Ficha e lectio: Domingo 24 de Ordinario C
DEBUXOS DE: http://elrincondelasmelli.blogspot.com/
LECTIO:
Perdedores
e perdidos no punto de mira
(15 setembro 2019)
Estamos
a lle prestar atención nestes domingos ó que nos conta Lucas sobre Xesús. É
dicir, sobre esa manifestación humana de Deus Pai, do Deus Pai de todos, que
chamamos Xesús, Fillo único “benquerido” de Deus e irmán maior noso. Lucas
insiste, como quizais ningún outro dos evanxelistas, nesta paternidade de Deus
e nesta común irmandade nosa.
Mais
Lucas preséntanos sobre todo un Xesús interesado ou preocupado de maneira
especial polos máis pobres, necesitados, desprezados ou “perdidos”. Esta
expresión “perdido” é no evanxeo de hoxe central. Xesús vaise achegar
precisamente a aquela xente que a práctica normal da relixión do seu tempo
mantiña en certo modo á marxe. Xente ademais perigosa, porque podían contaminar
os demais co seu pecado, coa súa enfermidade (que era considerada como
resultado ou consecuencia de pecados manifestos ou ocultos), coa súa mesma
pertenza ás clases baixas e pobres (porque a riqueza e mailo poder, ó contrario
da pobreza, eran considerados normalmente como sinal da bendición de Deus).
Xesús
(e o Deus Pai que nel se manifesta) quere acabar con esa discriminación. E
anúncialles a valía, a importancia que eles teñen, en canto irmáns dese Xesús
que naceu entre pobres e necesitados, viviu entre eles e morreu tamén
axustizado formando un trío con outros dous pobres desgraciados condenados a
morte.
Esta
preocupación (e este aprecio) de Xesús polos que viven desorientados na súa
vida, polos que manchan as súas mans no traballo e entre o lixo do mundo, polos
que se meteron por camiños desviados dos que logo non resulta doado saír, esta
preocupación (digo) de Xesús por todas estas persoas maniféstase de forma moi
clara nas tres parábolas deste domingo: a da ovella perdida, a da moeda perdida
e, finalmente, a inmortal parábola do que tamén podemos chamar a do fillo perdido. E non deixa de ser curioso
tamén que só Lucas presente conxuntamente estas parábolas. Dos outros tres
evanxelistas só Mateo nos fala dunha delas: da parábola da ovella perdida.
A ovella perdida. Ó bo pastor -que é
Xesús e que deberiamos ser tamén, á nosa maneira, cada un de nós- non lle
preocupan as ovellas que non teñen problemas. Mais si quere saber que lle pasou
á que non está no rabaño, a que está exposta a perigos e ameazas do lobo ou
doutras feras. Na súa soidade vai perder ademais o sentido de fraternidade coas
outras do rabaño. Non vai sentir tampouco a seguridade que lle dá verse
protexida e defendida xunto coas outras por un bo pastor que coñece e quere
todas e cada unha das ovellas. Na súa parábola dinos Lucas que, ó atopar a
ovella perdida, o pastor volve para a casa “con ela ó lombo”. Chamou ben a
atención o papa Francisco cando no seu momento lles pediu a bispos, sacerdotes
e cristiáns comprometidos que “deberían cheirar á ovella”. É dicir, que
deberían buscar o contacto con esas ovellas descarreiradas e non se contentar
con estaren man sobre man, limitándose a contemplar o tranquilo rabaño que pace
bucolicamente ó seu lado. O papa Francisco, que pide á Igrexa que saiba
traballar nas “fronteiras”, tampouco foi ben visto por algúns cando na liturxia
do xoves santo lavou os pés a certas persoas que eles consideraban pouco dignas.
A moeda perdida. É a parábola da alegría
da muller que barre a casa enteira ata atopar a moeda perdida entre o lixo.
Gústame o que escribe un comentarista sobre esta parábola (descrita só por
Lucas): “Nunca vimos representado a Deus na forma dunha muller cunha vasoira na
man. Pero é unha imaxe ben bonita. A vasoira non é para arrear, senón para
buscar con moito agarimo”. E digo eu xa agora: O Deus que se nos manifesta en
Xesús non é un Deus que anda a vasoiradas coa xente, senón un Deus que busca
agarimosamente o noso encontro con el, a nosa liberación. Porque para el cada
un de nós temos valor (como calquera moeda por cativa que sexa). Aínda máis,
temos propiamente un valor absoluto, pois ese é o valor que el nos deu a cadaquén
de nós ó nos facer persoas. Por iso, aínda que esteamos emporcallados co lixo,
Deus nos quere. E quere tamén que fagamos nós o mesmo cos demais.
O fillo perdido. Tamén é só Lucas o que
nos refire esta preciosa parábola. Como ben din os entendidos, non é moi
axeitado ó contido desta parábola iso de chamala, como normalmente facemos, a
parábola do “fillo pródigo”. Porque este título semella poñer demasiado o
acento no comportamento aloucado e insensato do fillo menor, nos seus pecados e
desvaríos. Mais non é ese o centro da mensaxe da parábola que Lucas pon en boca
de Xesús. É máis ben a inimaxinábel e case incomprensíbel misericordia de Deus
Pai-Nai a que se nos impón como mensaxe fundamental. Por iso dinnos con razón eses
entendidos que deberiamos denominala “a parábola do Pai bo e misericordioso”.
Deus
non é, pois, de maneira ningunha, un vingador ou castigador, tal como a algúns
dos maiores de entre nós nos quixeron meter noutros tempos na cachola. Desde
logo, no Antigo Testamento a idea que se tiña popularmente de Deus era a dun
Deus dese tipo. Así, o fillo maior da parábola (o que se quedou en casa) vén
sendo un verdadeiro modelo desa relixiosidade antiga. En consecuencia, o irmán
maior resístese a entrar para apertar o seu irmán menor (como fixera o pai) e
celebrar así todos xuntos con alegría a volta do irmán máis novo á casa. O
irmán máis vello resístese porque iso significaría para el non tomar en serio o
pecado, a transgresión da lei. “Levo moitos anos servíndote sen che faltar
nunca en nada”, replícalle “moi alporizado” o fillo maior a seu pai. Servizo,
pois, sometemento ás normas, e consecuentes dereitos adquiridos polo correcto
modo de proceder son os argumentos que esgrime o fillo maior ante o Pai. Para o
irmán máis vello, o seu irmán pequeno deixou en realidade de ser irmán seu. É
só, como lle di ó seu pai, “ese fillo teu”...
Os
razoamentos do irmán maior non deixan de ter a súa lóxica. E a máis dun nos
poderían resultar incluso coherentes e comprensíbeis. Mais non é esa a lóxica
do Deus do Novo Testamento que se manifesta en Xesús como Pai, que quere de
corazón tódolos seus fillos. En certo modo, tamén o fillo menor pensaba en
categorías do seu irmán maior cando se nos di que parou por fin a recapacitar
sobre o que lle estaba a pasar na súa pródiga e descontrolada vida. Tampouco o
fillo menor podía imaxinar seu Pai esperándoo cos brazos abertos. Nos seus
plans non entraba sequera a posibilidade de relacionarse con el coma un fillo.
El funciona tamén con categorías de pecados cometidos, de traballos a realizar
coma un xornaleiro máis... Pois seu pai non pode seguir sendo xa pai del. Madía
levaría –pensaba el- se o recibía coma un servo e xornaleiro. Como vedes,
categorías todas típicas do Antigo Testamento. Ben
se pode albiscar así a incríbel novidade do Deus que se nos revela no Novo
Testamento.
Manuel
Cabada Castro
VER TAMÉN:
Comentarios
Publicar un comentario