imperar” sobre ela.
Estamos, pois, feitos todos á semellanza do Deus que nos
fixo. Se el é absolutamente libre, nós sómolo tamén pola graza del. Neste xogo
íntimo e fondo de liberdades baséase toda a nosa relación con Deus e cos
demais.
Manuel Cabada Castro
Comentarios
Publicar un comentario