Pastoral Obreira III
Aquí tedes a última parte deste documento da Conferencia Episcopal.
III. FORMACIÓN DE MILITANTES OBREIROS CRISTIÁNS
Urxencia e prioridade
20. «A formación non é un privilexio dalgúns, senón un dereito e un deber de todos» .
«A formación dos fieis laicos hase de colocar entre as prioridades da diocese e hase de incluír nos programas de acción pastoral, de modo que todos os esforzos da comunidade (sacerdotes, laicos e relixiosos) concorran a este fin».
«A formación implica un dinamismo, unha actividade, unha metodoloxía e unha preocupación que abarcan toda a vida e que estimulan a autoafirmación baseada na responsabilidade persoal».
«O cristián laico fórmase especialmente na acción. Un método eficaz na súa formación é a revisión de vida, avalado pola experiencia e recomendado polo maxisterio da Igrexa» .
Nisto partimos da longa experiencia que os movementos apostólicos teñen xa na Igrexa que puxo de manifesto a importancia da formación nos militantes obreiros cristiáns para asumir o seu propio protagonismo laical e a súa misión evanxelizadora, tanto persoal como comunitaria.
21. As Igrexas particulares na elaboración de calquera Plan de Formación ou documentos que haxan de publicar, terán en conta:
A. Partir do coñecemento directo e vivo da realidade, sentíndoa como propia, co corazón e non só coa razón.
B. Analizar as causas profundas da desigualdade social, descubrindo como inflúen nas persoas, que vítimas crea, e sinalando, á vez, os valores, aspiracións e esforzos, e tamén incoherencias dos traballadores.
C. Tomar conciencia da actuación do Espírito de Deus, que anima e move os seus esforzos e as súas loitas.
D. Comprometerse na transformación da realidade segundo o proxecto de Deus incidindo de maneira
especial nas causas.
Promover escolas e institucións de formación
22. A Conferencia Episcopal, recoñecendo que as institucións e escolas de formación de laicos existentes son tan necesarias como insuficientes, animará ou promoverá a creación de institucións para a formación integral e acompañamento dos laicos comprometidos nos distintos ámbitos da vida pública: escolas sociais ou centros de formación que axuden a coñecer a Doutrina Social da Igrexa e as súas esixencias, a historia do movemento obreiro, cursos especializados sobre política económica e sobre formación bíblica, teolóxica, catequética...
Animar a formación de sacerdotes, diáconos permanentes, relixiosos e seminaristas
23. «Para que se dea unha pastoral verdadeiramente incisiva e eficaz hai que desenvolver a
formación dos formadores».
Os candidatos ao sacerdocio, os diáconos permanentes, os sacerdotes e relixiosos, han de formarse especificamente para recoñecer e promover os carismas dos laicos, coñecendo a historia do mundo obreiro, as súas relacións coa Igrexa, a súa cultura e relixiosidade, as liñas básicas da pastoral obreira da diocese, a Doutrina Social da Igrexa...
Participación dos laicos na formación dos seminaristas e sacerdotes
24. «Os bispos promoverán a presenza e participación dos laicos na formación dos candidatos ao sacerdocio e na formación permanente do clero», potenciando encontros de seminaristas-mundo obreiro, cursos de formación e xornadas programadas polos grupos e movementos apostólicos obreiros.
Estilo de vida persoal coherente co Evanxeo de Xesucristo
25. «A formación dos laicos ha de contribuír a vivir na unidade dimensións que, sendo distintas, tenden con frecuencia a escindirse...» Neste sentido, por exemplo, hoxe, máis que nunca, hai que:
- Potenciar novos tipos de relacións laborais, onde se comparta o traballo, asegúrese o tempo libre e a dedicación á familia, cultura..., denúnciense os abusos do traballo: o pluriempleo, horas extras, o traballo precario...
- Promover a solidariedade que educa no compartir e crecer en conciencia de fraternidade.
- Asegurar formas de vida de mellor calidade natural e humana, non apoiadas no consumo e polo consumo.
- Potenciar experiencias de vida comunitaria entre os cristiáns que fan presentes os valores do Reino dunha maneira próxima e visible (participación en asociacións, cooperativismo, comunicación de bens...); cristiáns que estean abertos a todos aqueles que os queren compartir...
- Avanzar, no seo da propia Igrexa, en maior xustiza social cos traballadores cos que teñen relacións laborais.
Espiritualidade
26. «Na formación dos laicos, o cultivo da espiritualidade ha de ocupar un lugar preeminente».
«Para que a fe sexa plenamente acollida, enteiramente pensada, fielmente vivida» hai que:
A. Potenciar unha espiritualidade onde se asegure a oración persoal, pártase da vida, edúquese a mirada á realidade, únase a acción e a contemplación... Onde se coide a celebración festiva da fe, especialmente, a través da Eucaristía -culmen da nosa vida cristiá- e a través do sacramento da Penitencia e doutros medios que, desde a experiencia acumulada ao longo dos anos en grupos e movementos de pastoral obreira axudaron a descubrir o paso salvador do Señor, en: retiros, exercicios espirituais, revisións de vida, estudos do Evanxeo...
B. Asegurar unha espiritualidade de acompañamento, ao estilo de Xesús cos de Emaús, a fin de que o militante e o axente da pastoral obreira:
- senta membro da comunidade eclesial e cidadán da sociedade civil.
- Sexa solidario cos homes e testemuña do Deus vivo.
- Comprométase na liberación dos homes e sexa contemplativo.
- Estea empeñado na renovación da humanidade e na propia conversión persoal.
- «Viva no mundo sen ser do mundo (Xn 17,14-19), como a alma no corpo, así os cristiáns no mundo»
.
IV. EXTENSIÓN DA PASTORAL OBREIRA
Esixencia interna dunha nova evangelización
«A evangelización non é só unha urxencia histórica. É, ante todo, unha esixencia e tarefa
permanente da Igrexa. Nós mesmos recoñecemos e propuxemos que a hora actual da nosa Igrexa ten que ser - é - unha hora de evangelización»
Por iso ante os desafíos dunha nova sociedade que inflúen directamente no mundo do traballo e para mellor responder pastoralmente:
27. A Conferencia Episcopal habilitará procesos de reflexión a fin de que, dada a realidade actual de pastoral obreira, síganse dando os pasos necesarios para que dentro da mesma Conferencia asegúrense en todo momento as canles adecuadas de coordinación e impulso da mesma pastoral obreira.
28. Os bispos, nas súas respectivas dioceses deberían ouvir e consultar ás Delegacións de pastoral obreira, aos movementos e grupos de pastoral obreira, para coñecer, interpretar e mesmo para pronunciarse ante as diversas situacións polas que pasa o mundo do traballo.
Movementos apostólicos
29. A presenza dos movementos apostólicos na Igrexa puxo de manifesto o seu fecundo traballo no rexurdimento de militantes obreiros cristiáns e na extensión da pastoral obreira. Haberá, por tanto, que facer un esforzo por coidar e potenciar estes instrumentos evanxelizadores e que a mesma Igrexa deuse a si mesma, para a evangelización do mundo obreiro, así como preparar, orientar, dedicar e enviar a evanxelizadores a este mundo.
Escolas sociais
30. Para desenvolver a dimensión social e política da fe, -obxectivo fundamental dentro da formación dos laicos-, deberán crearse, onde non existen e potenciaranse, onde xa están presentes, as Escolas de Formación Social, en orde ao coñecemento, profundización, aplicación e difusión da Doutrina Social da Igrexa, da formación da conciencia social dos cristiáns e do compromiso dos mesmos nas realidades temporais.
Teólogos, expertos...
31. A pastoral obreira necesita hoxe, máis que nunca, teólogos expertos en ciencias sociais e persoas con experiencia na acción social e obreira, a fin de:
- Profundar na teoloxía do traballo.
- Axudar a profundar na mensaxe cristiá a todos os que traballan na evangelización do mundo obreiro.
- Facer verdadeira síntese entre experiencia cristiá e presenza militante no mundo do traballo.
- Aprender a formular a fe cristiá na cultura do mundo do traballo.
- Celebrar e expresar a mesma fe cristiá dunha maneira adecuada ao mundo obreiro.
Prensa, radio, televisión...
32. Desde a pastoral obreira:
A. Potenciarase a sensibilización dos cristiáns na importancia destes medios de comunicación social (revistas, radio, vídeo, televisión).
B. Animarase a presenza nestes medios, para dar a coñecer as súas orientacións.
C. Apoiaranse os medios internos e externos que xa teñen os Movementos ou aqueles, que nesta liña de esixencia evangélica, puidesen darse como canles de información e expresión.
REFLEXIÓN FINAL
Tentamos con estas reflexións ser fieis á misión da Igrexa, tal como foi descrita pola constitución Lumen gentium, 1: a de ser «sacramento, isto é, signo e instrumento da íntima unión con Deus e da unidade de todo o xénero humano». Unión e unidade que se realizan, sobre todo, na dobre e, á vez, única virtude da caridade de face a Deus e de face aos homes (cf. Mt 22,34-40).
A Igrexa «non ten necesidade de recorrer a sistemas ou ideoloxías para amar, defender e
colaborar na liberación do home» (Xoán Paulo II, 28-1-1979). A súa única finalidade é «a atención e responsabilidade cara ao home, confiado a ela por Cristo mesmo, cara a este home que, como o Concilio Vaticano II lembra, é a única criatura que Deus quixo por si mesma e sobre a cal ten o seu proxecto, é dicir, a participación na salvación eterna. Non se trata do home abstracto, senón do home real, concreto e histórico. Trátase de cada home, porque a cada un chega o misterio da redención, e con cada un uniuse Cristo para sempre a través deste misterio» (XOÁN PAULO II, Carta enc. Centesimus annus [CA] 53).
Desde esa caridade sentimos como propio o sufrimento e a dor polo que pasan tantas familias, tantos homes e mulleres, novas, adultos e nenos do mundo obreiro. Sinalamos unhas liñas de acción que apelan ao realismo dunha planificación e programación pastoral para toda a Igrexa, á vez que nos esixen sentirnos responsables a cada un.
O impulso necesario para emprender esas tarefas só pode provir do sentido de gratuidade, que se revela como boa noticia sobre a dignidade da persoa, clave de sentido para a propia vida e traballo, resposta sobreabundante aos anhelos de verdade e xustiza que latexan no corazón dos homes, caridade que anima toda auténtica solidariedade, esperanza certa de liberación e salvación para todos. E todo o resto darase por riba, aínda que custe moitas fatigas.
Que María, a Nai do Redentor, a cal permanece xunto a Cristo no seu camiño cara aos homes e cos homes, e que precede á Igrexa na peregrinación da fe, axúdenos a entoar o canto dos pobres que saltan alegres, porque Deus está con eles e en contra dos soberbios de corazón, dos ricos e poderosos, porque só El é o «Poderoso e Santo».
María, Nai de Deus e nosa, préstanos a túa voz, canta connosco!
Pide ao teu Fillo que en todos nós realícense plenamente os designios do Pai!
18 de novembro de 1994
III. FORMACIÓN DE MILITANTES OBREIROS CRISTIÁNS
Urxencia e prioridade
20. «A formación non é un privilexio dalgúns, senón un dereito e un deber de todos» .
«A formación dos fieis laicos hase de colocar entre as prioridades da diocese e hase de incluír nos programas de acción pastoral, de modo que todos os esforzos da comunidade (sacerdotes, laicos e relixiosos) concorran a este fin».
«A formación implica un dinamismo, unha actividade, unha metodoloxía e unha preocupación que abarcan toda a vida e que estimulan a autoafirmación baseada na responsabilidade persoal».
«O cristián laico fórmase especialmente na acción. Un método eficaz na súa formación é a revisión de vida, avalado pola experiencia e recomendado polo maxisterio da Igrexa» .
Nisto partimos da longa experiencia que os movementos apostólicos teñen xa na Igrexa que puxo de manifesto a importancia da formación nos militantes obreiros cristiáns para asumir o seu propio protagonismo laical e a súa misión evanxelizadora, tanto persoal como comunitaria.
21. As Igrexas particulares na elaboración de calquera Plan de Formación ou documentos que haxan de publicar, terán en conta:
A. Partir do coñecemento directo e vivo da realidade, sentíndoa como propia, co corazón e non só coa razón.
B. Analizar as causas profundas da desigualdade social, descubrindo como inflúen nas persoas, que vítimas crea, e sinalando, á vez, os valores, aspiracións e esforzos, e tamén incoherencias dos traballadores.
C. Tomar conciencia da actuación do Espírito de Deus, que anima e move os seus esforzos e as súas loitas.
D. Comprometerse na transformación da realidade segundo o proxecto de Deus incidindo de maneira
especial nas causas.
Promover escolas e institucións de formación
22. A Conferencia Episcopal, recoñecendo que as institucións e escolas de formación de laicos existentes son tan necesarias como insuficientes, animará ou promoverá a creación de institucións para a formación integral e acompañamento dos laicos comprometidos nos distintos ámbitos da vida pública: escolas sociais ou centros de formación que axuden a coñecer a Doutrina Social da Igrexa e as súas esixencias, a historia do movemento obreiro, cursos especializados sobre política económica e sobre formación bíblica, teolóxica, catequética...
Animar a formación de sacerdotes, diáconos permanentes, relixiosos e seminaristas
23. «Para que se dea unha pastoral verdadeiramente incisiva e eficaz hai que desenvolver a
formación dos formadores».
Os candidatos ao sacerdocio, os diáconos permanentes, os sacerdotes e relixiosos, han de formarse especificamente para recoñecer e promover os carismas dos laicos, coñecendo a historia do mundo obreiro, as súas relacións coa Igrexa, a súa cultura e relixiosidade, as liñas básicas da pastoral obreira da diocese, a Doutrina Social da Igrexa...
Participación dos laicos na formación dos seminaristas e sacerdotes
24. «Os bispos promoverán a presenza e participación dos laicos na formación dos candidatos ao sacerdocio e na formación permanente do clero», potenciando encontros de seminaristas-mundo obreiro, cursos de formación e xornadas programadas polos grupos e movementos apostólicos obreiros.
Estilo de vida persoal coherente co Evanxeo de Xesucristo
25. «A formación dos laicos ha de contribuír a vivir na unidade dimensións que, sendo distintas, tenden con frecuencia a escindirse...» Neste sentido, por exemplo, hoxe, máis que nunca, hai que:
- Potenciar novos tipos de relacións laborais, onde se comparta o traballo, asegúrese o tempo libre e a dedicación á familia, cultura..., denúnciense os abusos do traballo: o pluriempleo, horas extras, o traballo precario...
- Promover a solidariedade que educa no compartir e crecer en conciencia de fraternidade.
- Asegurar formas de vida de mellor calidade natural e humana, non apoiadas no consumo e polo consumo.
- Potenciar experiencias de vida comunitaria entre os cristiáns que fan presentes os valores do Reino dunha maneira próxima e visible (participación en asociacións, cooperativismo, comunicación de bens...); cristiáns que estean abertos a todos aqueles que os queren compartir...
- Avanzar, no seo da propia Igrexa, en maior xustiza social cos traballadores cos que teñen relacións laborais.
Espiritualidade
26. «Na formación dos laicos, o cultivo da espiritualidade ha de ocupar un lugar preeminente».
«Para que a fe sexa plenamente acollida, enteiramente pensada, fielmente vivida» hai que:
A. Potenciar unha espiritualidade onde se asegure a oración persoal, pártase da vida, edúquese a mirada á realidade, únase a acción e a contemplación... Onde se coide a celebración festiva da fe, especialmente, a través da Eucaristía -culmen da nosa vida cristiá- e a través do sacramento da Penitencia e doutros medios que, desde a experiencia acumulada ao longo dos anos en grupos e movementos de pastoral obreira axudaron a descubrir o paso salvador do Señor, en: retiros, exercicios espirituais, revisións de vida, estudos do Evanxeo...
B. Asegurar unha espiritualidade de acompañamento, ao estilo de Xesús cos de Emaús, a fin de que o militante e o axente da pastoral obreira:
- senta membro da comunidade eclesial e cidadán da sociedade civil.
- Sexa solidario cos homes e testemuña do Deus vivo.
- Comprométase na liberación dos homes e sexa contemplativo.
- Estea empeñado na renovación da humanidade e na propia conversión persoal.
- «Viva no mundo sen ser do mundo (Xn 17,14-19), como a alma no corpo, así os cristiáns no mundo»
.
IV. EXTENSIÓN DA PASTORAL OBREIRA
Esixencia interna dunha nova evangelización
«A evangelización non é só unha urxencia histórica. É, ante todo, unha esixencia e tarefa
permanente da Igrexa. Nós mesmos recoñecemos e propuxemos que a hora actual da nosa Igrexa ten que ser - é - unha hora de evangelización»
Por iso ante os desafíos dunha nova sociedade que inflúen directamente no mundo do traballo e para mellor responder pastoralmente:
27. A Conferencia Episcopal habilitará procesos de reflexión a fin de que, dada a realidade actual de pastoral obreira, síganse dando os pasos necesarios para que dentro da mesma Conferencia asegúrense en todo momento as canles adecuadas de coordinación e impulso da mesma pastoral obreira.
28. Os bispos, nas súas respectivas dioceses deberían ouvir e consultar ás Delegacións de pastoral obreira, aos movementos e grupos de pastoral obreira, para coñecer, interpretar e mesmo para pronunciarse ante as diversas situacións polas que pasa o mundo do traballo.
Movementos apostólicos
29. A presenza dos movementos apostólicos na Igrexa puxo de manifesto o seu fecundo traballo no rexurdimento de militantes obreiros cristiáns e na extensión da pastoral obreira. Haberá, por tanto, que facer un esforzo por coidar e potenciar estes instrumentos evanxelizadores e que a mesma Igrexa deuse a si mesma, para a evangelización do mundo obreiro, así como preparar, orientar, dedicar e enviar a evanxelizadores a este mundo.
Escolas sociais
30. Para desenvolver a dimensión social e política da fe, -obxectivo fundamental dentro da formación dos laicos-, deberán crearse, onde non existen e potenciaranse, onde xa están presentes, as Escolas de Formación Social, en orde ao coñecemento, profundización, aplicación e difusión da Doutrina Social da Igrexa, da formación da conciencia social dos cristiáns e do compromiso dos mesmos nas realidades temporais.
Teólogos, expertos...
31. A pastoral obreira necesita hoxe, máis que nunca, teólogos expertos en ciencias sociais e persoas con experiencia na acción social e obreira, a fin de:
- Profundar na teoloxía do traballo.
- Axudar a profundar na mensaxe cristiá a todos os que traballan na evangelización do mundo obreiro.
- Facer verdadeira síntese entre experiencia cristiá e presenza militante no mundo do traballo.
- Aprender a formular a fe cristiá na cultura do mundo do traballo.
- Celebrar e expresar a mesma fe cristiá dunha maneira adecuada ao mundo obreiro.
Prensa, radio, televisión...
32. Desde a pastoral obreira:
A. Potenciarase a sensibilización dos cristiáns na importancia destes medios de comunicación social (revistas, radio, vídeo, televisión).
B. Animarase a presenza nestes medios, para dar a coñecer as súas orientacións.
C. Apoiaranse os medios internos e externos que xa teñen os Movementos ou aqueles, que nesta liña de esixencia evangélica, puidesen darse como canles de información e expresión.
REFLEXIÓN FINAL
Tentamos con estas reflexións ser fieis á misión da Igrexa, tal como foi descrita pola constitución Lumen gentium, 1: a de ser «sacramento, isto é, signo e instrumento da íntima unión con Deus e da unidade de todo o xénero humano». Unión e unidade que se realizan, sobre todo, na dobre e, á vez, única virtude da caridade de face a Deus e de face aos homes (cf. Mt 22,34-40).
A Igrexa «non ten necesidade de recorrer a sistemas ou ideoloxías para amar, defender e
colaborar na liberación do home» (Xoán Paulo II, 28-1-1979). A súa única finalidade é «a atención e responsabilidade cara ao home, confiado a ela por Cristo mesmo, cara a este home que, como o Concilio Vaticano II lembra, é a única criatura que Deus quixo por si mesma e sobre a cal ten o seu proxecto, é dicir, a participación na salvación eterna. Non se trata do home abstracto, senón do home real, concreto e histórico. Trátase de cada home, porque a cada un chega o misterio da redención, e con cada un uniuse Cristo para sempre a través deste misterio» (XOÁN PAULO II, Carta enc. Centesimus annus [CA] 53).
Desde esa caridade sentimos como propio o sufrimento e a dor polo que pasan tantas familias, tantos homes e mulleres, novas, adultos e nenos do mundo obreiro. Sinalamos unhas liñas de acción que apelan ao realismo dunha planificación e programación pastoral para toda a Igrexa, á vez que nos esixen sentirnos responsables a cada un.
O impulso necesario para emprender esas tarefas só pode provir do sentido de gratuidade, que se revela como boa noticia sobre a dignidade da persoa, clave de sentido para a propia vida e traballo, resposta sobreabundante aos anhelos de verdade e xustiza que latexan no corazón dos homes, caridade que anima toda auténtica solidariedade, esperanza certa de liberación e salvación para todos. E todo o resto darase por riba, aínda que custe moitas fatigas.
Que María, a Nai do Redentor, a cal permanece xunto a Cristo no seu camiño cara aos homes e cos homes, e que precede á Igrexa na peregrinación da fe, axúdenos a entoar o canto dos pobres que saltan alegres, porque Deus está con eles e en contra dos soberbios de corazón, dos ricos e poderosos, porque só El é o «Poderoso e Santo».
María, Nai de Deus e nosa, préstanos a túa voz, canta connosco!
Pide ao teu Fillo que en todos nós realícense plenamente os designios do Pai!
18 de novembro de 1994
Comentarios
Publicar un comentario