FICHA E LECTIO: Domingo XXII de Ordinario B
FICHAS ANTERIORES: FICHA 1 / FICHA 2
LECTIO:
Apertura e liberación
(29 agosto 2021)
Coa
fin, dentro de dous días, do mes habitual de vacacións rematará para moita
xente o tempo de descanso. Nós ímonos concentrar hoxe nalgúns puntos
importantes do texto do evanxeo nos que cómpre sempre profundar para acadarmos
que o vigor e a forza da palabra de Deus mova eficazmente as nosas vidas.
Son
temas en principio ben coñecidos, mais non podemos permitir que o seu ben
sabido coñecemento derive en perda do seu permanente valor. Son os profetas e
os renovadores das relixións os que se esforzaron con teima e ousadía ó longo
dos tempos na renovación e actualización do que podemos chamar o centro ou o
cerne da nosa relación con Deus. Xesús é neste sentido para nós, no que el di e
no que el fai, a definitiva e derradeira palabra que Deus dirixe ó mundo. Unha
palabra que se presenta en Xesús como o “camiño”, a “verdade” e a “vida”.
Pois
ben. No texto do evanxeo de Marcos volve aparecer a acostumada resistencia de
fariseos e outros á visión da nosa relación con Deus como ancorada no corazón,
no interior das persoas e non nas prácticas rituais ou simplemente legais,
ligadas a costumes ou tradicións. Niso pecaban entón os que se opuñan á mensaxe
limpa, diáfana e cordial de Xesús e pecamos ou podemos pecar tamén hoxe nós a
pesar de tantos séculos transcorridos desde entón.
Marcos
detense na descrición dalgunhas desas prácticas, case obsesivas, que os
contrincantes de Xesús realizaban seguramente con gran satisfacción, crendo que
dese modo se convertían nas máis observantes e relixiosas persoas que se
podería pensar: lavando por exemplo mans e xerros con moito coidadiño, sen
ocupárense nin un minuto en lavar ben por dentro e por fóra o máis importante
que un leva consigo, o corazón. Refírome a aquela agachada fonte interior nosa,
de cada un de nós, de onde proceden a bondade ou a maldade.
Os
opositores de Xesús non pensaban máis ca en se manteren fieis á “tradición dos
devanceiros”. Agora ben, postos a falar de devanceiros, Xesús lémbralles aquí
un profeta a quen xa puxera, ata certo punto, como guieiro e modelo da súa
propia actitude no comezo mesmo da súa actividade pública cando el botara man
do seguinte texto do profeta Isaías: “O Espírito do Señor está sobre min porque
El foi quen me unxiu para lles proclamar a Boa Nova ós pobres. Mandoume para
lles anunciar a liberación ós secuestrados e a vista ós cegos, para lles dar
liberdade ós asoballados e proclamar o ano de graza do Señor”. E tras lles ler
este texto do profeta, limitaríase a lles comunicar ós seus abraiados oíntes o
seguinte: “Hoxe cúmprese diante vosa esta pasaxe da Escritura”.
É
dicir, no programa de Xesús, non entran (a non ser nun moi segundo plano)
mandados ou preceptos concretos, legais, ligados a aqueles ritos e prácticas ós
que se aferraban os fariseos legalistas. O que el pretende é a transformación
do corazón, do interior das persoas, que é a fonte de onde xorden as boas ou as
malas obras. Obras ou prácticas que non teñen nada ou case nada que ver cos
ritos externos e exteriores cos que os fariseos pensaban encher a súa carteira
de méritos para acadar a salvación.
Porque
o que para Xesús é decisivo é entrar ou non no camiño da xustiza, do amor, da
atención a pobres e necesitados, da liberación de calquera tipo de
asoballamento das persoas. Todo, como vedes, na liña do texto de Isaías que el
adopta como lema da súa relación con todos. Onde queda aquilo que os fariseos
consideraban como o verdadeiro centro de todo verdadeiro comportamento
relixioso?
Que
isto que comento non é unha vella historia de hai vinte séculos, da que non
precisamos xa lembrarnos, demóstrao o feito de que nos nosos días se vexa
obrigado aínda a referirse a estas cousas o papa Francisco cando nos di por
exemplo: “Cando a predicación é fiel ó evanxeo, maniféstase con claridade a
centralidade dalgunhas verdades e queda claro que a predicación moral cristiá
non é unha ética estoica. É máis ca unha ascese. Non é unha simple filosofía
práctica nin un catálogo de pecados e erros. O evanxeo convida ante todo a
responder ó Deus amante que nos salva, recoñecéndoo nos demais e saíndo de nós
mesmos para buscarmos o ben de todos. Este convite non se debe ensombrecer en
ningunha circunstancia! Tódalas virtudes están ó servizo desta resposta de
amor. Se ese convite non brilla con forza e atractivo, o edificio moral da
Igrexa corre o risco de se converter nun castelo de naipes, e alí está o noso
peor perigo. Porque non será propiamente o evanxeo o que se anuncie, senón
algúns acentos doutrinais ou morais que proceden de determinadas opcións
ideolóxicas”.
O
papa Francisco quere, pois, que loitemos (á maneira de Xesús nos seus encontros
cos fariseos) contra esa va autocompracencia de pretender basear a relixión no
cumprimento dun suposto “catálogo de pecados e erros” que deixan fóra o máis
importante.
E
volve aínda insistir nesta idea algo despois neste mesmo escrito sobre “A
alegría do evanxeo” criticando que nos aferremos a “estruturas”, “normas” e
“costumes” que, unha vez máis, deixan de lado o principal, que consiste no
anuncio da paternidade de Deus e da irmandade entre todos. O papa exprésase así:
“Se algo debe inquietarnos santamente e preocupar a nosa conciencia é que
tantos irmáns nosos vivan sen a forza, a luz e o consolo da amizade con Xesús
Cristo, sen unha comunidade de fe que os conteña, sen un horizonte de sentido e
de vida. Máis có temor a equivocarnos, espero que nos mova o temor a pecharnos
nas estruturas que nos dan unha falsa contención, nas normas que nos converten
en xuíces implacábeis, nos costumes onde nos sentimos tranquilos mentres fóra
hai unha multitude famenta e Xesús nos repite sen se cansar. ‘Dádelles vós de
comer! (Mc 6, 37)”.
En
realidade, no caso de Xesús son as persoas necesitadas, os pobres, os leprosos,
etc. os que o obrigaron a non ter medo a se manchar as mans, a se converter a
si mesmo en “impuro”. Ese era o mandato que recibira do Pai e que de xeito tan
sintético e fermoso nos describe así Santiago na súa carta de hoxe: “A relixión
limpa e sen lixo ningún ós ollos de Deus Pai é esta: mirar polos orfos e polas
viúvas nas súas coitas e gardarse da contaminación deste mundo”.
Manuel Cabada Castro
VER TAMÉN:
https://www.gruposdejesus.com/22-tempo-ordinario-b-marcos-71-8-14-15-21-23-3/
Comentarios
Publicar un comentario