O BAUTISMO DE XESÚS CUESTIONA A NOSA PRÁCTICA BAUTISMAL

TOMADO DE : 

http://blogs.periodistadigital.com/atrevete-a-orar.php/2013/01/06/p327278

O Bautismo de Xesús cuestiona a nosa práctica bautismal 

O (...) domingo celebramos o Bautismo de Xesús. Boa ocasión anual para revisar a nosa pastoral de bautizos. A oración que preparei para a dicir celebración supón coñecer o feito do bautismo de Xesús: encontro consciente co Espírito de Deus, co Amor que empapa toda a vida, coa presenza de Xesús que "pasou facendo o ben e curando a todos os oprimidos polo diaño, porque o Deus estaba con el".

Por que queredes bautizar ao voso fillo? Para que serve estar bautizado? Non sería mellor deixar que o neno fose maior e decidise? Implica algún compromiso estar bautizado? Os pais obríganse a algo polo feito de bautizar aos seus fillos? Estas preguntas pon nerviosos a algúns pais. senten atacados, e adoptan unha actitude defensiva. "Bautizar, -adoitan argumentar, é un costume social, unha tradición. E a tradición non se discute. O que queira que a siga, e o que non queira, pois que non a practique. Encima que queremos bautizar, ponnos pegas, esixencias... Debían recibirnos cos brazos abertos e darnos facilidades".

É certo que é un costume antiquísima. Pero non por iso ha de facerse sen coñecemento e vontade libre. Ao bautizarnos eliximos unha orientación fundamental: vinculámonos para sempre a Deus Pai, a Xesús e ao Espírito de amor que eles dan. Esa é, polo menos, a intención orixinal do bautismo. Supón no crente a aceptación do amor definitivo, incondicional e para sempre, que Deus manifestounos en Cristo Xesús. E isto é no fondo o que se quere dicir coa expresión de que o bautismo "imprime carácter" ou selo definitivo de consagración ao Pai, ao Fillo e ao Espírito Santo. Pode vivirse sen coñecemento e vontade libre? A Igrexa sabe que non, e por iso sempre esixiu aos pais o compromiso de educar na fe. Incluso os padriños, como segundo aval, comprométense a axudar e a suplir, en caso necesario, nesta educación.

A rutina e a preguiza fixeron que estes compromisos e garantías devaluáronse tanto que xa a penas existen. Baste como anécdota o que me ocorreu hai algúns anos. Un matrimonio empeñouse en que fosen padriños uns musulmáns amigos seus. Non tiñan a menor sospeita de que non puidesen selo. Grazas ás reunións de preparación en que se falou do papel dos padriños xurdiu a pregunta sobre o que eles prepararan. O resto de pais tiñan a mesma dúbida. E é que á hora de pensar nos padriños pouca xente pensa en cristián.


Temos dereito como cidadáns a bautizar ao noso fillo

Non hai moito tempo unha parella dicía ter dereito como cidadáns a que lle bautizasen ao seu fillo. Eles, solteiros ambos e bautizados, decidiran casar só polo civil. E de ningún modo querían casar pola Igrexa. Así sentían máis libres, dicían. "Para ser cristián, -sostiñan rotundament-e, non fai falta casar pola Igrexa". Vían a súa postura avalada pola práctica de moitas parroquias onde este aspecto non ten nada que ver co bautismo dos nenos. "Os nenos non teñen que ser castigados polo comportamento dos pais", escoitaran como escusa para bautizar ao neno a pesar da situación irregular dos pais. Non foi suficiente que o párroco lles dixese que non toda "situación irregular" é o mesmo. Eles libremente rexeitaran un sacramento de Xesús para eles. Sinxelamente non casaban porque non querían, non porque non puidesen por algunha situación "irregular" que lles impedise, á marxe da súa liberdade, casar segundo a normativa eclesial. A súa fe cristiá rompeuse. Como é posible querer seriamente para os demais o que se rexeita para si mesmo? Como poden educar na fe cristiá quen rexeitan a Xesucristo e non lle queren facer presente no seu amor matrimonial? É que se pode aceptar e rexeitar a Xesucristo segundo interésenos, ao noso capricho? Fóronse do despacho ameazando con levar aos tribunais civís ao párroco que se negaba a bautizarlles o fillo. Poden os pais elixir os fillos?

A orientación fundamental de vida é moi persoal. Cada un vai decidindo na súa vida as actitudes e os comportamentos básicos que el cre que lle realizan e fanlle sentirse ben en todos os aspectos. Elixir a orientación fundamental cristiá supón facer propias as actitudes básicas de Cristo: orar ao Pai noso, celebrar a memoria de Xesús ("facede isto en memoria miña"), construír o reino de vida que Deus quere. Aceptar esta orientación de vida é o que chamamos fe. En cristián non poden existir "crentes e non practicantes". Trátase dunha aceptación vital. Só se ten fe cando se vive: cando sente no profundo da conciencia e exprésase na experiencia saborosa, zumenta, feliz, comprometida coas tarefas do reino de Deus.
Creo que só os pais que vivan esta orientación están en condicións de poder humanamente elixir. E aquí vén o problema. A inmensa maioría dos pais non se converteron de verdade ao cristianismo. "Leváronlles" á igrexa en brazos, da man ou do brazo, para cumprir un costume sen consentimento pleno. É verdade que hai moitos matices. A experiencia dos despachos parroquiais constata que a situación relixiosa dos pais que solicitan bautizar aos seus fillos é moi variada. Tanto en coñecementos como en práctica e conviccións íntimas hai moitas diferenzas en niveis e graos de aceptación ou dúbida. Cada parella, cada persoa, respira de forma singular relixiosamente. O fundamental cristián é pouco coñecido en xeral. Hai unha visión de Deus moi infantil e primitiva. Confúndese a Deus con Xesucristo -moitos cren que é cuestión de nomes!-. Sobre o tema "Igrexa" hai bastante agresividade, e moitos a confunden cos seus dirixentes, cuxa labor lles resulta incomprensible. Sobre sacramentos e celebracións relixiosas predomina unha visión máxica, na que o importante é a protección de Deus que se espera alcanzar mediante os ritos sacros. A coherencia de vida e o compromiso en favor do Reino de Deus non se comparte xeralmente, nin se conecta coa práctica sacramental.


Poden os pais elixir os seus fillos esta orientación fundamental de vida? 

"Elixir" polos fillos parece excesivo. Eles, os pais, elixen por si mesmos e para si mesmos. Os nenos irán elixindo cando vaian tendo coñecemento e liberdade. Tardarán en ir collendo a súa vida e optar por unha orientación fundamental. É evidente que os pais coidan aos seus fillos segundo a orientación básica que eles posúen. Non existe unha educación neutral. Tanto ateos como relixiosos, agnósticos como indiferentes, non poden ocultar os seus comportamentos aos seus fillos. A vida dos pais é educación para os fillos. O neno acompañará aos seus pais ao mercado e á igrexa, ao fútbol ou ao bar, ás manifestacións ou festas do seu partido, ou a quedar en casa escoitando as súas opinións sobre política ou relixión... Os nenos son educados nas opcións fundamentais dos pais: ateísmo ou relixiosidade teñen as mesmas posibilidades que a indiferenza ou a agresividade contra o relixioso.


"Bautizan para ter unha foto"

Nas reunións previas ao bautismo os pais escoitan todas estas cousas. A maioría cala. Os menos din algunha frase de compromiso: "cando estamos aquí será por algo...", "para ser bo cristián non fai falta ir a misa", "a nós bautizáronnos e nós queremos tamén que os nosos fillos sexan bautizados"... O que todos queren é saber a hora, que cousas teñen que traer, e que papeis teñen que presentar. Ah, e se poden tirar fotos. Si, este é un tema que a todos preocupa. O seu tío, o seu primo, o seu cuñado... todos teñen aparellos dispostos a gravar o acontecemento. Ás veces ten un a sensación de que "bautizan para ter unha foto". Como na primeira comuñón confesan inxenuamente: "quero que este teña tamén a súa foto de primeira comuñón".

Tamén na cerimonia do bautismo queda patente a situación cristiá dos pais. A participación é moi pobre: apenas se santiguan, non adoitan contestar os saúdos litúrxicos nin á proclamación da Palabra. E o que é máis grave: moitos xa non lembran a oración básica cristiá: o Noso Pai.
Ao final da cerimonia tamén hai unha actuación que delata a actitude cristiá. É a entrega do donativo para os gastos da igrexa. A maioría tenta deixar boa imaxe. Aínda que iso depende como se produza. Se se lles di que depositen o que queiran nunha caixa de correos do templo... hai xente que non atopa a caixa de correos, ou a súa achega é meramente simbólica. Se entregan sobres anónimos... hai algúns (é verdade que poucos) que os entregan baleiros. E hai casos en que se esquecen e prometen traelo nuns días. Algúns máis belixerantes néganse a dar nada baixo o pretexto de que a Igrexa non necesita diñeiro. Nunha ocasión uns pais entregaron un sobre cuxo contido único era un calendario cunha muller espida. Que hai detrás destes comportamentos? Unhas actitudes cristiás moi febles, e nalgúns casos moi negativas respecto do cristianismo e da Igrexa. Con estas últimas actitudes non pode celebrarse ningún sacramento.


É demencial, por parte de pais e Igrexa, tratar de enganarse

O lóxico é que se afronte a realidade e desde ela constrúase outro modo de facer as cousas. E se non hai opción crente cristiá haberá que animarlles respetuosamente a non insistir en pedir os sacramentos para os seus fillos. Deixar que os fillos cando teñan vontade propia actúen en conciencia e pidan ingresar na Igrexa. Iso é o humano e responsable. É demencial, tanto por parte dos pais como por parte da Igrexa, que traten de enganarse acudindo a outras parroquias onde non existe máis formulación que bautizar a todo o que o pide. E encima enmascarando a súa falta de fe e valentía pastoral co argumento de que Xesús "acolle a todos e bendí aos nenos". Uns e outros saben que a acollida de Xesús non era para o cambalache e o tapuzo, nin a súa bendición dos nenos tiña o significado e as consecuencias do bautismo cristián. Resulta polo menos irrisorio que nunha parroquia situada na mesma catedral "onde ten a cátedra de ben ensinar e facer o responsable da diocese- léase no taboleiro de anuncios: "O bautismo supón: Acoller a Palabra de Deus, conversión a Xesucristo, actitudes de fe, compromiso e participación na comunidade cristiá". E logo ningunha destas cousas esíxanse para bautizar.


Bendición dos nenos sen coñecemento

Paréceme máis honrosa a saída que algúns pastoralistas propuxeron de celebrar unha bendición dos nenos sen coñecemento. Sería unha bendición "ascendente" por parte dos pais e a comunidade cristiá que "din ben" de Deus polo don do fillo: danlle grazas; e unha petición de bendición "descendente" de parte de Deus: que Deus "diga ben" deste neno. Esta bendición non suporía a incorporación á Igrexa, pero expresaría a relixiosidade xenérica dos pais, e o inicio da súa preparación, sen présas, e integración á comunidade cristiá. Veríase así, con seriedade, quen quere de verdade o bautismo. E capacitaríanse para o compromiso de educar ao seu fillo na fe cristiá Así o bautismo tería máis valor de opción por Xesucristo e de aceptación de oferta salvadora para aqueles que o piden de forma responsable.



Que pensan as comunidades cristiás?

Dar voz e voto ás comunidades cristiás na pastoral é unha esixencia hoxe perceptible nos cristiáns máis vivos. O normal é que os nenos entren a formar parte das comunidades nas que están os seus pais, segundo o regulen ditas comunidades. Cando os pais non están en ningunha comunidade, hai que arbitrar modos diversos de incorporase. Quen aos poucos se vai arrimando a un grupo cristián, xa verá ese grupo como o vai inserindo en aceptación e compromiso. A liberdade para determinar como e cando pode estar na propia comunidade. Os seus membros irán vendo e decidindo democraticamente -por suposto, con razóns- o modo de admitir novos membros no seu seo. Liberdade e madurez deben ser guías para tomar decisións. Coacción e infantilismo deben estar claramente excluídos. Impor desde arriba, sen intervención das comunidades, non é evanxélico, nin sequera humano. O evanxélico é coñecer os diversos modos de actuación, coordinar, compartir, supervisar e revisar desde o Evanxeo. Queira o Espírito de Deus espertar estas actitudes na Igrexa enteira.

Rufo González

Na actualidade, chegamos á sorprendente novidade dos chamados "bautizos civís", que vén a manifestar a necesidade crecente da espiritualidade na vida dos "non relixiosos". É sorprendente advertir na xente esa necesidade de expresar a súa dimensión espiritual rexeitando ó mesmo tempo o mundo relixioso e confundindo o ateísmo co anticlericalismo, a proliferación das relixións importadas e o descoñecemento profundo da realidade eclesial. A xente fórmase técnicamente, científicamente, teóricamente,...  pero non espiritualmente, ¿seremos capaces como Igrexa de acercarnos a esa necesidade?, e a sociedade ¿será capaz de acercarse á realidade eclesial sen prexuízos? ...

Por outra banda a Igrexa debe facer fronte ás realidades actuais da nosa sociedade e non pode esquecer acercarse ós que necesitan do amor da comunidade: as nais non casadas que piden bautiza-los seus nenos, os separados ou divorciados que piden para os seus fillos o sacramento e ser aceptados polos cristiáns... Non sempre as circunstancias favorecen a persoa, e isto é o que debemos lembrar, que falamos de persoas e de facernos entender como persoas e como crentes. É necesario lembrar ós pais que debemos ser coherentes, pois os fillos aprenden dos nosos actos máis que das nosas palabras; non esquezamos nós escoitar, como cristiáns, con amor fraterno.