José Luís Sampedro escribe o prólogo de Indignádevos! de Stéphane Hessel
Déixovos coas reflexións do reconocido escritor e humanista José Luis Sampedro sobre o panfleto de Hessel
Eu tamén nacín en 1917. Eu tamén estou indignado. Tamén vivín unha guerra. Tamén soportei unha ditadura. Do mesmo xeito que a Stéphane Hessel, escandalízame e indigna a situación de Palestina e a bárbara invasión de Iraq. Podería achegar máis detalles, pero a idade e a época bastan para mostrar que as nosas vivencias sucederon no mesmo mundo. Falamos na mesma onda. Comparto as súas ideas e faime feliz poder presentar en España o chamamento deste brillante heroe da Resistencia francesa, posteriormente diplomático en activo en moitas misións de interese, sempre a favor da paz e a xustiza.
INDIGNÁDEVOS! Un berro, un toque de clarín que interrompe o tráfico rueiro e obriga a levantar a vista aos reunidos na praza. Como a sirena que anunciaba a proximidade daqueles bombardeiros: unha alerta para non baixar a garda.
Ao principio sorprende. Que pasa? De que nos alertan? O mundo vira como cada día. Vivimos en democracia, no estado de benestar da nosa marabillosa civilización occidental. Aquí non hai guerra, non hai ocupación. Isto é Europa, berce de culturas. Si, ese é o escenario e o seu decorado. Pero de verdade estamos nunha democracia? De verdade baixo ese nome gobernan os pobos de moitos países? Ou hai tempo que se evolucionou doutro xeito?
Actualmente en Europa e fóra dela, os financeiros, culpables indiscutibles da crise, salvaron xa a fochanca e proseguen a súa vida como sempre sen grandes perdas. En cambio, as súas vítimas non recuperaron o traballo nin o seu nivel de ingresos. O autor deste libro lembra como os primeiros programas económicos de Francia despois da segunda guerra mundial incluían a nacionalización da banca, aínda que despois, en épocas de bonanza, foise rectificando. En cambio agora, a culpabilidade do sector financeiro nesta gran crise non só non conduciu a iso; nin sequera expúxose a supresión de mecanismos e operacións de alto risco. Non se eliminan os paraísos fiscais nin se acometen reformas importantes do sistema. Os financeiros apenas soportaron as consecuencias dos seus desaforamentos. É dicir, o diñeiro e os seus donos teñen máis poder que os gobernos. Como di Hessel, o poder do diñeiro nunca fora tan grande, insolente, egoísta con todos, desde os seus propios servos até as máis altas esferas do Estado. Os bancos, privatizados, preocúpanse en primeiro lugar dos seus dividendos, e dos altísimos soldos dos seus dirixentes, pero non do interese xeral.
INDIGNÁDEVOS!, dilles Hessel aos mozos, porque da indignación nace a vontade de compromiso coa historia. Da indignación naceu a Resistencia contra o nazismo e da indignación ten que saír hoxe a resistencia contra a ditadura dos mercados. Debemos resistirnos a que a carreira polo diñeiro domine nosas vidas. Hessel recoñece que para un mozo da súa época indignarse e resistirse foi máis claro, aínda que non máis fácil, porque a invasión do país por tropas fascistas é máis evidente que a ditadura do armazón financeiro internacional. O nazismo foi vencido pola indignación de moitos, pero o perigo totalitario nas súas múltiples variantes non desapareceu. Nin en aspectos tan bastos como os campos de concentración (Guantánamo, Abu Gharaib), muros, valos, ataques preventivos e loita contra o terrorismo en lugares geoestratégicos, nin noutros moito máis sofisticados e tecnificados como a mal chamada globalización financeira.
INDIGNÁDEVOS!, repite Hessel aos mozos. Lémbralles os logros da segunda metade do século XX no terreo dos dereitos humanos, a implantación da Seguridade Social, os avances do estado de benestar, á vez que lles sinala os actuais retrocesos. Os brutais atentados do 11-S en Nova Iorque e as desastrosas accións emprendidas por Estados Unidos como resposta aos mesmos, están a marcar o camiño inverso. Un camiño que na primeira década deste século XXI está a percorrerse a unha velocidade alarmante. De aí a alerta de Hessel aos mozos. Co seu berro está a dicirlles: Mozos, coidado, loitamos por conseguir o que tedes, agora tócavos a vós defendelo, mantelo e melloralo; non permitades que volo arrebaten.
INDIGNÁDEVOS! Loitade, para salvar os logros democráticos baseados en valores éticos, de xustiza e liberdade prometidos tras a dolorosa lección da segunda guerra mundial. Para distinguir entre opinión pública e opinión mediática, para non sucumbir ao engano propagandístico. Os medios de comunicación están en mans da xente podente, sinala Hessel. E eu engado: quen é a xente podente? Os que se apoderaron do que é de todos. E como é de todos, é o noso dereito e noso deber recuperalo ao servizo da nosa liberdade.
Non sempre é fácil saber quen manda en realidade, nin como defendernos do atropelo. Agora non se trata de empuñar as armas contra o invasor nin de facer descarrilar un tren. O terrorismo non é a vía adecuada contra o totalitarismo actual, máis sofisticado que o dos bombardeiros nazis. Hoxe trátase de non sucumbir baixo o furacán destrutor do sempre máis, do consumismo voraz e da distracción mediática mentres nos aplican os recortes.
INDIGNÁDEVOS!, sen violencia. Hessel incítanos á insurrección pacífica evocando figuras como Mandela ou Martin Luther King. Eu engadiría o exemplo de Gandhi, asasinado precisamente en 1948, ano da Declaración Universal dos Dereitos Humanos, de cuxa redacción foi partícipe o propio Hessel. Como cantase Raimon contra a ditadura: Digamos NON. Negádevos. Actuade. Para empezar, INDIGNÁDEVOS!
José Luis Sampedro Sáez, nado en Barcelona o 1 de febreiro de 1917, é un escritor e economista de orixe catalá.
Traxectoria
Cun ano de vida trasladouse canda a súa familia a Tánxer, onde viviu até os 13 anos. En 1936 é mobilizado polo exército republicano na Guerra Civil Española. Despois incorpórase ao chamado exército nacional. Pasa a guerra en Melilla, Cataluña, Guadalaxara e Huete, na provincia de Cuenca.
Tras obter unha praza de funcionario de aduanas en Santander trasládase a Madrid, onde en 1944 casa con Isabel Pellicer e realiza os seus estudos de Ciencias Económicas que finaliza en 1947 con Premio Extraordinario de Carrera. Comeza a traballar no Banco Exterior de España, ademais de dar clases na universidade. En 1955 convértese en catedrático de Estrutura Económica polaUniversidade Complutense de Madrid, posto que ocupará até 1969, compaxinándoo con diversos postos no Banco Exterior de España alcanzando o nivel de Subdirector Xeral.
Escribe daquela a obra de teatro "Un sitio para vivir". Publica "Realidad económica y análisis estructural" e mais "El futuro europeo de España".
Entre 1965 e 1966, ante as destitucións dos catedráticos na universidade española Aranguren e Tierno Galván, decide facerse profesor visitante nas universidades de Salford e Liverpool. Unido a eles, xunto con outros profesores, crean o Centro de Estudos e Investigacións (CEISA) que sería pechado polo goberno tres anos despois. En 1968 é designado "Ann Howard Shaw Lecturer" na universidade norteamericana "Bryn Mawr College". Á súa volta a España pide a excedencia na Universidade Complutense e publica "El caballo desnudo", unha sátira que lle permitirá desafogar as súas frustracións ante a situación do país.
Regresa ao Ministerio de Facenda como Asesor Económico da Dirección Xeral de Aduanas. Imparte cursos na Escola Diplomática, o Instituto de Estudos Fiscais e na Universidade Autónoma de Barcelona. Durante este período escribe "Conciencia del subdesarrollo" e "La inflación en versión completa".
En 1976 volve ao Banco Exterior de España como economista asesor. En 1977 é nomeado senador por designación real, nas primeiras Cortes democráticas, posto que ocupará até 1979. En paralelo á súa actividade profesional como economista, publica diversas novelase tras a súa xubilación continua dedicado a escribir, conseguindo grandes éxitos con obras como "Octubre, octubre" ou a coñecida novela "Sonrisa etrusca". Os seus éxitos literarios coinciden coa tráxica noticia da morte da súa esposa Isabel en 1986.
En 1990 é nomeado membro da Real Academia Española onde a súa heterodoxo discurso de ingreso, "Desde la frontera" ten moito que ver co tema da súa obra "La vieja sirena", publicada ese mesmo ano, que é un canto á vida, ao amor e á tolerancia.
Brillantemente lúcido, xa case centenario, exerce o seu humanismo crítico acerca da decadencia moral e social de Occidente, doneoliberalismo e as brutalidades do capitalismo salvaxe. Sampedro é presidente honorario non executivo da empresa Sintratel, xunto con José Saramago.
Obras
Novela
§ La estatua de Adolfo Espejo (1939)
§ La sombra de los días (1947)
§ Congreso en Estocolmo (1952)
§ El río que nos lleva (1961)
§ El caballo desnudo (1970)
§ Octubre, octubre (1981)
§ La sonrisa etrusca]] (1985)
§ La vieja sirena, (1990)
§ Real Sitio (1993)
§ El amante lesbiano (2000)
§ Escribir es vivir 2003
§ La senda del drago (2006)
§ Sobre política, mercado y convivencia (2006)
§ La ciencia y la vida (2008)
Relato
§ Mar al fondo, 1992.
Obras económicas
§ El mercado y la globalización,
LIGAZÓN : Entrevista a Jose Luis Sampedro
Comentarios
Publicar un comentario