MENSAXE DE CORESMA DO PAPA FRANCISCO 2023

 

FOTO https://www.aciprensa.com/noticias/el-papa-francisco-propuso-11-ayunos-para-cuaresma-prolifera-nuevo-bulo-en-redes-84440

Queridos irmáns e irmás:

Os evanxeos de Mateo, Marcos e Lucas concordan ao relatar o episodio da Transfiguración de Xesús. Neste acontecemento vemos a resposta que o Señor deu aos seus discípulos cando estes manifestaron incomprensión cara a El. De feito, pouco tempo antes produciuse un auténtico enfrontamento entre o Mestre e Simón Pedro, quen, tras profesar a súa fe en Xesús como o Cristo, o Fillo de Deus, rexeitou o seu anuncio da paixón e da cruz. Xesús reprendeuno enerxicamente: «Arreda de min, Satán! Ti es un tentador para min, porque non te deixas guiar por Deus, senón polos homes» (Mt 16,23). E «seis días despois, colleu Xesús a Pedro, a Santiago e a Xoán, seu irmán, e subiu con eles sós a un monte alto» (Mt 17,1). O evanxeo da Transfiguración proclámase cada ano no segundo domingo de Coresma. En efecto, neste tempo litúrxico o Señor tómaos consigo e lévanos a un lugar apartado. Aínda cando os nosos compromisos diarios nos obriguen a permanecer alí onde nos atopamos habitualmente, vivindo unha cotiandade a miúdo repetitiva e ás veces aburrida, en Coresma convídasenos a "subir a un monte alto" xunto con Xesús, para vivir co Pobo santo de Deus unha experiencia particular de ascesis. A ascesis cuaresmal é un compromiso, animado sempre pola graza, para superar as nosas faltas de fe e as nosas resistencias a seguir a Xesús no camiño da cruz. Era precisamente o que necesitaban Pedro e os demais discípulos. Para profundar o noso coñecemento do Mestre, para comprender e acoller plenamente o misterio da salvación divina, realizada no don total de si por amor, debemos deixarnos conducir por El a un lugar deserto e elevado, distanciándonos das mediocridades e das vaidades. É necesario poñerse en camiño, un camiño costa arriba, que require esforzo, sacrificio e concentración, como unha excursión pola montaña. Estes requisitos tamén son importantes para o camiño sinodal que, como Igrexa, nos comprometemos a realizar. Faranos ben reflexionar sobre esta relación que existe entre a ascesis cuaresmal e a experiencia sinodal. No "retiro" no monte Tabor, Xesús levou consigo a tres discípulos, elixidos para ser testemuñas dun acontecemento único. Quixo que esa experiencia de graza non fose solitaria, senón compartida, como o é, á fin e ao cabo, toda a nosa vida de fe. A Xesús habemos de seguilo xuntos. E xuntos, como Igrexa peregrina no tempo, vivimos o ano litúrxico e, nel, a Coresma, camiñando cos que o Señor puxo ao noso lado como compañeiros de viaxe. Analogamente ao ascenso de Xesús e os seus discípulos ao monte Tabor, podemos afirmar que o noso camiño cuaresmal é "sinodal", porque o facemos xuntos pola mesma senda, discípulos do único Mestre. Sabemos, de feito, que El mesmo é o Camiño e, por iso, tanto no itinerario litúrxico como no do Sínodo, a Igrexa non fai senón entrar cada vez máis plena e profundamente no misterio de Cristo Salvador. E chegamos ao momento culminante. Di o Evanxeo que Xesús «alí transfigurouse diante deles; o seu rostro resplandecía coma o sol, e os seus vestidos viraron brancos coma a luz.» (Mt 17,2). Aquí está a "cume", a meta do camiño. Ao final da subida, mentres estaban no alto do monte con Xesús, ao tres discípulos concedéuselles a graza de verlle na súa gloria, resplandeciente de luz sobrenatural. Unha luz que non procedía do exterior, senón que se irradiaba del mesmo. A beleza divina desta visión foi incomparablemente maior que calquera esforzo que os discípulos puidesen facer para subir ao Tabor. Como en calquera excursión esixente de montaña, a medida que se ascende é necesario manter a mirada fixa no carreiro; pero o marabilloso panorama que se revela ao final, sorprende e fai que valla a pena. Tamén o proceso sinodal parece a miúdo un camiño arduo, o que ás veces nos pode desalentar. Pero o que nos espera ao final é sen dúbida algo marabilloso e sorprendente, que nos axudará a comprender mellor a vontade de Deus e a nosa misión ao servizo do seu Reino. A experiencia dos discípulos no monte Tabor enriqueceuse aínda máis cando, xunto a Xesús transfigurado, apareceron Moisés e Elías, que personifican respectivamente a Lei e os Profetas (cf. Mt 17,3). A novidade de Cristo é o cumprimento da antiga Alianza e das promesas; é inseparable da historia de Deus co seu pobo e revela o seu sentido profundo. De maneira similar, o camiño sinodal está arraigado na tradición da Igrexa e, ao mesmo tempo, aberto á novidade. A tradición é fonte de inspiración para buscar novos camiños, evitando as tentacións opostas do inmobilismo e da experimentación improvisada. O camiño ascético coresmal, do mesmo xeito que o sinodal, ten como meta unha transfiguración persoal e eclesial. Unha transformación que, en ambos os casos, acha o seu modelo na de Xesús e realízase mediante a graza do seu misterio pascual. Para que esta transfiguración poida realizarse en nós este ano, quixese propor dous "camiños" a seguir para ascender xunto a Xesús e chegar con El á meta. O primeiro refírese ao imperativo que Deus Pai dirixiu aos discípulos no Tabor, mentres contemplaban a Xesús transfigurado. A voz que se ouviu desde a nube dixo: «Escóiteno» (Mt 17,5). Por tanto, a primeira indicación é moi clara: escoitar a Xesús. A Coresma é un tempo de graza na medida en que escoitamos a Aquel que nos fala. E como nos fala? Ante todo, na Palabra de Deus, que a Igrexa nos ofrece na liturxia. Non deixemos que caia en saco roto. Se non podemos participar sempre na Misa, meditemos as lecturas bíblicas de cada día, mesmo coa axuda de internet. Ademais de falarnos nas Escrituras, o Señor faino a través dos nosos irmáns e irmás, especialmente nos rostros e nas historias de quen necesitan axuda. Pero quixese engadir tamén outro aspecto, moi importante no proceso sinodal: escoitar a Cristo pasa tamén por a escoita aos nosos irmáns e irmás na Igrexa; esa escoita recíproca que nalgunhas fases é o obxectivo principal, e que, de todos os xeitos, sempre é indispensable no método e no estilo dunha Igrexa sinodal. Ao escoitar a voz do Pai, «os discípulos caeron debruzados, cheos de temor. Xesús achegándose, tocounos e díxolles: ‑Erguédevos, non teñades medo! E levantando os ollos, non viron a ninguén fóra de Xesús.» (Mt 17,6-8). Velaquí a segunda indicación para esta Coresma: non refuxiarse nunha relixiosidade feita de acontecementos extraordinarios, de experiencias suxestivas, por medo a afrontar a realidade coas súas fatigas cotiás, as súas dificultades e as súas contradicións. A luz que Xesús mostra aos discípulos é un adianto da gloria pascual e cara a ela debemos ir, seguíndoo "a El só". A Coresma está orientada á Pascua. O "retiro" non é un fin en si mesmo, senón que nos prepara para vivir a paixón e a cruz con fe, esperanza e amor, para chegar á resurrección. De igual modo, o camiño sinodal non debe facernos crer na ilusión de que chegamos cando Deus concédenos a graza dalgunhas experiencias fortes de comuñón. Tamén alí o Señor repítenos: «Erguédevos, non teñades medo!». Baixemos á chaira e que a graza que experimentamos nos sosteña para ser artesáns da sinodalidade na vida ordinaria das nosas comunidades. Queridos irmáns e irmás, que o Espírito Santo anímenos durante esta Coresma na nosa escalada con Xesús, para que experimentemos o seu resplandor divino e así, fortalecidos na fe, prosigamos xuntos o camiño con El, gloria do seu pobo e luz das nacións.