MENSAXE DO SANTO PADRE FRANCISCO PARA A CORESMA 2025

Camiñemos xuntos na esperanza

Queridos irmáns e irmás:

Co signo penitencial das cinzas na cabeza, iniciamos a peregrinación anual da santa coresma, na fe e na esperanza. A Igrexa, nai e mestra, convídanos a preparar os nosos corazóns e a abrirnos á graza de Deus para poder celebrar con gran alegría o triunfo pascual de Cristo, o Señor, sobre o pecado e a morte, como exclamaba san Pablo: «A morte foi tragada pola túa victoria. Morte, u-la túa vitoria? Morte, u-lo teu aguillón?» ( 1 Co 15,54-55). Xesucristo, morto e resucitado é, en efecto, o centro da nosa fe e o garante da nosa esperanza na gran promesa do Pai: a vida eterna, que xa realizou nel, o seu Fillo amado (cf. Xn 10,28; 17,3) [1].

Nesta coresma, enriquecida pola graza do Ano xubilar, desexo ofrecerlles algunhas reflexións sobre o que significa camiñar xuntos na esperanza e descubrir as chamadas á conversión que a misericordia de Deus diríxenos a todos, de maneira persoal e comunitaria.

Primeiro de nada, camiñar. A lema do Xubileu, "Peregrinos de esperanza", evoca a longa viaxe do pobo de Israel cara á terra prometida, narrado no libro do Éxodo; o difícil camiño desde a escravitude á liberdade, querido e guiado polo Señor, que ama ao seu pobo e sempre lle permanece fiel. Non podemos lembrar o éxodo bíblico sen pensar en tantos irmáns e irmás que hoxe foxen de situacións de miseria e de violencia, buscando unha vida mellor para eles e os seus seres queridos. Xorde aquí unha primeira chamada á conversión, porque todos somos peregrinos na vida. Cada un pode preguntarse: como me deixo interpelar por esta condición? Estou realmente en camiño ou un pouco paralizado, estático, con medo e falta de esperanza; ou satisfeito na miña zona de confort? Busco camiños de liberación das situacións de pecado e falta de dignidade? Sería un bo exercicio cuaresmal confrontarse coa realidade concreta dalgún inmigrante ou peregrino, deixando que nos interpele, para descubrir o que Divos pídenos, para ser mellores camiñantes cara á casa do Pai. Este é un bo "exame" para o viandante.

En segundo lugar, fagamos esta viaxe xuntos. A vocación da Igrexa é camiñar xuntos, ser sinodais [2]. Os cristiáns están chamados a facer camiño xuntos, nunca como viaxeiros solitarios. O Espírito Santo impúlsanos a saír de nós mesmos para ir cara a Deus e cara aos irmáns, e nunca a encerrarnos en nós mesmos [3]. Camiñar xuntos significa ser artesáns de unidade, partindo da dignidade común de fillos de Deus (cf. Ga 3,26-28); significa camiñar de xeito conxunto, sen pisar ou dominar ao outro, sen albergar envexa ou hipocrisía, sen deixar que ninguén quede atrás ou senta excluído. Imos na mesma dirección, cara á mesma meta, escoitándonos os uns aos outros con amor e paciencia.

Nesta coresma, Deus pídenos que comprobemos se na nosa vida, nas nosas familias, nos lugares onde traballamos, nas comunidades parroquiais ou relixiosas, somos capaces de camiñar cos demais, de escoitar, de vencer a tentación de encerrarnos na nosa autorreferencialidad, ocupándonos soamente das nosas necesidades. Preguntémonos ante o Señor se somos capaces de traballar xuntos como bispos, presbíteros, consagrados e laicos, ao servizo do Reino de Deus; se temos unha actitude de acollida, con xestos concretos, cara ás persoas que se achegan a nós e a cuantos están lonxe; se facemos que a xente senta parte da comunidade ou se a marxinamos [4]. Esta é unha segunda chamada: a conversión á sinodalidad.

En terceiro lugar, percorramos este camiño xuntos na esperanza dunha promesa. A esperanza que non defrauda (cf. Rm 5,5), mensaxe central do Xubileu [5], sexa para nós o horizonte do camiño cuaresmal cara á vitoria pascual. Como nos ensinou o Papa Benedito XVI na Encíclica Spe salvi, «o ser humano necesita un amor incondicionado. Necesita esa certeza que lle fai dicir: "Porque estou seguro de que nin a morte nin a vida, nin os anxos nin os principados, nin o presente nin o porvir, nin as potestades, nin a altura nin o abismo, nin calquera outra criatura nos poderá afastar do amor que Deus nos ten en Cristo Xesús, noso Señor." (Rm 8,38-39)» [6]. Xesús, o noso amor e a nosa esperanza, resucitou [7], e vive e reina glorioso. A morte foi transformada en vitoria e nisto radica a fe e a esperanza dos cristiáns, na resurrección de Cristo.

Esta é, por tanto, a terceira chamada á conversión: a da esperanza, a da confianza en Deus e na súa gran promesa, a vida eterna. Debemos preguntarnos: posúo a convicción de que Deus perdoa os meus pecados, ou me comporto coma se puidese salvarme só? Anhelo a salvación e invoco a axuda de Deus para recibila? Vivo concretamente a esperanza que me axuda a ler os acontecementos da historia e impúlsame ao compromiso pola xustiza, a fraternidade e o coidado da casa común, actuando de maneira que ninguén quede atrás?  

Irmás e irmáns, grazas ao amor de Deus en Xesucristo estamos protexidos pola esperanza que non defrauda (cf. Rm 5,5). A esperanza é "a áncora da alma", segura e firme [8]. Nela a Igrexa suplica para que «todos sse salven» ( 1 Tm 2,4) e espera estar un día na gloria do ceo unida a Cristo, o seu esposo. Así se expresaba santa Tareixa de Xesús: «Espera, espera, que non sabes cando virá o día nin a hora. Vea con coidado, que todo se pasa con brevidade, aínda que o teu desexo fai o certo dubidoso, e o tempo breve longo» ( Exclamacións da alma a Deus, 15, 3) [9].

Que a Virxe María, Nai da Esperanza, interceda por nós e nos acompañe no camiño coresmal.

 

[1] Cf. Carta enc. Dilexit nos (24 outubro 2024), 220.

[2] Cf. Homilía na Santa Misa pola canonización dos beatos Xoán Bautista Scalabrini e Artémides Zatti (9 outubro 2022).

[3] Cf. ibíd.

[4] Cf. ibíd.

[5] Cf. Bula Spes non confundit, 1.

[6] Carta enc. Spe salvi (30 novembro 2007), 26.

[7] Cf. Secuencia do Domingo de Pascua.

[8] Cf. Catecismo da Igrexa católica, 1820.

[9] Ibíd., 1821.